29 Ιουνίου, 2021

Ο Απόστολος Παύλος στην Νικόπολη (+Μητροπολίτης Νικοπόλεως Μελέτιος)

28 Ιουνίου, 2021

Ο ΑΓΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ — Αθωνικά άνθη

«Τα κατά πόλιν δεσμά και τας θλίψεις σου, τις διηγήσεται ένδοξε Απόστολε Παύλε; Τους κόπους, τους μόχθους, τας αγρυπνίας, τας εν λιμώ και δίψει κακοπαθείας, τας εν ψύχει και γυμνότητι, την σαργάνην, τους ραβδισμούς, τους λιθασμούς, την περίοδον, τον βυθόν, τα ναυάγια;…». Εκκλ. Υμνογραφία.

Η κατανυκτική κατ’ έτος εορτή του Αποστόλου των Εθνών, φέρει εγγύτερον προς ημάς την θείαν εικόνα της προσωπικότητός του. και η αγάπη μας και η ευλάβειά μας προς τον μέγαν Παύλον αναπαριστώσι πληρέστερον και ουσιωδέστερον την πολυσχιδή και πολύμοχθον αποστολικήν διδασκαλίαν του.

Ο Απόστολος Παύλος είναι ένα εκπληκτικόν θαύμα εν τη ιστορία του κόσμου. Ένα θαύμα, προ του οποίου, η μεν αρνητική κριτική παραμένει άφωνος και εκστατική, η δε ευσεβής χριστιανική σκέψις μετουσιούται, επί είκοσιν ήδη αιώνας εις στροφάς λατρείας, εις αισθήματα αγάπης, εις αίνους και ωδάς πνευματικάς. Ολόκληροι τόμοι εγράφησαν από των αποστολικών εισέτι χρόνων, δια τον θεόληπτον Ταρσέα, και μοναδικά εγκώμια επλάκησαν εις την αγίαν και εκτάκτως μεγαλοφυά μορφήν του, εις το «σκεύος της εκλογής» του Χριστού.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας και διδάσκαλοι της οικουμένης, ενείδον εν τω θείω Αποστόλω μίαν πρωτοφανή και παγκόσμιον δύναμιν, συμπυκνούσαν σπανιώτατα και όλως έκτατα πνευματικά στοιχεία, η οποία ανέστρεψε προς τον ουρανόν και τον ταλαίπωρον ρουν της δυστήνου ανθρωπίνης ιστορίας. Δεν ήτο κοινός άνθρωπος ο Παύλος, με τας μετρίας εκ της φύσεως ιδιότητας, ούτε η ελληνική του παιδεία μετά της ιουδαϊκής, ην εξέμαθε «παρά τους πόδας του Γαμαλιήλ» ήσαν ευκαταφρόνητοι δια την εποχήν του.

Ο Παύλος ήτο μέγας, υπό την σημασίαν, ότι συνεκέντρου εν εαυτώ εκτάτους πνευματικάς ιδιότητας και μίαν σπανίαν θυμικήν δύναμιν, τας οποίας η χάρις του Χριστού απεκάθηρεν, ήγνισεν, ελάμπρυνε και εξηγίασεν. Αφ’ ότου τον περιέλαμψε το άκτιστον φως της προς Δαμασκόν οδού, αι εξαίρετοι αυτού νοητικαί δυνάμεις και η αδάμαστος καρδία του εφωτίσθησαν και ανεδύθη εν όλω τω μεγαλείω αυτής η έξοχος φύσις του, ήτις, εν συνεργασία μετά του Πνεύματος του αγίου, ανέδειξε τον άνδρα ως τον κυριώτερον ερμηνευτήν της αποκαλυφθείσης ευαγγελικής αληθείας. «Όταν δε Παύλον είπω, τον Χριστόν πάλιν λέγω». Είναι χρυσοστομικόν το ιερόν τούτο διανόημα, το οποίον δίδει το μέτρον της πνευματικής και ηθικής αξίας του αγίου Παύλου, και όπερ επεξηγεί παρακατιών ο χρυσούς άγιος, λέγων: «δια γαρ του Παύλου, ο Χριστός εφθέγγετο». Ο δε ίδιος θείος Απόστολος, οιονεί επιβεβαιών το ανωτέρω, γράφει: «Ζω ουκέτι εγώ· ζη δε εν εμοί Χριστός».

Η πολυμέρεια της προσωπικότητος του Παύλου, κατέστησεν εις τούτον δυνατήν την βίωσιν του Χριστιανισμού εις όλην την κλίμακα των ενδεχομένων μορφών και παραλλαγών του. Η μεγάλη και αγία ψυχή του εκινείτο μετά καταπληκτικής ευκολίας εις τους απείρους κόσμους των υπερφυών «θεωριών» του, μετά της οποίας πάλιν κατήρχετο από την θέαν των μυστηρίων του «τρίτου ουρανού», εις την γεηράν πεζότητα της ρυθμίσεως των πρακτικών σχέσεων της συζυγικής κοίτης και των στοιχειωδών αναγκών των Εκκλησιών, ων είχεν αυτός την μέριμναν. Ήτο και απόστολος του Ευαγγελίου της πίστεως και κοινωνιολόγος του Χριστιανισμού, και θεολόγος αυθεντικώτατος, και ασκητής, και ποιμήν των Εκκλησιών, και δογματικός, και βαθύς μύστης και ερμηνεύς των μυστηρίων της βασιλείας των ουρανών, και πατήρ και αδελφός των πιστών τρυφερώτατος.

Σπανίως συναντώμεν την πολυμέρειαν της παυλείου ψυχής εις το αγιολόγιον της Εκκλησίας μας, αυτόν τον συνδυασμόν της ποικιλίας των χαρισμάτων του αγίου Πνεύματος εν μια ψυχή, ως συνέβη με αυτόν τον μικρόσωμον Ιουδαίον, τον νευρώδη αγωνιστήν, τον ζηλωτήν Χριστιανόν, τον πυρίπνουν πρώην άγριον θήρα Σαύλον, ον το θείον φως του Χριστού μετέβαλεν εις ήμερον άρνα και ηπιώτατον ευαγγελιστήν της αγίας εν Χριστώ αγάπης. Είναι αμφίβολον εάν υπάρχη έτερος άγιος εν τη Εκκλησία, όστις να εβίωσε την αγωνίαν και την αγάπην του Χριστού εις έκτασιν, έντασιν, βάθος και ψυχικήν αίσθησιν, όπως ο Απόστολός μας, ο οποίος ένθους και εξιστάμενος εν θεοληψία από την ενέργειαν της συμβίου του αγίας αγάπης ανεφώνει: «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού». Ο δε ιερός υμνογράφος του, ο άγιος Ανδρέας Κρήτης, μένει ενεός και έκθαμβος προ του ψυχικού μεγαλείου του Παύλου, όστις εν τη βαθεία ταπεινώσει του, διακηρύττει εις όλον τον κόσμον, ότι αυτός δεν είναι Απόστολος, ή ελάχιστος των Αποστόλων, διότι εδίωξε την Εκκλησίαν του Χριστού, ότι μεταξύ αμαρτωλών είναι πρώτος αυτός, ότι δεν είναι άνθρωπος, αλλ’ έκτρωμα. Θα ημπορούσαμεν να είπωμεν μετά του Βοσσουέτου, ότι «ούτε άγγελος δεν δύναται να υμνήση τον Παύλον». Εκτός των «κατά πόλιν δεσμών και των θλίψεών του», εκτός όλης της περιπετειώδους αποστολικής του δραστηριότητος, καθ’ ην εκήρυξε το Ευαγγέλιον «από Ιερουσαλήμ μέχρι κύκλω του Ιλλυρικού», δοκιμάσας πολλάκις «το απόκριμα του θανάτου», τα προσωπικά βιώματά του, ως ζώντος «εν Χριστώ και τούτω Εσταυρωμένω», έχουν τι το μοναδικόν εν αγιότητι, όπερ εις ουδένα των αγίων συναντάται.

Το πλούσιον πνευματικόν φως του θείου Παύλου, το οποίον διαχέεται εις τον κόσμον εις μεγάλας δέσμας, υφίσταται μίαν ταλαίπωρον διάθλασιν από τους ανθρώπους, αναλόγως των πνευματικών οφθαλμών εκάστου. Η διδασκαλία του Αποστόλου και ο άγιος βίος του, ομοιάζουν προς μίαν πολύχρωμον ίριδα, της οποίας τα χρώματα δεν γίνονται ορατά με ένα βλέμμα, αλλά άλλος συλλαμβάνει τούτο και άλλος το έτερον. Εκ τούτου παρατηρείται μεταξύ των πιστών μία ποικιλία γνωμών περί της διδασκαλίας και του βίου του αγίου Παύλου, με τάσεις μάλιστα να δημιουργούν σχολαί εν ονόματί του, ως εκφραστικαί του πνεύματός του, ενώ ουσιαστικώς πρόκειται, ως εκ της μονομερείας, περί ασυγχωρήτων παραποιήσεων, αίτινες αλλοιούν θεμελιωδώς την εν αγίω Πνεύματι υψηλήν διδασκαλίαν του. λαμβανομένου υπ’ όψιν, ότι ο Παύλος περισσότερον παντός άλλου και πληρέστερον διερμήνευσε το πνεύμα της Καινής Διαθήκης, γίνεται αντιληπτόν πόσον απομακρύνουν από τον γνήσιον Χριστιανισμόν αι τοιαύται μονομερείς τάσεις, αξιούσαι την ανάπλασιν του κόσμου. Φρονούμεν, ότι αι πεπλανημέναι ερμηνείαι, οφείλονται κυρίως εις την διάστασιν μεταξύ θεωρίας και πράξεως. Ο Χριστιανισμός δεν είναι θεωρητικόν τι είδος ή σύνταγμα ηθικών κανόνων. Είναι βίωσις εντολών, εκ της οποίας θα εξαρτηθή το ποσόν της γνώσεως. Εάν ζήσωμεν όλας τας εντολάς με συνέπειαν εις όλον το βάθος και την έκτασίν των, τότε θα ίδωμεν τον κεκρυμμένον εις αυτάς Χριστόν, πρόσωπον προς πρόσωπον. Είναι αδύνατον να εννοήσωμεν το Ευαγγέλιον της χάριτος χωρίς προηγουμένως να το κάμωμεν ζωήν. Ο άγιος απόστολος Παύλος, επορίζετο την περί της Καινής Διαθήκης γνώσιν του, από την αποκάλυψιν του αγίου Πνεύματος και από την μίμησιν του Χριστού και την εργασίαν των εντολών του. Ωσαύτως και οι αυθεντικόν ερμηνευτικόν κύρος κεκτημένοι άγιοι Πατέρες, ήσαν μιμηταί του Χριστού και φύλακες των εντολών του. Δεν δυνάμεθα δια της κριτικής ερεύνης να εισδύσωμεν εκεί, όπου μόνον δι’ απλότητος καρδίας και αγιότητος βίου, ως εκ της τηρήσεως των εντολών, εισερχόμεθα. Αι ποικίλαι αντιλήψεις περί του πνεύματος του Αποστόλου, εκφράζουν την ελαφρότητα των ερμηνευτών και την πλάνην, καθ’ ην δύνανται να προσεγγίσουν την διδασκαλίαν του δια της πτωχοτάτης και διεφθαρμένης ανθρωπίνης σκέψεως. Εις το σημείον τούτο της απονοίας, έφθασεν ο Προτεσταντισμός, ορθολογιστικώς αξιών να επιλύση τας Γραφικάς δυσκολίας και τα θεολογικά προβλήματα. Αντιθέτως, η Ορθοδοξία εδημιουργήθη από την ταπείνωσιν των Πατέρων και το πένθος των και από την προς εαυτούς απιστίαν, στοιχεία που τόσον έντονα χαρακτηρίζουν την ζωήν του Αποστόλου Παύλου, ώστε να μη δυσκολευώμεθα να τον ονομάσωμεν θεμελιωτήν της Ορθοδόξου πνευματικής παραδόσεως.

Και ομολογουμένως, τα πρώτα στοιχεία της Ορθοδόξου πνευματικής παραδόσεως κατέβαλεν ο Απόστολος των Εθνών, λόγω της εν αγίω Πνεύματι βαθυτάτης και μυστικωτάτης βιώσεώς του, ήτις υπήρξεν ο τύπος και υπογραμμός δια τους ηγαπηκότας την επιφάνειαν του Χριστού πιστούς. Όταν λέγωμεν Ορθόδοξον πνευματικήν παράδοσιν, εννοούμεν τον βαθύν, τον εσωτερικόν, τον γνήσιον χριστιανισμόν, την «εν Χριστώ ζωήν». Εννοούμεν την βίωσιν του χαροποιού πένθους της ταπεινώσεως του Χριστού, της αγάπης του Χριστού, την εσωτερικήν αγωνίαν, τον κλαυθμόν, την λυγμώδη και εν στεναγμοίς γενομένην προσευχήν, την εκ βαθέων αγάπην προς τον πλησίον, την ζώσαν εν Κυρίω ψυχήν. Μόνον δια της εσωτερικής αυτής ζωής, ήτις είναι όντως χριστιανική ζωή, ευρίσκει δικαίωσιν η κλήσις ημών ως Χριστιανών, «εν καινότητι ζωής περιπατούντων». Ούτω μόνον αξιοποιείται η θυσία του Κυρίου, εξηγείται η θεία υιοθεσία ημών, νοείται η χάρις της ητοιμασμένης ημίν Βασιλείας των ουρανών και η μετά του Χριστού αιώνιος ζωή.

Αυτήν την θείαν ζωήν εβίωσεν ο μέγας Παύλος και αυτήν παρέδωκεν, ως υπεύθυνος ευαγγελιστής του κόσμου, «εις τους μέλλοντας κληρονομείν την Βασιλείαν των ουρανών». Αυτήν την ζωήν έζησαν οι άγιοι ημών Πατέρες και από συστάσεως της αγίας Εκκλησίας μας ανώνυμοι αδελφοί μας και εδημιουργήθη η Ορθόδοξος πνευματική παράδοσις, της οποίας ο Παύλος υπήρξεν ο σοφός αρχιτέκτων, το καθαρόν υπόδειγμα και η θεόγραφος εικών προς μίμησιν. Δια να αντιληφθώμεν τούτο, δια να γνωρίσωμεν τον άγιον Απόστολον Παύλον, δεν αρκεί μόνον να αναγνώσωμεν τας επιστολάς του, αι οποίαι είναι αι θεόγραφοι πλάκες του χριστιανισμού, αλλά είναι απαραίτητον να βιώσωμεν τον βίον του, να γίνωμεν μιμηταί του ως και αυτός εγένετο του Χριστού. Μόνον υπό τον όρον αυτόν θα δυνηθώμεν να εννοήσωμεν την «αδιάλειπτον οδύνην εν τη καρδία του» τον ύμνον του εις την αγάπην, τους «αλαλήτους στεναγμούς του», την συνοχήν του «εις το αναλύσαι και συν Χριστώ είναι», το βάθος της ταπεινώσεώς του και όλον τον έντονον εσωτερικόν του βίον. Όταν γίνωμεν «μιμηταί Παύλου», τότε δεν θα πλανώμεθα διαστρέφοντες τον Παύλον κατά τας αρεσκείας μας.

πηγη.ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΦΩΝΗ

Posted in ΣΥΝΑΞΑΡΙΟ
Σχολιάστε

27 Ιουνίου, 2021

Τι είναι «οι βίοι των Αγίων¨και ποιά είναι η σημασία τους;(Αγίου Ιουστίνου Πόποβιτς)

Οι «Βίοι των Αγίων δεν είναι άλλο, παρά η ζωή του Σωτήρος Χριστού, η επαναλαμβανομένη εις κάθε άγιον, ολίγον ή πολύ, κατά τούτον ή εκείνον τον τρόπον. Ή ακριβέστερον, είναι η ζωή του Χριστού παρατεινομένη διά των αγίων. η ζωή του σαρκωθέντος Θεού Λόγου, του Θεανθρώπου Ιησού, ο Οποίος δι᾽ αυτό και έγινεν άνθρωπος, διά να μας δώση και μεταδώση («παραδώση») ως άνθρωπος την θείαν ζωήν Του. διά να αγιάση και απαθανατίση και αιωνοποιήση με την ζωήν Του ως Θεός, την ιδικήν μας ανθρωπίνην ζωήν επί της γης. «Ο τε γαρ αγιάζων και οι αγιαζόμενοι εξ ενός πάντες» (Εβρ. 2, 11).

Τι είναι «Πράξεις των αγίων Αποστόλων»; – Είναι τα έργα του Χριστού, τα οποία κάνουν οι άγιοι Απόστολοι με την δύναμιν του Χριστού, ή μάλλον τα κάνουν διά του Χριστού, ο Οποίος ζη εν αυτοίς και ενεργεί δι᾽ αυτών. Και η ζωή των αγίων Αποστόλων τι είναι; – Η βιώσις της ζωής του Χριστού, η οποία ζωή μεταδίδεται μέσα εις την Εκκλησίαν, εις όλους τους πιστούς ακολούθους Του και συνεχίζεται εσαεί δι᾽ αυτών μέσω των αγίων μυστηρίων και των αγίων αρετών.

Οι δε «Βίοι των Αγίων» τι είναι; Τίποτε άλλο παρά ένα είδος συνεχίσεως των «Πράξεων των Αποστόλων». Μέσα εις αυτούς τους «Βίους» συναντά κανείς το ίδιον Ευαγγέλιον, την ιδίαν ζωήν, την ιδίαν αλήθειαν, την ιδίαν δικαιοσύνην, την ιδίαν αγάπην, την ιδίαν πίστιν, την ιδίαν αιωνιότητα, την ιδίαν «δύναμιν εξ ύψους», τον ίδιον Θεόν και Κύριον. Διότι «Ιησούς Χριστός χθες και σήμερον ο αυτός και εις τους αιώνας» (Εβρ. 13, 8): ο αυτός δι᾽ όλους τους ανθρώπους όλων των αιώνων, διαμοιράζων τα ίδια χαρίσματα και τας ιδίας θείας ενεργείας εις όλους τους πιστεύοντας εις Αυτόν.

…Οι «Βίοι των Αγίων» εμφανίζουν ακριβώς αυτά τα πρόσωπα, τα πεπληρωμένα διά Χριστού του Θεού, πρόσωπα χριστοφόρα, άγια, εις τα οποία διαφυλάσσεται και διά των οποίων μεταδίδεται η αγία παράδοσις αυτής της εν χάριτι ζωής. Διαφυλάσσεται και μεταδίδεται διά της ευαγγελικής πολιτείας των. Διότι οι βίοι των αγίων δεν είναι άλλο, παρά αι ευαγγελικαί θείαι αλήθειαι μεταφερθείσαι εις την ανθρωπίνην ζωήν μας διά της χάριτος και των ασκήσεων.

… Οι «Βίοι των Αγίων» είναι ιεραί μαρτυρίαι περί της θαυματουργικής δυνάμεως του Κυρίου Ιησού Χριστού. Εις την πραγματικότητα, αυτοί δεν είναι άλλο παρά αι ίδιαι αι μαρτυρίαι των Πράξεων των Αποστόλων συνεχιζόμεναι διά μέσου των αιώνων. Επειδή και οι άγιοι δεν είναι άλλο, παρά μάρτυρες άγιοι, όπως και οι άγιοι Απόστολοι, που είναι οι πρωτομάρτυρες. Τίνος μάρτυρες; – Του Θεανθρώπου Χριστού. Αυτού: Του σταυρωθέντος, του αναστάντος, του αναληφθέντος, του αιωνίως ζώντος. μάρτυρες του Ευαγγελίου της σωτηρίας, το οποίον συνεχίζει να γράφεται αδιάκοπα με τα άγια ευαγγελικά έργα, από γενεάς εις γενεάν. Διότι ο Χριστός, ο Οποίος είναι ο αυτός εις τους αιώνας, θαυματουργεί συνεχώς με την ιδίαν θείαν δύναμιν, διά των αγίων μαρτύρων του. Οι θείοι Απόστολοι είναι οι πρώτοι άγιοι μάρτυρες του Κυρίου Ιησού και της θεανθρωπίνης Του οικονομίας της σωτηρίας του κόσμου (Πρβλ. Πραξ. 1,8,22. 2, 32. 3, 15. 4, 33. 5, 32. 10, 39, 41-42. 13, 31. 22, 15. 26, 16. Ιωάνν. 21, 24-25. Λουκ. 24, 48.). και οι βίοι αυτών αποτελούν τας ζωντανάς και αιωνίας μαρτυρίας περί του Ευαγγελίου του Σωτήρος, ως νέας ζωής, ζωής κεχαριτωμένης, ζωής αγίας, θείας, θεανδρικής και επομένως ζωής θαυματουργικής και αληθινής, όπως είναι θαυματουργική και αληθινή η ιδία η ζωή του Σωτήρος Χριστού.

οι «Βίοι των Αγίων» περιέχουν και όλην την ορθόδοξον Ηθικήν, – το ορθόδοξον ήθος, εις ολόκληρον την λάμψιν του θεανθρωπίνου μεγαλείου του και της ακαταβλήτου δυνάμεώς του. Εις τους βίους των αγίων αποδεικνύεται και καταδεικνύεται κατά τρόπον πειστικόν και πραγματικόν, ότι τα άγια μυστήρια είναι αι πηγαί των αγίων αρετών, αι δε άγιαι αρεταί, καρποί των αγίων μυστηρίων της Εκκλησίας, διότι εξ αυτών γεννώνται, δι᾽ αυτών αναπτύσσονται και τρέφονται και ζούν, δι᾽ αυτών τελειοποιούνται και αιωνίζονται… Εξ άλλου, αυτοί πάλιν οι «Βίοι των Αγίων» βεβαιώνουν αναμφισβήτητα ότι η Ηθική δεν είναι άλλο, παρά μία εφηρμοσμένη Δογματική. Ολόκληρος η ζωή των αγίων συντίθεται από τα άγια μυστήρια και τας αγίας αρετάς, τα δε άγια μυστήρια και αι άγιαι αρεταί είναι καρποί του Αγίου Πνεύματος, του ενεργούντος τα πάντα εν πάσι (1 Κορ. 12, 4, 6, 11).

Αλλά τι είναι ακόμη οι «Βίοι των Αγίων»; Η μοναδική Παιδαγωγική της Ορθοδοξίας.

… Εάν θέλετε, οι «Βίοι των Αγίων» είναι μια ιδιόμορφος ορθόδοξος Εγκυκλοπαιδεία.

Εάν διψάς την πίστιν, θα την εύρης πλουσίαν εις τους «Βίους των Αγίων» και θα χορτάσης την ψυχήν σου με τροφήν διά την οποίαν ποτέ δεν θα ξαναπεινάσης. Εάν ποθής την αγάπην, την αλήθειαν, την δικαιοσύνην, την ελπίδα, την πραότητα, την ταπείνωσιν, την μετάνοιαν, την προσευχήν ή οποιανδήποτε αρετήν και άσκησιν, εις τους «Βίους των Αγίων» θα εύρης ένα πλήθος αγίων διδασκάλων διά κάθε άσκησιν και θα λάβης την βοήθειαν της χάριτος διά κάθε αρετήν. Εάν περνάς μαρτύρια διά την πίστιν σου εις τον Χριστόν, οι «Βίοι των Αγίων» θα σε παρηγορήσουν και θα σε ενθαρρύνουν, θα σε ενδυναμώσουν και θα σε αναπτερώσουν, ώστε τα μαρτύριά σου να μεταβληθούν εις χαράν. Είσαι εις οποιονδήποτε πειρασμόν; Οι «Βίοι των Αγίων» θα σε βοηθήσουν να τον νικήσης και τώρα και πάντοτε. Εάν πάλιν ευρίσκεσαι εις κίνδυνον από τους αοράτους εχθρούς της σωτηρίας σου, οι «Βίοι των Αγίων» θα σε οπλίσουν με την «πανοπλίαν του Θεού» (Εφ. 6, 11, 13) και συ θα τους πολεμήσης και θα τους διαλύσης όλους, και τώρα και πάντοτε και εις όλην σου την ζωήν. Εάν εξ άλλου ευρίσκεσαι εν μέσω ορατών εχθρών και διωκτών της Εκκλησίας του Χριστού, οι «Βίοι των Αγίων» θα σου δώσουν το θάρρος και την δύναμιν της ομολογίας, διά να ομολογής άνευ φόβου τον μόνον αληθινόν Θεόν και Κύριον εις όλους τους κόσμους, τον Ιησούν Χριστόν. θα στέκης διά την αλήθειαν του Ευαγγελίου Του ακλόνητος μέχρι θανάτου, οποιουδήποτε θανάτου, και θα αισθανθής τον εαυτόν σου δυνατώτερον από κάθε θάνατον και από κάθε εχθρόν του Χριστού.

Οι «Βίοι των Αγίων» δείχνουν πολυαρίθμους αλλά πάντοτε βεβαίους δρόμους σωτηρίας, φωτισμού, αγιασμού, μεταμορφώσεως, χριστοποιήσεως, θεώσεως. δείχνουν όλους τους τρόπους με τους οποίους η ανθρωπίνη φύσις κατανικά την αμαρτίαν, την κάθε αμαρτίαν. πως νικά το πάθος, το κάθε πάθος. πως νικά τον θάνατον, τον κάθε θάνατον. πως νικά τον δαίμονα, τον κάθε δαίμονα. Εδώ ευρίσκεται φάρμακον διά κάθε αμαρτίαν, και διά κάθε πάθος θεραπεία, από κάθε θάνατον ανάστασις, και από κάθε διάβολον απελευθέρωσις, από όλα μαζί τα κακά η σωτηρία. Δεν υπάρχει πάθος, δεν υπάρχει αμαρτία, που να μη υποδεικνύεται μέσα εις τους «Βίους των Αγίων» ο τρόπος με τον οποίον νικάται, νεκρώνεται, εκριζώνεται.

… Αλλ᾽ επίσης εις τους «Βίους των Αγίων» έχομεν παρά πολλά και θαυμαστά παραδείγματα διά το πως ένας νέος γίνεται άγιος νέος, μία κόρη γίνεται αγία κόρη, πως ένας γέρος γίνεται άγιος γέρος, πως μία γερόντισσα γίνεται αγία γερόντισσα, πως ένα παιδί γίνεται άγιο παιδί, πως οι γονείς γίνονται άγιοι γονείς, πως ένας υιός γίνεται άγιος υιός, πως μία θυγατέρα γίνεται αγία θυγατέρα, πως μία οικογένεια γίνεται αγία οικογένεια, πως μία κοινωνία γίνεται αγία κοινωνία, πως ένας ιερεύς γίνεται άγιος ιερεύς, πως ένας επίσκοπος γίνεται άγιος επίσκοπος, πως ένας βοσκός γίνεται άγιος βοσκός, πως ένας γεωργός γίνεται άγιος γεωργός, πως ένας βασιλεύς γίνεται άγιος βασιλεύς, πως ένας εργάτης γίνεται άγιος εργάτης, πως ένας δικαστής γίνεται άγιος δικαστής, πως ένας δάσκαλος γίνεται άγιος δάσκαλος, πως ένας καθηγητής γίνεται άγιος καθηγητής, πως ένας στρατιώτης γίνεται άγιος στρατιώτης, πως ένας αξιωματικός γίνεται άγιος αξιωματικός, πως ένας κυβερνήτης γίνεται άγιος κυβερνήτης, πως ένας γραμματεύς γίνεται άγιος γραμματεύς, πως ένας έμπορος γίνεται άγιος έμπορος, πως ένας μοναχός γίνεται άγιος μοναχός, πως ένας οικοδόμος γίνεται άγιος οικοδόμος, πως ένας ιατρός γίνεται άγιος ιατρός, πως ένας τελώνης γίνεται άγιος τελώνης, πως ένας επαγγελματίας γίνεται άγιος επαγγελματίας, πως ένας φιλόσοφος γίνεται άγιος φιλόσοφος, πως ένας επιστήμων γίνεται άγιος επιστήμων, πως ένας πολιτικός γίνεται άγιος πολιτικός, πως ένας υπουργός γίνεται άγιος υπουργός, πως ένας πτωχός γίνεται άγιος πτωχός, πως ένας πλούσιος γίνεται άγιος πλούσιος, πως ένας δούλος γίνεται άγιος δούλος, πως ένας δεσπότης γίνεται άγιος δεσπότης, πως οι σύζυγοι γίνονται άγιοι σύζυγοι, πως ένας συγγραφεύς γίνεται άγιος συγγραφεύς, πως ένας καλλιτέχνης γίνεται άγιος καλλιτέχνης.

Posted in ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟ
Σχολιάστε

24 Ιουνίου, 2021

Πρέπει να ζωγραφίζουμε το Θεό;

;

ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ

Γεωργίου Ε. Γαβριήλ

Μετάφραση από τα αγγλικά: I.K. Copyright: “Ζέφυρος” Θεσσαλονίκη 1990
Η θεολογική αυτή μελέτη του κ. Γαβριήλ, γνωστού στην Αμερική για τα άρθρα του πάνω σε φλέγοντα θεολογικά ζητήματα, αναφέρεται σ΄ ένα σπουδαίο θέμα που αποτέλεσε σημείο αντιλεγόμενο ανάμεσα σε πολλούς πιστούς και προκάλεσε έντονες συζητήσεις: Πρόκειται για το θέμα της εικονικής αναπαράστασης του Θεού Πατρός και γενικότερα της Θεότητας σε εικόνες όπως κι αυτή της “Αγίας Τριάδος”. Είναι μια μελέτη αντικειμενική αλλά και διορατική, που αποτελεί παράδειγμα προβληματισμού πάνω στο κεφαλαιώδες για τους ορθοδόξους θέμα, που είναι η θεολογία των εικόνων. Ταυτόχρονα θίγει και άλλα θέματα που η σημασία τους συνήθως μας διαφεύγει, αλλά που όμως συνιστούν την αρχή και τη βάση της σωτηρίας μας εν Χριστώ Ιησού.
αρχική δημοσίευση ΖΕΦΥΡΟΣ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Διατί παραβαίνετε την εντολήν του Θεού διά την παράδοσιν υμών… και ηκυρώσατε την εντολήν του Θεού διά την παράδοσιν υμών. Υποκριταί! καλώς προεφήτευσε περί υμών Ησαϊας λέγων· εγγίζει μοι ο λαός ούτος τω στόματι αυτών και τοις χείλεσι με τιμά, η δε καρδία αυτών πόρρω απέχει απ’ εμού· μάτην δε σέβονταί με, διδάσκοντες διδασκαλίας εντάλματα ανθρώπων… Τότε προσελθόντες οι μαθηταί αυτού είπον αυτώ· οίδας ότι οι Φαρισαίοι εσκανδαλίσθησαν ακούσαντες τον λόγον; ο δε αποκριθείς είπε· πάσα φυτεία ήν ουκ εφύτευσεν ο πατήρ μου ο ουράνιος εκριζωθήσεται. Άφετε αυτούς· οδηγοί εισι τυφλοί τυφλών· τυφλός δε τυφλόν εάν οδηγή, αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται.κατά Ματθαίον, κεφ. ΙΕ΄ (=15)

Λίγοι είναι ίσως αυτοί που θά καταλάβουν τη μεγάλη θεολογική και πνευματική σημασία του θέματος που πραγματεύεται ο συγγραφέας αυτού του μικρού βιβλίου: Ότι η εικονική αναπαράσταση του Θεού Πατρός και της Θεότητας γενικότερα είναι αδύνατη και ότι εικόνες σαν και της λεγομένης “Αγίας Τριάδος” είναι κακόδοξες και αντιβαίνουν στη διδασκαλία της Εκκλησίας. Διότι κατά τους πατέρες “αδύνατον εικονίζεσθαι Θεόν” και “παραφροσύνης και ασεβείας ανάμεστον το σχηματίζειν το Θείον”. Αν και φαινομενικά πολύ ειδικά θεολογικό το θέμα, άπτεται όμως στοιχειωδών ζητημάτων της ορθόδοξης πίστης, που η σωστή τους κατανόηση και εμπέδωση αποτελεί πρωταρχικό καθήκον κάθε ορθοδόξου. Είναι μάλιστα αλήθεια, ότι το θέμα αυτό απετέλεσε σημείο αντιλεγόμενο ανάμεσα σε πολλούς πιστούς και προκάλεσε έντονες συζητήσεις και διαμάχες.

Είναι δυστύχημα ότι πολλοί απλοί Χριστιανοί, αλλά και μοναχοί, ακόμη και οι ονομαζόμενοι “γνήσιοι ορθόδοξοι”, έχουν τέτοια έλληψη στοιχειώδους θεολογικής κατάρτισης, που η προσκόλλησή τους σε ιδέες και παραδόσεις ανθρώπινες φτάνει τα όρια της γνωσιμαχίας και της ριζικής διαστρέβλωσης της ορθόδοξης διδασκαλίας.

Με τον τρόπο αυτό συντελούν έστω και παρά τη θέλησή τους στη νόθευση της αλήθειας της πίστης και στην κατασυκοφάντησή της ενώπιον των ανθρώπων. Μια τέτοια κατάσταση δημιουργήθηκε πρίν μερικά χρόνια στην Ελλάδα, αλλά και αλλού, όταν αμφισβητήθηκε έντονα η διδασκαλία της Εκκλησίας ότι “Θεόν ανθρώποις ειδείν αδύνατον” και ότι “η φύσις της αγίας Τριάδος ως αόρατος και ανείδεος, ουκ εικονίζεται”. Το θέμα πήρε ιδιαίτερη έκταση στους κόλπους των λεγομένων “γνησίων ορθοδόξων”, οι οποίοι έφτασαν στό σημείο με συνοδικές πράξεις και εγκυκλίους να αντιστρατευτούν στη θεολογικότατη διδασκαλία των πατέρων της Εκκλησίας και στις αποφάσεις των Συνόδων. Διακήρυξαν γραπτά και προφορικά την αίρεση του περιγραπτού της Θεότητας:

“Η Ιερά Σύνοδος”, έγραψαν, “συνεδριάσασα, απεφάσισεν όπως από τούδε και στό εξής η ιερά εικών της αγίας Τριάδος, εν ή ιστορούνται ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα, προσκυνείται ανενδοιάστως, συμφώνως πρός τους ιερούς κανόνας και τάς ιεράς παραδόσεις. Ο μη προσκυνών ταύτην, ως αταξίαν και σκάνδαλα εμποιών θά υπόκειται εις τα κανονικά επιτίμια”.(1)Γύρω από το θέμα αυτό γράφηκαν πολυπληθή βιβλία και άρθρα, που όλα διακρίνονταν γιά την εμπάθειά τους και τη θεολογική τύφλωση των συγγραφέων τους.(2), (3)

Η σύγχυση και ο σκανδαλισμός των συνειδήσεων γύρω από το θέμα αυτό ήταν και είναι μεγάλος.Και σήμερα, η δίνη των εξελίξεων των εκκλησιαστικών πραγμάτων φέρνει πολλούς πιστούς και στην Αμερική, αντιμέτωπους με το ίδιο πρόβλημα και το ίδιο δίλημμα που πρωτοεμφανίστηκε πρίν από χρόνια στην Ελλάδα: Είναι ή όχι αίρεση το κήρυγμα του περιγραπτού της Θεότητας; Ποιά είναι η ακριβής διδασκαλία της Εκκλησίας;

Η θεολογική αυτή μελέτη του κ. Γαβριήλ, γνωστού στην Αμερική γιά τα άρθρα του πάνω σε φλέγοντα θεολογικά ζητήματα, έρχεται επίκαιρα να δώσει μια απάντηση. Συγκεντρώνει, κατά το δυνατό, τη διδασκαλία των πατέρων και τις αποφάσεις των Συνόδων της Εκκλησίας. Είναι μια μελέτη αντικειμενική, αλλά και διορατική, που απαντάει στό ζήτημα ξεκινώντας από πρώτες και στοιχειώδεις αρχές, μη αφήνοντας έτσι περιθώρια γιά θεολογική αντίρρηση και διαμάχη. Αποτελεί μάλιστα παράδειγμα προβληματισμού πάνω στό κεφαλαιώδες γιά τους ορθοδόξους θέμα, που είναι η θεολογία των εικόνων. Θίγει ταυτόχρονα και πολλά άλλα θέματα, που η σημασία τους συνήθως μας διαφεύγει, αλλά που όμως συνιστούν την αρχή και τη βάση της σωτηρίας μας εν Χριστώ Ιησού.Οι Εκδότες

ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΕΣ ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΕΙΣ
Ο κίνδυνος της ειδωλολατρίας
Ο Κύριος έδωσε εντολή: “Ου ποιήσεις σεαυτώ είδωλον, ουδέ παντός ομοίωμα, όσα εν τω ουρανώ άνω και όσα εν τη γή κάτω”. (Έξοδος κ΄: 4). [Σημ. «Νεκρού»: τις παραπομπές στην Παλ. Διαθήκη μπορείς να μπεις και να τις βρεις εδώ και στην Καινή Διαθήκη εδώ].Παράξενη εντολή, καθώς φαίνεται. Μοιάζει σαν να μήν αφήνει περιθώριο γιά εικόνες. Αυτός είναι ο λόγος που οι εικονοκλάστες, παίρνοντας θάρρος από τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους, έκαναν ακριβώς αυτή την εντολή το βασικό τους επιχείρημα εναντίον των εικόνων.

Πώς λοιπόν συνέβει να θριαμβεύσει η Ορθοδοξία απέναντι στους εικονοκλάστες (726-842 μ.Χ.), αν πράγματι οι εικόνες παραβίαζαν την εντολή του Θεού; Ο Θεός έδωσε την εντολή αυτή στους Εβραίους γιατί γνώριζε πως, μέσα στην καρδιά τους, έκλιναν στην ειδωλολατρία. Και πραγματικά, λίγο αργότερα, κατασκεύασαν το χρυσό μόσχο και άλλα είδωλα και πανηγύρισαν ακούγοντας τον Ααρών να λέει: “Ιδού οι θεοί σου, Ισραήλ”. Η λέξη “σεαυτώ” σκοπό έχει να περιορίσει τους απαίδευτους Ισραηλίτες που ήταν πρόθυμοι να εγκαταλείψουν την πίστη του Ισραήλ και να πέσουν στην ειδωλολατρία. Αυτό που απαγόρευσε ο Θεός, δεν ήταν οι εικόνες, μα η ειδωλολατρία.

Ο Ίδιος μάλιστα καθοδήγησε το Μωϋσή να κατασκευάσει πολλές εικόνες αγγέλων για τη σκηνή: “Και ποιήσεις δύο Χερουβίμ χρυσοτορευτά και επιθήσεις εξ αμφοτέρων των κλιτών του ιλαστηρίου… και την σκηνήν ποιήσεις δέκα αυλαίας… Χερουβίμ εργασία υφάντου ποιήσεις αυτάς” (Έξοδος κε΄: 17, κστ΄: 1) “Βρίσκονταν μπροστά σε όλους τους ανθρώπους που προσέβλεπαν σ’ αυτά κι έδιναν δόξα και λατρεία στό Θεό”. (Άγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός).

Αργότερα, στό Ναό του Σολομώντος, “πάντας τους τοίχους του οίκου κύκλω εγκολαπτά έγραψε γραφίδι Χερουβίμ, και φοίνικες τω εσωτέρω και τω εξωτέρω”. (Γ΄ Βασιλειών στ΄: 29).Οι εντολές του Θεού δεν αντιφάσκουν. Κάθε άλλο μάλιστα, όπως φαίνεται αν κατανοήσουμε τη Γραφή στό σύνολό της. Είναι φανερό ότι το θέλημα του Θεού ήταν να χρησιμοποιούν οι Εβραίοι εικόνες, αλλά το σωστό είδος εικόνων, και μόνο γιά τη λατρεία στον Οίκο Του. Ο νόμος ήταν “παιδαγωγός και σκιά των μελλόντων αγαθών” (προς Εβραίους, ι΄: 1).

Ο Θεός παιδαγωγούσε τους Εβραίους ώστε να τους ανεβάσει σε ψηλότερο επίπεδο λατρείας και προσκύνησης εν Πνεύματι. Τους έδωσε το Νόμο, τις εικόνες των αγγέλων, τη Σκηνή, και κατόπι το Ναό. Αλλά αυτά δεν μπορούσαν παρά εν μέρει να οδηγήσουν τους Ισραηλίτες στό δρόμο της αληθινής, εν πνεύματι λατρείας, γιατί ήταν μόνο σκιές και προεικονίσεις και “εικόνες εικόνων”, καθώς έλεγε ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Πέρα από αυτό, οι Εβραίοι έπρεπε να περιμένουν τον ερχομό “των μελλόντων αγαθών” που τους υποσχέθηκε ο Κύριος.Ο Μωϋσής προειδοποιεί: “Φυλάξεσθε σφόδρα τάς ψυχάς υμών, ότι ούκ είδετε ομοίωμα εν τη ημέρα, ή ελάλησε Κύριος πρός υμάς εν Χωρήβ εν τω όρει εκ μέσου του πυρός. Μη ανομήσητε και ποιήσετε υμίν εαυτοίς γλυπτόν ομοίωμα αρσενικού ή θηλυκού, ομοίωμα παντός κτήνους των όντων επί της γής, ομοίωμα παντός ορνέου πτερωτού, ό πέταται υπό τον ουρανόν…” (Δευτερονόμιο δ΄: 15-17). Με άλλα λόγια, είναι αδύνατο να αντικρύσουμε τον Αόρατο με τα σωματικά μάτια: “Ου μη ίδη άνθρωπος το πρόσωπόν μου και ζήσηται”. (Έξοδος λγ΄: 20). Τα Χερουβίμ ήταν οι μόνες εικόνες που έδωσε ο Θεός στους Εβραίους. Δεν υπήρχαν άλλες, αφού ο Λόγος δεν είχε λάβει ακόμη “μορφήν δούλου, εν ομοιώματι ανθρώπων”. (προς Φιλιππισίους β΄: 7). Δεν υπήρχε ακόμη η λύτρωση, ο Άδης δεν είχε σκυλευθεί, και ο Λόγος δεν μπορούσε να εικονιστεί.Αλλά οι χρυσές και υφαντές εικόνες των αγγέλων συμβόλιζαν όλες τις άλλες εικόνες. Ο Ναός και οι προσφερόμενες θυσίες ήταν τύπος, προεικόνιση του σώματος του Χριστού που έγινε θυσία γιά όλους. Σ’ αυτό αναφερόταν ο Χριστός όταν είπε στους Εβραίους: “Λύσατε τον ναόν τούτον, και εν τρισίν ημέραις εγερώ αυτόν” (κατά Ιωάννην β΄: 19). Ο Χριστός ήταν το “τέλος του Νόμου” (προς Ρωμαίους ι΄: 4). Η Σκηνή ήταν σύμβολο του ουράνιου θυσιαστηρίου, προτυπώνοντας τον ερχομό του Χριστού που είναι “αρχιερεύς των μελλόντων αγαθών, διά της μείζονος και τελειοτέρας σκηνής” (Εβραίους η΄: 11). Ο Ναός οδηγούσε στην Εκκλησία και στην Εκκλησία υπάρχει το πλήρωμα της αλήθειας, γιατί “ελθούσης της πίστεως ουκέτι υπό παιδαγωγόν εσμέν” (προς Γαλάτας γ΄: 25), κι έχουμε “λάβει από το Θεό την ικανότητα να διακρίνουμε τι μπορούμε να απεικονίσουμε και τι είναι απερίγραπτο”. (Άγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός) (4) Η διάκριση αυτή δίνεται από τη χάρη του Θεού στην Εκκλησία με την κατοίκηση του Αγίου Πνεύματος. Μα δεν έχουμε περισσότερη ελευθερία από τους Εβραίους να κατασκευάζουμε εικόνες που είναι απαγορευμένες και ξένες στό πνεύμα της Εκκλησίας ή αντίθετες στα δόγματά της. Ο κίνδυνος της ειδωλολατρίας παραμονεύει πάντα.

Οι εικόνες πρέπει να είναι σύμφωνες με τη Θεολογία των εικόνων
Η νίκη της Ορθοδοξίας εναντίον των εικονοκλαστών δεν έγινε παραβλέποντας τα διδάγματα της Αγίας Γραφής, αλλά κατανοώντας τα με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος που κατοικεί στην Εκκλησία. Οι εικονοκλάστες διάβαζαν απλώς τις Γραφές και κολλούσαν στό γράμμα των Γραφών, σαν τους Φαρισαίους.Η Ορθοδοξία θριάμβευσε επειδή το περιεχόμενο και η σύνθεση των εικόνων βρίσκονταν σε συμφωνία με τη θεολογία της Εκκλησίας και τις αλήθειες της πίστης. Χωρίς αυτή τη συμφωνία, οι ορθόδοξοι δε θά μπορούσαν να υπερασπιστούν τις εικόνες. Αυτό είναι κάτι σημαντικό, που συχνά το παραβλέπουμε. Με άλλα λόγια, τόσο οι εικόνες όσο και η θεολογία η σχετική με τις εικόνες είναι δύο διαστάσεις της ίδιας πραγματικότητας. Δεν είναι δυνατό να ομολογούμε το ένα χωρίς το άλλο. Η Ορθοδοξία είναι αλήθεια, όχι σοφιστεία. Είναι αδύνατο γιά την αλήθεια να υπερασπίζεται το ψεύδος, ακόμη κι αν η ανθρώπινη λογική μπορεί. Τα έξυπνα επιχειρήματα από μόνα τους δε θά μπορούσαν να ανατρέψουν την κατηγορία της ειδωλολατρίας αν οι εικόνες και η θεολογία μας δε βρίσκονταν σε συμφωνία. Αλλά σήμερα συναντάμε ευρεία αποδοχή εικόνων που ανατρέπουν την Ορθοδοξία. Και μια ομολογία χωρίς συμφωνία πίστης και πράξης, αργά ή γρήγορα, θά χάσει το πρώτο και κατόπι και το δεύτερο.
Οι εικόνες του Θεού Πατρός είναι άρνηση της Αγίας Γραφής και της διδασκαλίας της Εκκλησίας
ΗΑγία Γραφή δεν έχει αλλάξει. Απαγορεύει τις εικόνες της αόρατης Θεότητας: “ούκ είδετε ομοίωμα εν τη ημέρα, ή ελάλησε Κύριος πρός υμάς εκ μέσου του πυρός” (Δευτερονόμιο δ΄: 15-17). “Γένος ούν υπάρχοντες του Θεού ουκ οφείλομεν νομίζειν χρυσώ ή αργύρω ή λίθω, χαράγματι τέχνης και ενθυμήσεως ανθρώπου, το θείον είναι όμοιον” (Πράξεις των αποστόλων ιζ΄: 29). “Τίνι ωμοιώσατε Κύριον και τίνι ομοιώματι ωμοιώσατε αυτόν;” (Ησαϊα μ΄: 18). Η ενσάρκωση του Λόγου μας δίνει τη δυνατότητα να απεικονίσουμε μόνο τον Υιό, και αυτόν μόνο κατά την ανθρώπινη φύση. Έτσι οφείλουμε να τηρούμε με ακρίβεια την εντολή να μήν κατασκευάσουμε “ομοίωμα αρσενικού… ή ορνέου πτερωτού” ως εικόνες της αόρατης Θεότητας. “Ουχ ότι τον Πατέρα τις εώρακεν” (Ιω. στ΄: 46). “Τις εώρακεν αυτόν και εκδιηγήσεται; (Σοφία Σειράχ μγ΄: 31). “Όν είδεν ουδείς ανθρώπων ουδέ ιδείν δύναται”. (Τιμ. Α΄, στ΄: 16). “Θεόν ουδείς εώρακε πόποτε”. (Ιω. α΄: 18). Τα ομοιώματα του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος, είναι απαγορευμένες απεικονίσεις.

Αυτές οι απεικονίσεις συναντώνται στην ονομαζόμενη εικόνα της Αγίας Τριάδος που σήμερα βρίσκεται παντού. Παριστάνει το Θεό Πατέρα σαν γέρο με λευκά μαλλιά και γένια, τον Ιησού, τον Υιό του Θεού καθισμένο δίπλα του, και το Άγιο Πνεύμα, με μορφή περιστεριού να ίπταται ανάμεσά τους. Συχνά βλέπει κανείς σ’ αυτήν την εικόνα το Μασονικό τρίγωνο γύρω από την κεφαλή του Πατρός. Αν αυτή η εικόνα υπήρχε κατά τον όγδοο και ένατο αιώνα, θά είχε δώσει μεγάλη ώθηση στα επιχειρήματα των εικονοκλαστών, διότι απεικονίζοντας τον Πατέρα σαν άνθρωπο, αρνείται τη θεολογία που κατατρόπωσε τους εικονοκλάστες.
Γιατί η περιστερά δεν επιτρέπεται ως εικόνα του Αγίου Πνεύματος
Η περιστερά ως σύμβολο του Αγίου Πνεύματος είναι κάτι αρκετά παλιό και χρησιμοποιήθηκε με φειδώ στην εκκλησιαστική διακοσμητική. Μα στην εικόνα της Αγίας Τριάδος, οι τρείς μορφές δε χρησιμοποιούνται σαν σύμβολα αλλά σαν ομοιώσεις. Σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, το Άγιον Πνεύμα εμφανίστηκε κατά τη Βάπτιση του Κυρίου “εν είδει περιστεράς” ή “ωσεί περιστερά”, αλλά δεν έγινε περιστέρι. Η μόνη επιτρεπτή εικόνα όπου παριστάνεται η περιστερά είναι η Βάπτιση του Χριστού (Θεοφάνεια), επειδή αυτή είναι η μόνη γνωστή περίπτωση εμφάνισης της μορφής του περιστεριού. Άλλο παράδειγμα μοναδικής εμφάνισης με παράξενο σχήμα ήταν η κάθοδος του Αγίου Πνεύματος κατά την Πεντηκοστή, όταν “διεμεριζόμενοι γλώσσαι ωσεί πυρός” ήρθαν και στάθηκαν πάνω στα κεφάλια των Αποστόλων. (Πράξεις των αποστόλων β΄: 3). Υπήρξαν επίσης και άλλες μορφές και εμφανίσεις.Η Παράδοση δεν επιτρέπει την απεικόνιση του Αγίου Πνεύματος σαν περιστερά ή πύρινες γλώσσες σε εικόνες άλλες από αυτές των Θεοφανείων και της Πεντηκοστής, γιά δύο λόγους: Πρώτο, γιά να διατηρήσει την ιστορική ακρίβεια· και δεύτερο, γιά να εμποδίσει την ιδέα ότι το Άγιον Πνεύμα μπορεί να ζωγραφίζεται σαν περιστέρι ή σαν πύρινες γλώσσες χωρίς περιορισμό. Οι εικονογράφοι οφείλουν να μένουν στην ακρίβεια όταν απεικονίζουν γεγονότα που περιγράφονται στην Αγία Γραφή, στην ιστορία της Εκκλησίας, στους βίους των αγίων ή αλλού. Αυτοί είναι δύο από τους λόγους γιά τους οποίους τίποτε δεν επιτρέπεται “καλλιτεχνική αδεία” στις εικόνες. Από την άλλη μεριά, η Δύση παραβλέποντας την Αγία Γραφή, τοποθέτησε το περιστέρι σε πολλές θρησκευτικές απεικονίσεις, όπως του Ευαγγελισμού. Παράδειγμα, η ζωγραφιά του Φλαμανδού ζωγράφου Gerard Davis (δέκατος πέμπτος αιώνας), καθώς και πίνακες πάνω στό ίδιο θέμα από τους Petrus Christi (δέκατος πέμπτος αιώνας) και Hans Memling (δέκατος έκτος αιώνας). Άλλο παράδειγμα είναι η “Γέννηση” (δέκατος πέμπτος αιώνας) του Lorenzo Monaco. Η Αγία Γραφή όμως δεν αναφέρει εμφανίσεις με μορφή περιστεράς στη Γέννηση ή στον Ευαγγελισμό.

“Η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει”
Αυτή ήταν η περίφημη απάντηση των ορθοδόξων ενάντια στην κατηγορία γιά ειδωλολατρία. Δεν ήταν το μόνο τους επιχείρημα φυσικά, γιατί εξάλλου και οι κατηγορίες εναντίον τους ήταν πολλές, αλλά ήταν το πιο σπουδαίο: Δεν προσκυνούμε και δε λατρεύουμε το ξύλο, την μπογιά, τις πέτρες, το χρυσό, το ασήμι^ αλλά κατά τα λόγια του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου, “η απόδοση τιμής στην εικόνα, μεταφέρεται στό πρωτότυπό της”. (5)Αυτό το επιχείρημα θίγει δύο ζητήματα. Πρώτο, τους βαθμούς της λατρείας (απόλυτη λατρεία, σχετική λατρεία, τιμή, σεβασμός, προσκύνηση, κλπ). Και δεύτερο θέμα, αυτό που αφορά εμάς εδώ – τα ουσιώδη στοιχεία των εικόνων καθ’ αυτών – τις εικονίσεις και τα πρωτότυπά τους.Άς μιλήσουμε λίγο γιά την έννοια του πρωτοτύπου. Είναι το κλειδί γιά την κατανόηση της ορθόδοξης αντίληψης γιά τις εικόνες.Πρωτότυπο, είναι το πρόσωπο ή το αντικείμενο που παριστάνεται στην εικόνα, όπως ο Χριστός, η Θεοτόκος, ένας άγιος. Η απεικόνιση πρέπει να βρίσκεται σε συμφωνία με το πρωτότυπο: “Η εικόνα είναι ομοίωμα που χαρακτηρίζει σε όλα το πρωτότυπό της”. (Αγ. Ιω. Δαμασκηνός) (6) Το πρωτότυπο και η απεικόνιση, το αρχικό πρόσωπο και το αντίγραφό του, συνδέονται στενά και μπορούτμε να πούμε ότι έχουν κοινή ταυτότητα. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης λέει ότι αυτό ήταν στό βάθος το νόημα της εντολής του Θεού στον Μωϋσή, “…ποιήσεις δύο Χερουβίμ…”. “Βλέπετε πώς το αντίγραφο καλείται με το ίδιο όνομα όπως και το πρωτότυπο”. (7)Ο Άγιος Αθανάσιος τονίζει κι αυτός την κοινή ταυτότητα της απεικόνισης με το πρωτότυπο: “Η εικόνα θά μπορούσε να πεί: “Εγώ και το (πρωτότυπο) είμαστε ένα πράγμα. Γιατί εγώ βρίσκομαι σ’ αυτό κι αυτό σε μένα. Και ό,τι βλέπεις σ’ αυτό, βλέπεις και σε μένα”. Άρα λοιπόν, όποιος προσκυνεί την εικόνα, προσκυνεί το πρωτότυπο που βρίσκεται σ’ αυτή, γιατί η εικόνα είναι η μορφή και το ομοίωμά του”. (8) Ο Άγιος Θεόδωρος προσθέτει: “Με τον ίδιο τρόπο, πρέπει να πούμε πώς η εικόνα του Χριστού ονομάζεται και η ίδια “Χριστός”, και δεν υπάρχουν δύο Χριστοί”. (9) “Όταν προσκυνείται ο Χριστός, προσκυνείται και η εικόνα Του· και όταν προσκυνείται η εικόνα Του προσκυνείται και ο Ίδιος”. (10)

Έχοντας αυτή την αντίληψη γιά τις εικόνες, ότι είναι η μορφή και το ομοίωμα του πρωτοτύπου, είναι αδύνατο να δεχτεί κανείς την απεικόνιση του Θεού Πατρός σαν γέρου ανθρώπου. Που βρίσκεται η ταυτότητα της μορφής και του χαρακτήρα ανάμεσα στον άνθρωπο που φαίνεται σε προχωρημένα γεράματα και στον Πατέρα που είναι άχρονος, αόρατος, άυλος, άμορφος και απερίγραπτος; Έχουν κοινή μορφή και ομοίωση; Είναι δυνατό, ό,τι φαίνεται στην εικόνα να υπάρχει και σ’ Αυτόν να υπάρχει και στην εικόνα;Άς φανταστούμε τώρα ότι στον ένατο αιώνα κάποια εικόνα παρίστανε ένα ιερό πρόσωπο με έναν τρόπο ή κάποια μορφή που δεν ανταποκρίνονταν στην επίγεια ή ουράνια πραγματικότητα του προσώπου αυτού. Δηλαδή, η εικόνα δεν αντιστοιχούσε στό πρωτότυπο του οποίου έφερε το όνομα, ούτε και σε κάποιο άλλο πραγματικό πρωτότυπο. Έτσι οι Χριστιανοί θά προσκυνούσαν μια ψεύτικη απεικόνιση. Στην περίπτωση αυτή, η κατηγορία γιά ειδωλολατρία θά ήταν ακλόνητη. Και η Ορθοδοξία κάθε άλλο παρά ορθόδοξη θά ήταν.
Εικονίσεις χωρίς υπαρκτά πρωτότυπα είναι είδωλα και όχι εικόνες
Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχαν τέτοιες εικόνες στον καιρό της Εικονομαχίας. Αλλά ο κανόνας αυτός αποτελεί ένα πρακτικό κριτήριο βασισμένο στην έννοια του πρωτοτύπου. Και μάλιστα ένα κριτήριο που το χρησιμοποιούσαν πολύ οι χριστιανοί προκειμένου να κάνουν τη διάκριση ανάμεσα στις εικόνες και στα είδωλα: τα ομοιώματα των ειδωλολατρικών θεών ήταν είδωλα επειδή ήταν φανταστικά και ψεύτικα. Ήταν εικόνες χωρίς πρωτότυπα. Κάποιος άγιος συζητώντας το θέμα αυτό μ’ έναν ειδωλολάτρη, του είπε: “Εμείς κατασκευάζουμε εικόνες ανθρώπων που υπήρξαν και είχαν σώματα. Δεν κάνουμε τίποτε το άτοπο απεικονίζοντάς τους όπως ήταν στη ζωή. Δεν επινοούμε τίποτε, όπως κάνετε εσείς”. (Ιωάννου, Επισκόπου Θεσσαλονίκης, έβδομος αιώνας) (11) Τα λόγια του συμπυκνώνουν το χριστιανικό κριτήριο γιά τη διάκριση ανάμεσα σε είδωλα και εικόνες. Αυτά τα αρχαία μέτρα μας βοηθούν να καταλάβουμε πώς εικόνες χωρίς πραγματικά πρωτότυπα δεν είναι εικόνες, αλλά είδωλα. Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης, πολύ πρίν από μας, έθεσε το ζήτημα ως εξής: “Ο κίνδυνος της ειδωλολατρίας προέρχεται και από τα είδωλα αλλά και από τις εικόνες” (12).Με το ίδιο κριτήριο, εικονογραφήσεις του Θεού Πατρός με τη μορφή γέρου ανθρώπου και του Αγίου Πνεύματος με μορφή περιστεριού, δεν έχουν πρωτότυπα. Δεν αντιστοιχούν σε τίποτε. Η μόνη ενσάρκωση που έγινε ήταν του Χριστού. Πώς πήρε το Άγιον Πνεύμα τη φύση ενός πουλιού; Τολμά κανείς να συλλογιστεί ποιά ήταν η φύση της μητέρας του περιστεριού; Που βρίσκεται σήμερα το περιστέρι; Πότε γεννήθηκε ο Πατήρ σαν άνθρωπος; Ποιά ήταν η μητέρα Του; Με ποιο τρόπο έγινε η σύλληψή Του; Είχε γιά μητέρα μια θνητή; Βλέπετε πώς ο ανθρωπομορφισμός οδηγεί στον παγανισμό και στους μύθους;

Η εικόνα του Πατρός είναι εξ’ ολοκλήρου φανταστική και ψεύτικη. Και αφού η προσκύνηση μεταφέρεται στό πρωτότυπο, τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει πρωτότυπο; Παραμένει η προσκύνηση στό ξύλο και στη μπογιά; Αυτό δεν είναι καθόλου κενό ερώτημα.Άραγε, δέχεται ο Θεός μια τέτοια προσκύνηση, παρ’ όλη την κραυγαλέα ανυπακοή της συγκεκριμένης Του εντολής, και παρ’ όλη την άρνηση της διδασκαλίας Του ότι “τον Πατέρα ουδείς εώρακεν” και την απαγόρευση της Εκκλησίας γιά τέτοιες εικόνες;

Ξέρουμε ότι ο Θεός “ελέησει όν αν ελεεί”. Μπορεί δικαίως να πιστεύει κανείς ότι ο Θεός ακούει τις προσευχές και δέχεται την προσκύνηση από ανθρώπους που πλησιάζουν την εικόνα με πίστη, αλλά και άγνοια των πολλών απαγορεύσεων εναντίον της. Τι να πεί όμως κανείς γιά όλους τους ενεργούς υποστηρικτές της εικόνας της Αγίας Τριάδος, που ενώ ξέρουν καλά όλες τις καταδίκες εναντίον της, επιμένουν στό λάθος τους και φτάνουν στό σημείο να κηρύττουν και να διδάσκουν υπερασπιζόμενοι μια εικόνα που είναι αντίθετη στην παράδοση της Εκκλησίας; Πώς τολμούν να βγάζουν ψεύτη το Θεό που είπε “Ου μη ίδη άνθρωπος το πρόσωπόν μου και ζήσηται;” Σε τι διαφέρουν από τον Άρειο και το Νεστόριο που κι αυτοί επέμεναν στα λάθη τους;Εξ ορισμού, εικόνες του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος με υλική μορφή χωρίς να υπάρχει το πρωτότυπο κάποιας αληθινής σωματικής φύσης, γίνονται είδωλα και η προσκύνησή τους ειδωλολατρία. Μια οπτασία, όπως αυτή της περιστεράς κατά τη Βάπτιση, δεν μπορεί να είναι υλικό πρωτότυπο.Η δικαίωση των εικόνων είναι θεμελιωμένη στην αληθινή υλικότητα και τη σωματική ύπαρξη των φυσικών τους πρωτοτύπων, καταρχήν του Χριστού και δεύτερο των αγίων. Η υλική απεικόνιση του Χριστού γίνεται δυνατή εξ’ αιτίας της αληθινής Του ανθρωπότητας με σάρκα και αίμα, διότι η απεικόνισή Του αποδεικνύει την ενανθρώπιση, και η ενανθρώπισή Του έδειξε την εικόνα του προσώπου του. “Το ένα βρίσκεται στό άλλο, με εξαίρεση την διαφορά της ουσίας”. (Άγ. Διονύσιος Αρρεοπαγίτης) (13)

Η Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος (787) επιβεβαίωσε αυτή την αντίληψη με τις αποφάσεις της: “Και συνελόντες φαμέν^ απάσας τάς εκκλησιαστικάς εγγράφ ς ή αγράφως τεθεσπισμένας ημίν παραδόσεις ακαινοτομήτως φυλάττομεν^ ών μία εστί και η της εικονικής αναζωγραφήσεως εκτύπωσις, ως τη ιστορίΆα του ευαγγελικού κηρύγματος συνάδουσα, πρός πίστωσιν της αληθινής και ου κατά φαντασίαν του Θεού λόγου ενανθρωπήσεως… τα γάρ αλλήλων δηλωτικά αναμφιβόλως και τάς αλλήλων έχουσιν εμφάσεις”. (Όρος πίστεως Ζ΄ Οικ. Συνόδου).

Άρα λοιπόν, οι εικόνες είναι ομοιώσεις φυσικών μονάχα πραγμάτων και προσώπων. “Κατάλληλα γιά απεικόνιση, είναι τα φυσικά πράγματα που έχουν σχήμα και τα σώματα που είναι περιγραπτά κι έχουν τα φυσικά χρώματα”. (Αγ. Ιω. Δαμασκηνός) (14) Αυτή η βασική προϋπόθεση αναφέρεται σε όλες τις εικόνες, είτε των αγίων είτε του ίδιου του Θεού. Και δεν υπάρχει παρά ένας Κύριος που πήρε φύση περιγραπτή και μένει πάντα ενωμένος με τη φύση αυτή, ο Χριστός ο Θεάνθρωπος.

Οι Πατέρες της Εκκλησίας καταδίκασαν τις εικονίσεις της Αγίας Τριάδος
Ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέει ότι μόνο πρόσωπα που είχαν σώματα μπορούν να ζωγραφίζονται σε εικόνες. Γι’ αυτόν, και μόνον η σκέψη να κάνει κανείς τον αόρατο Θεό ορατό, είναι απεχθής και ισοδυναμεί με τρέλα: “Όταν ο Αόρατος παίρνει δούλου μορφή… και αποκτά σώμα και σάρκα, τότε μπορείς να ζωγραφίσεις την εικόνα Του” (15) “Αν προσπαθούσαμε να κατασκευάσουμε εικόνα του αοράτου Θεού, θά ήταν πράγματι αμαρτία. Αν κάποιος τολμήσει να φτιάξει εικόνα της άυλης, ασώματης, αόρατης, και ασχημάτιστης Θεότητας (δηλ. της Αγίας Τριάδος), την απορρίπτουμε σαν ψευδή και νόθα”. (16) “Ποιος μπορεί να κατασκευάσει ομοίωμα του αοράτου, ασωμάτου, απεριγράπτου και ασχηματίστου Θεού; Είναι ακραία παραφροσύνη και ασέβεια να δίνει κανείς σχήμα στό Θείο”. (17)Τα έργα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού (πέθανε το 749) ήταν μια επίκαιρη και οργανωμένη έκθεση της παραδοσιακής διδασκαλίας της Εκκλησίας σχετικά με τις εικόνες. Γι’ αυτό η Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος αναφέρει τα γραπτά του. Όλοι οι μετέπειτα πατέρες βρίσκονται σε συμφωνία μαζί του, όπως κι αυτός ήταν σε συμφωνία με τους πρίν απ’ αυτόν πατέρες.Δεν είναι δυνατό να παραθέσουμε τα λόγια όλων των πατέρων που μίλησαν ενάντια στις εικόνες της αόρατης Θεότητας. Θά παραθέσουμε μόνο τους δύο κύριους υπερασπιστές των εικόνων πρός το τέλος της εποχής της εικονομαχίας: “Κατασκευάζουμε τις εικόνες Του, όχι ως Θεό Λόγο, αλίμονο αν το κάναμε, αφού είναι αόρατος και απλησίαστος και ασχημάτιστος και θά ήταν μια πράξη ακρότατης παραφροσύνης, αλλά σαν άνθρωπο, όπως εμφανίστηκε από κάθε άποψη”. (Άγ. Νικηφόρος ο Ομολογητής) (18) “Η Αγία Τριάς μόνο δε ζωγραφίζεται σε εικόνα, γιατί δεν είναι δημιούργημα, αλλά ο ακατασκεύαστος Θεός”. (Άγ. Θεόδωρος ο Στουδίτης) (19).
Η Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος παρεμποδίζει τις απεικονίσεις της Αγίας Τριάδος
Σε κάθε περίπτωση, οι Σύνοδοι της Εκκλησίας έχουν στα μάτια των ορθοδόξων όλο το απαιτούμενο κύρος σε θεολογικά ζητήματα. Η Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος στερέωσε και προφύλαξε τις εικόνες όχι μονάχα αναθεματίζοντας την εικονομαχία, αλλά επίσης και καταδικάζοντας την ιδέα της σχηματοποίησης της αόρατης και άυλης Τριάδος: “Η φύσις της Αγίας Τριάδος ως ανείδεος και αόρατος, ουκ εικονίζεται… Αόρατος και απερίγραπτος η θεία φύσις και ασχημάτιστος…” (Πράξεις Εβδόμης Οικ. Συνόδου) Και αλλού, τα πρακτικά της Συνόδου αναφέρουν: “Οι Χριστιανοί διδάχτηκαν να εικονίζουν το Χριστό κατά την ορατή Του φύση, και όχι κατά την αόρατη. Γιατί αυτή είναι απερίγραπτη και γνωρίζουμε από το Ευαγγέλιο ότι ποτέ κανείς άνθρωπος δεν είδε το Θεό”.Αφού απαγόρευσε τις εικόνες της Αγίας Τριάδος, η Έβδομη Οικουμενική Σύνοδος καθόρισε και ποιές εικόνες μπορούν να ζωγραφίζονται και να προσκυνούνται:“Τούτων ούτως εχόντων, την βασιλικής ώσπερ ερχόμενοι τρίβον, επακολουθούντες τη θεηγόρω διδασκαλίΆα των αγίων Πατέρων ημών και τη παραδόσει της Καθολικής Εκκλησίας… ορίζομεν σύν ακριβεία πάση και εμμελεία, παραπλησίως τω τύπω του τιμίου και ζωοποιού σταυρού ανατίθεσθαι τάς σεπτάς και αγίας εικόνας, τάς εκ χρωμάτων και ψηφίδος και ετέρας ύλης επιτηδείως εχούσης, εν ταίς αγίαις του Θεού εκκλησίαις, εν ιεροίς σκεύεσι και εσθήσι, τοίχοις τε και σανίσιν, οίκοις τε και οδοίς· της τε του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εικόνος, και της αχράντου Δεσποίνης ημών της αγίας Θεοτόκου, τιμίων τε αγγέλων, και πάντων αγίων και οσίων ανδρών”. (Όρος πίστεως Εβδόμης Οικ. Συνόδου).Όπως είναι γνωστό, εικόνες των αγγέλων κατασκευάστηκαν μετά από ειδική εντολή του Θεού στό Μωϋσή. Αλλά θά μπορούσε κανείς δικαιολογημένα να αναρωτηθεί: γιατί αυτά τα άυλα και ασώματα και αόρατα όντα μπορούν να ζωγραφίζονται σε εικόνες αφού δεν έχουν ορατή μορφή; Οι πατέρες της Εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου έγραψαν: “Διότι φανερώθηκαν με ανθρώπινη μορφή σ’ αυτούς που λογαριάστηκαν άξιοι”. Εκτός απ’ αυτό, πρέπει να καταλάβουμε, ότι όροι όπως άυλος, ασώματος, πνεύμα κλπ. αληθεύουν απόλυτα μόνο γιά το Θεό. Όταν αναφερόμαστε σε δημιουργήματα αυτοί οι όροι είναι σχετικοί και όχι απόλυτοι, αφού όλα τα δημιουργήματα, ορατά και αόρατα, είναι φτιαγμένα από κάτι. Μόνον ο Θεός είναι πραγματικό πνεύμα, απόλυτα άυλος και πραγματικά ασώματος. Οι άγγελοι είναι ασώματοι μόνο με τη σχετική έννοια, σε σύγκριση δηλαδή με μας τους ανθρώπους και με την υπόλοιπη δημιουργία. Στην Έκδοση της Ορθοδόξου Πίστεως (Βιβλίο Δ΄, Κεφ. γ΄), ο Άγ. Ιωάννης ο Δαμασκηνός λέει: “Οι άγγελοι είναι παχείς και υλικοί” σε σύγκριση με το Θεό, “γιατί στην πραγματικότητα μόνο η Θεότης είναι άυλη και ασώματη”. (20)
Η Πανορθόδοξος Σύνοδος του 1666 – 7 (Μόσχα) καταδίκασε τις εικόνες της Αγίας Τριάδος και όρισε στό εξής να μη ζωγραφίζονται
Από το δέκατο και ενδέκατο κιόλας αιώνα, τόσο στη Δύση όσο και στην Ανατολή, μερικά σχέδια και μινιατούρες σε χειρόγραφα άρχισαν να παριστάνουν το Θεό Πατέρα και την Αγία Τριάδα.Στην Ανατολή, γιά παράδειγμα, εικόνες του Θεού Πατρός εμφανίζονται σε ελληνικά ευαγγελιστάρια: Κώδικας 587, φύλλο 3b, 34b (1059). Κώδικας 740, φύλλο 3ν, ενδέκατος αιώνας, Μοναστήρι Διονυσίου, Άγιον Όρος. Ομιλίες του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος, στη βιβλιοθήκη του Βατικανού (MS. gr. 394, φύλλο 7). Στό χειρόγραφο αυτό φαίνεται ο Θεός Πατήρ καθισμένος, με το Χριστό καθισμένο στην αγκαλιά του και το Άγιο Πνεύμα σαν Περιστέρι στην αγκαλιά του Χριστού. Υπάρχουν κάποιες διαφωνίες εδώ όσον αφορά το περιστέρι. Μερικοί ειδικοί λένε, οτι αυτό που φαίνεται σαν περιστέρι δεν είναι παρά ένα σημάδι καταστροφής σ’ εκείνο το σημείο της εικόνας. Οι ιστορικοί της τέχνης λένε ότι πρώτο το Βυζάντιο επηρέασε τους Δυτικούς ώστε να ζωγραφίσουν εικόνες του Πατρός και της Αγίας Τριάδος. Ορισμένοι αντικρούουν λέγοντας ότι τα “βυζαντινά” πρότυπα της Δύσης δεν ήταν παρά δυτικής προέλευσης “βυζαντινοποιημένες” εικόνες από τη Γαλλία και την Ιταλία. Πάντως οι εικόνες που αναφέρθηκαν στα παραπάνω χειρόγραφα, είναι πραγματικά Βυζαντινής προέλευσης. Οπωσδήποτε όμως, η συνηθισμένη απεικόνιση της Αγίας Τριάδος που χρησιμοποιείται σήμερα προέρχεται από τη Δύση.

Στη Δύση επίσης, σε πολλά χειρόγραφα συναντούμε παρόμοιες μινιατούρες. Οι μινιατούρες οδήγησαν σε μεγαλύτερες παραστάσεις με το Θεό Πατέρα, γιά παράδειγμα η “Δημιουργία” του Μικελλαντζελο στην Καπέλλα Σιξτίνα. Επίσης με την Αγία Τριάδα, όπως “Η στέψη της Παρθένου” του Καρράκι (δέκατος έκτος αιώνας) κ.ά.Γύρω στον δέκατο έκτο αιώνα, η απεικόνιση της Αγίας Τριάδος (ο γέρος Πατήρ, ο Ιησούς Χριστός και το περιστέρι) διείσδυσε στην ορθόδοξη Ανατολή.Το 1666, η Πανορθόδοξος Σύνοδος που έγινε στη Μόσχα καταδίκασε και απαγόρευσε ειδικά τις εικόνες της Αγίας Τριάδος, τις απεικονίσεις του Θεού Πατρός με κάθε μορφή, όπως επίσης και εικονίσεις του περιστεριού σε εικόνες άλλες από αυτές των Θεοφανείων. Στη Σύνοδο αυτή παραβρέθηκαν περισσότεροι Πατριάρχες απ’ ότι στην Τρίτη, στην Τέταρτη, στην Έκτη και στην Έβδομη Οικουμενική Σύνοδο. Οι κυριότερες αποφάσεις είναι οι εξής:
Περί ζωγράφων και εικόνων

Απόφασις ΝΑ΄

Κωλύομεν τάς αχαμνάς και αμαθείς ζωγραφίας ανεπιστημόνων και ματαιοφρόνων ανδρών, και θέλομεν ότι από του νύν κάποιοι οπού εσυνήθισαν αφ’ εαυτών να ζωγραφίζουν αγίας εικόνας, χωρίς καμμίαν μαρτυρίαν και αληθινήν παράδοσιν, π.χ. τον Κύριον Σαβαώθ εις πολυποίκιλα και διάφορα είδη, και ποιάς άλλας συνθέσεις παραξένους, και άλλα τοιαύτα ατοπήματα απρεπή, εμποδίζομεν. Ορίζομεν δε από του νύν την εικόνα του Κυρίου Σαβαώθ πλέον μη ζωγραφίζεσθαι ούτε εικονίζεσθαι, διότι τον Κύριον Σαβαώθ (ήγουν τον Πατέρα) ουδείς είδε ποτέ φανέντα εν σαρκί, αλλά τον Χριστόν μόνον χρωματίζομεν, καθώς εφάνη μετά σαρκός επί γής, και ουχί κατά την Θεότητα, ως ότι εστί και απερίγραπτος ομού και ασχημάτιστος η Θεότης αύτη^ ομοίως και την Παναγίαν Θεοτόκον και τους λοιπούς αγίους και φίλους του Θεού ζωγραφίζεσθαι κατά την σάρκα και το είδος της σαρκός αυτών θέλομεν, κατά τον όρον της αγίας Εβδόμης Οικουμενικής Συνόδου.

Απόφασις ΝΒ΄

Τον Κύριον Σαβαώθ ήτοι τον Πατέρα, πολιόν και τον μονογενή του Υιόν εις την γαστέρα αυτού, και περιστεράν αναμέσον αυτών ζωγραφίζειν, λίαν απρεπές και ανάρμοστον υπάρχει. Διότι ποίος είδε τον Πατέρα και την Θεότητα; Ο Πατήρ γάρ ουκ έχει σάρκα, και ο Υιός ουχί με σάρκα εγεννήθη εκ Πατρός πρό αιώνων^ εάν και ο Δαβίδ λέγει: εκ γαστρός πρό Εωσφόρου εγέννησά σε: όμως εκείνη η γέννησις ουχί σαρκικώς έχει νοείσθαι, αλλά ρητώς και ακαταλήπτως. Φησί γάρ αυτός η αυτοαλήθεια ο Χριστός, εις το θείον και ιερόν Ευαγγέλιον: “ουδείς είδε τον Πατέρα ειμή ο Υιός” και ο προφήτης Ησαϊας λέγει εν κεφαλαίω μη΄ “τίνι ομοιώσατε τον Κύριον και τίνι ομοιώματι ομοιώσατε αυτόν; μη εικόνα εποίησε τέκτων, ή χρυσοχόος χωνεύσας χρυσίον περιεχρύσωσεν αυτόν, ομοίωμα κατεσκεύασεν αυτόν;” Και ο θείος Απόστολος Παύλος εις τάς πράξεις λέγει: “γένος ούν υπάρχοντες του Θεού, ουκ οφείλομεν νομίζειν χρυσώ ή αργύρω ή λίθω, χαράγματι τέχνης και ενθυμήσεως ανθρώπου το θείον είναι όμοιον”. Και ο θεολογικώτατος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, εν βιβλίω δ’ περί εικόνων: “Πρός δε τούτοις, φησί, του αοράτου και απεριγράπτου και ασχηματίστου Θεού τις δύναται ποιήσαι μίμημα; Παραφροσύνης τοίνυν άκρας και ασεβείας το σχηματίζειν το Θείον”. Και ο Άγιος Γρηγόριος ο Διάλογος ομοιως τούτο κωλύει και απείργει. Διά τούτο εκείνην την προαιώνιον γέννησιν του μονογενούς Υιού εκ του Πατρός μόνον με τον νούν πρέπει να την γροικώμεν^ αλλά ζωγραφίζειν εις εικόνας και τοίχους παντάπασι δεν πρέπει και αδύνατον εστι. Και το άγιον Πνεύμα ουκ έστι φύσει περιστερά, αλλά φύσει Θεός εστι, και τον Θεόν ουδείς είδεν, ως Ιωάννης ο Ευαγγελιστής μας μαρτυρεί. Λοιπόν εάν εις τον Ιορδάνην, εις την βάπτισιν του Χριστού, εφάνη το Άγιον Πνεύμα εν είδει περιστεράς, και διά τούτο μόνον εκεί εις την βάπτισιν πρέπει να ζωγραφίζεται το Άγιον Πνεύμα εν είδει περιστεράς, εις δε άλλο μέρος ο έχων σύνεσιν δεν θέλει ζωγραφίσει το Άγιον Πνεύμα ωσάν περιστεράν, διότι εις το Θαβώριον όρος ωσάν σύννεφον εφάνη, εις δε την Πεντηκοστήν εν είδει πυρίνων γλωσσών και άλλοτε άλλως. Αλλά και Σαβαώθ δεν ονομάζεται μόνον ο Πατήρ, αλλά η Αγία Τριάς κατά τον ουρανομύστην Διονύσιον τον Αρεοπαγίτη: “Σαβαώθ ερμηνεύεται κατά την Ιουδαϊκήν γλώσσαν Κύριος των δυνάμεων”. Ιδού όπου ο Κύριος των δυνάμεων εστίν η Αγία Τριάς ο Πατήρ, ο Υιός και το Άγιον Πνεύμα. Όμως εάν και ο προφήτης Δανιήλ λέγει ότι είδε τον παλαιόν των ημερών καθήμενον επί βήματος, και εκείνο όχι τόσον διά τον Πατέρα γροικάται, αλλά και διά τον Υιόν όπου θέλει και εις την δευτέραν αυτού Παρουσίαν να κρίνη πάσας τάς φυλάς και γλώσσας εις εκείνο το φοβερόν κριτήριον. Αλλά και εις την Αποκάλυψιν του Αγίου Ιωάννου έχει να ζωγραφίζεται ο Υιός ως παλιός, διά τάς οράσεις εκείνας τάς σεβασμίας όπου εφάνησαν τω αγίω εις εκείνην την Αποκάλυψιν^ ως ότι εξ ανάγκης να γροικάται ο Υιός. Άλφα διά την άνω γέννησιν, Ωμέγα δε διά την κάτω γέννησιν. Όθεν και ο Άγιος Μάξιμος εις το ζ΄ κεφάλαιον του Αρεοπαγίτου λέγων, ότι παλιός και νέος ο Κύριος ούτω σχολιάζει: “ποτέ μέν πολιός ποτέ δε νέος ο Κύριος γράφεται, ως το Ιησούς Χριστός χθές και σήμερα ο αυτός και εις τους αιώνας. Το γούν σήμερον του χθές νεώτερον”.

Αι υπογραφαί των οικείων χειρών των Μακαριωτάτων Πατριαρχών και πάσης της Ιεράς Συνόδου:

Παϊσιος Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας.
Μακάριος Πατριάρχης Αντιοχείας και πάσης Ανατολής.
Ιωάσαφ Πατριάρχης Μοσχοβίας και πάσης Ρωσίας.
Ο Μητροπολίτης Ικονίου Αθανάσιος.
Ο Τραπεζούντος Μητροπολίτης Θεόφιλος.
Ο Χίου Θεόφιλος.
Ο Σινά Όρους Ανανίας.
Ο Βάρνης Δανιήλ.
Ο Νοβογραδίου Πιτυρούν.
Ο Καζανίου Λαυρέντιος.
Ο Αστραχανίου Ιωσήφ, και οι λοιποί Αρχιερείς και Ιερείς της Συνόδου.

(Κώδιξ Α.Μ. 90 και Κώδ. Νομ. Συναγ. 377-389- Πατριαρχικό τυπογραφείο, 1905, σελ. 127-182).

Οι Πανορθόδοξες Σύνοδοι έχουν ίδιο κύρος με τις Οικουμενικές οι οποίες ονομάστηκαν Οικουμενικές γιατί αντιπροσώπευαν όλες τις κατά τόπους Εκκλησίες και συγκαλούνταν από τους αυτοκράτορες της Βυζαντινής (Ρωμαϊκής) Αυτοκρατορίας που ονομάζονταν “οικουμένη”. Το κύρος και η ισχύς των αποφάσεων κάθε συνόδου εξαρτώνται από την ορθοδοξία των επισκόπων που συμμετέχουν και από την ομόφωνη συμφωνία τους με την Παράδοση της Εκκλησίας, γιατί αυτή είναι “ο στύλος και το στερέωμα της αληθείας”. (Τιμ. Α΄, γ΄: 15)Το 1780, η τοπική Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως, με πρόεδρο τον Πατριάρχη Σωφρόνιο, αντιμετώπισε κι αυτή το ίδιο πρόβλημα και καταδίκασε και απαγόρευσε την εικόνα της Αγίας Τριάδος με το Θεό Πατέρα σαν γέρο άνδρα: “Αποφαινόμαστε συνοδικώς ότι η ονομαζόμενη εικόνα της Αγίας Τριάδος, ως πρόσφατη επινόηση, είναι ξένη και απαράδεκτη γιά την αποστολική και καθολική ορθόδοξη Εκκλησία. Διαδόθηκε στην ορθόδοξη Εκκλησία από τους Λατίνους”.
Ένας μόνο Κύριος μίλησε και πήρε τη μορφή ανθρώπου στην Παλαιά Διαθήκη. Αυτός ο Υιός του Ανθρώπου
Μερικοί οπαδοί της εικόνας της Αγίας Τριάδος ισχυρίζονται ότι οι Γραφές λένε πώς ο Θεός Πατήρ εμφανίστηκε στους ανθρώπους και συνεπώς, μπορεί να εικονιστεί. Λένε, πώς ο Πατήρ εμφανίστηκε με τη μορφή ανθρώπου στην Παλαιά Διαθήκη. Σύμφωνα όμως με την ορθόδοξη θεολογία, ο Κύριος που εμφανίστηκε στον Παλαιό Ισραήλ με ανθρώπινη μορφή (όπως και με άλλες) ήταν ο Υιός του Θεού και όχι ο Πατέρας, όπως πιστεύουν μέχρι σήμερα οι Δυτικοί. (21) Οι θεοφάνειες με μορφή ανθρώπου ήταν προεικονίσεις της μελλοντικής Του σαρκώσεως. Και όταν “εις τα ίδια ήλθεν, οι ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον”. (κατά Ιωάννην α΄: 11) Ο Χριστός ο ίδιος μας έχει πεί πώς τον Πατέρα Τον γνωρίζουμε μόνο διά του Υιού: “Ουχ ότι τον πατέρα τις εώρακεν, ει μη ο ών παρά του Θεού… ο μονογενής υιός ο ών εις τον κόλπον του πατρός, εκείνος εξηγήσατο… Εγώ και ο πατήρ έν εσμέν”. “Τοσούτον χρόνον μεθ’ υμών ειμί και ουχ έγνωκάς με, Φίλιππε; ο εωρακώς εμέ εώρακε τον πατέρα, και πώς σύ λέγεις, δείξον ημίν τον πατέρα;” (Βλέπε κατά Ιωάννην στ΄: 46, α΄: 18, ι΄: 30, ιδ΄: 9. Βλέπε επίσης και την παραπομπή (21) στη σελ. 59). Ο Χριστός είναι ο άμεσος Δημιουργός του Αδάμ και όλου του σύμπαντος. Ο Υιός του Θεού, “η Σοφία και η Δύναμις του Θεού”, ένα από τα πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, εκτελεί τη μία δημιουργική θέληση που είναι κοινή και στα Τρία Πρόσωπα: “Πάντα δι’ αυτού εγένετο, και χωρίς αυτού εγένετο ουδέ έν ό γέγονεν” (Ιωάννην α΄: 3). Η ιδέα αυτή ξαφνιάζει πολλούς ορθοδόξους, σαν να πρόκειται γιά κάποια καινοφανή και αντορθόδοξη διδασκαλία, παρ’ όλον ότι επαναλαμβάνουμε διαρκώς τα ίδια πράγματα στό Σύμβολο της Πίστεως λέγοντας “Δι’ ού τα πάντα εγένετο”.Σύμφωνα με τα Ευαγγέλια, κατά τη Μεταμόρφωση του Χριστού, εμφανίστηκαν ο Μωϋσής και ο Ηλίας συνομιλώντας μ’ Αυτόν και βεβαιώνοντας χάρη των μαθητών, ότι Αυτο΄ς είναι ο Κύριος που κι αυτοί γνώρισαν και με τον οποίο σύνομίλησαν: “… Συλλαλούντες δε τω Χριστώ, Μωϋσής και Ηλίας εδείκνυον, ότι ζώντων και νεκρών κυριεύει· και ο πάλαι διά νόμου και Προφητών λαλήσας υπήρχε Θεός…” (Στιχ. ιδιόμελον εσπερινού Μεταμορφώσεως).
Ο παλαιός των ημερών είναι ο Υιός του Θεού και όχι ο Πατήρ
Ο προφήτης Δανιήλ είδε το Θεό με τη μορφή ανθρώπου με άσπρα μαλλιά που τον ονόμασε “παλαιόν των ημερών”. Μερικοί λένε πώς ήταν ο Θεός Πατήρ και το χρησιμοποιούν αυτό σαν επιχείρημα υπέρ της εικόνας της Αγίας Τριάδος. Η διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ότι επρόκειτο για τον Υιό του Θεού. Το βιβλίο του Δανιήλ είναι η “Αποκάλυψη” της Παλαιάς Διαθήκης. Γραμμένο περισσότερο από πεντακόσια χρόνια πρό Χριστού, το βιβλίο αυτό είναι καθαρά εσχατολογικό στα κεφάλια 7 έως 12, με προφητείες γιά το τέλος των καιρών. Οι προφητείες αρχίζουν με τις νυχτερινές οράσεις του Δανιήλ, στό έβδομο κεφάλαιο. Ο προφήτης είδε το βήμα της κρίσεως:“Θρόνοι ετέθησαν, και παλαιός ημερών εκάθετο, και το ένδυμα αυτού λευκόν ωσεί χιών, και η θρίξ της κεφαλής αυτού ωσεί έριον καθαρόν, ο θρόνος αυτού φλόξ πυρός… ποταμός πυρός είλκεν έμπροσθεν αυτού… κριτήριον εκάθησε, και βίβλοι ηνεώχθησαν… και ανηρέθη το θηρίον και το σώμα αυτού εδόθη εις καύσιν πυρός”. (ζ΄: 7-9)Κατόπιν, ο Δανιήλ περιγράφει μια διαδοχή από αυτοκρατορίες και έθνη, που καταλήγει στον ισχυρότερο ηγέτη της ιστορίας, τον Αντίχριστο, που “εποίησε πόλεμον μετά των αγίων… έως καιρού και καιρών και ήμισυ καιρού” (τρισήμισυ χρόνια). (ζ΄: 20, 25) “Και ίσχυσε πρός τους αγίους, έως ού ήλθεν ο παλαιός ημερών και το κρίμα έδωκεν αγίοις Υψίστου”. Δυό φορές ο Δανιήλ μας βεβαιώνει πώς η κυριαρχία τοή θηρίου θά καταστραφεί ολοσχερώς και η βασιλεία του Υψίστου θά είναι αιώνια.

Είναι εύκολο μέχρις εδώ να αναγνωρίσει κανείς στό πρόσωπο του παλαιού των ημερών το Χριστό, που “πάλιν ερχόμενος κρινεί ζώντας και νεκρούς, ού της βασιλείας ουκ έσται τέλος”. Μα υπάρχουν περιπλοκές: τα άσπρα μαλλιά, το όνομα “παλαιός των ημερών”, καθώς και το εξής όραμα που περιγράφεται ανάμεσα σε δύο διηγήσεις σχετικές με την αναίρεση της κυριαρχίας του Αντιχρίστου (ζ΄: 13-14):“Και ιδού μετά των νεφελών του ουρανού ως υιός ανθρώπου ερχόμενος ήν και έως του παλαιού των ημερών έφθασε και ενώπιον αυτού προσηνέχθη. Και αυτώ εδόθη η αρχή και η τιμή και η βασιλεία. Η εξουσία αυτού εξουσία αιώνιος, ήτις ου παρελεύσεται”. Εδώ είναι που μπορεί κανείς να μπερδευτεί, δικαιολογημένα και να πεί: “Ο Υιός του Ανθρώπου είναι ο Χριστός, άρα λοιπόν ο παλαιός των ημερών πρέπει να είναι ο Θεός Πατήρ”. Αλλά μια πιο προσεχτική ματιά στη Γραφή και στη διδασκαλία της Εκκλησίας θά μας βεβαιώσει και πάλι ότι ο παλαιός των ημερών είναι ο Υιός του Θεού.Ο Δανιήλ λέει πώς ο παλαιός των ημερών “έρχεται μετά των νεφελών”. Ο Χριστός λέει ότι θά ρθεί “επί των νεφελών μετά δυνάμεως και δόξης πολλής” (Ματθ. κδ΄: 30)Ο Δανιήλ λέει πώς ο παλαιός των ημερών έρχεται “του αφανίσαι και του απολέσαι έως τέλους την βασιλείαν του θηρίου που ποιήσει πόλεμον μετά των αγίων και ισχύσει πρός αυτούς”. Ο Χριστός είπε ότι “ει μη εκκολοβώθησαν αι ημέραι εκείναι, ουκ αν εσώθη πάσα σάρξ”. (Ματθ. κδ΄: 22)Ο Δανιήλ λέει ότι ο παλαιός των ημερών κάθεται στό βήμα της κρίσης. Ο Χριστός είπε “ο πατήρ, την κρίσιν πάσαν δέδωκε τω υιώ”. (Ιω. ε΄: 22)Ο Δανιήλ λέει ότι “ανηρέθη το θηρίον και απώλετο, και το σώμα αυτού εδόθη εις καύσιν πυρός” από τον παλαιό των ημερών. Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι ο Χριστός “αναλώσει (τον άνομον) τω πνεύματι του στόματος αυτού” (Θεσσ. Β΄, β΄: 8), “και επιάσθη το θηρίον και ο μετ’ αυτού ψευδοπροφήτης ο ποιήσας τα σημεία ενώπιον αυτού… και ζώντες εβλήθησαν οι δύο εις την λίμνην του πυρός… και βασανισθήσονται ημέρας και νυκτός εις τους αιώνας των αιώνων”. (Αποκ. ιθ΄: 20, κ΄: 10)Ο Δανιήλ λέει γιά τον παλαιό των ημερών: “Χίλιαι χιλιάδες ελειτούργουν αυτώ, και μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αυτώ”. Ο Ιωάννης γράφει “ήν ο αριθμός αυτών μυριάδες μυριάδων και χιλιάδες χιλιάδων, λέγοντες φωνή μεγάλη^ άξιον εστί το αρνίον το εσφαγμένον…”. (Αποκ. ε΄: 11, 12)
“Το απ’ αιώνων κεκρυμμένον μυστήριον”
Η Αποκάλυψη του Αγίου Ιωάννου, ρίχνει φώς στό όραμα του Δανιήλ: “Εγενόμην εν πνεύματι εν τη Κυριακή ημέρα, και ήκουσα φωνήν οπίσω μου μεγάλην ως σάλπιγγος… και επιστρέψας είδον όμοιον υιώ ανθρώπου… η δε κεφαλή αυτού και αι τρίχες λευκαί ως έριον λευκόν, ως χιών”. (Αποκ.α΄: 10) Και είπεν: “Εγώ ειμί ο πρώτος και ο έσχατος και ο ζών, και εγενόμην νεκρός, και ιδού ζών ειμι εις τους αιώνας των αιώνων, και έχω τάς κλείς του θανάτου και του άδου. Γράψον ούν…”. (Αποκ. α΄: 17-19) Ονομάζει τον εαυτό Του “Υιό του Θεού”, “αρχή της κτίσεως του θεού” (β΄: 18 και γ΄: 14), “Α και Ω, ο πρώτος και ο έσχατος, αρχή και τέλος… Εγώ Ιησούς…”. (κβ΄: 13, 16) Αυτό δεν ήταν όραμα νυχτερινό. Ο Άγιος Ιωάννης γνώρισε και έζησε τον Κύριο και υπήρξε μάρτυρας των έργων Του από κοντά. Μα γιά τον Δανιήλ αυτά ήταν μελλοντικές υποσχέσεις και ο Υιός του Ανθρώπου όνειρο μέσα στη νύχτα. Ο Δανιήλ πέθανε πιστός, “μη λαβών τάς επαγγελίας, αλλά πόρρωθεν αυτάς ιδών”. (Εβρ. ια΄: 13) Ο Ιωάννης ήταν ο αγαπημένος μαθητής που ακούμπησε το κεφάλι του στό στήθος του Κυρίου. Ο συγγραφέας του κατά Ιωάννην Ευαγγελίου λέει πώς Αυτός που εμφανίστηκε με “τρίχες λευκές ως έριον” είναι ο Υιός του Ανθρώπου και Θεός. Ποιος μπορεί να αμφιβάλλει;Το όραμα του Δανιήλ στό οποίο ο Υιός του Ανθρώπου πλησιάζει τον παλαιό των ημερών, ερμηνεύεται από τους Πατέρες σαν μια όραση από μακριά της ένωσης του Λόγου με τη Σάρκα.

Εμφανίζεται ο Λόγος με τη μορφή του ασπρομάλλη παλαιού των ημερών, αποκαλύπτοντας έτσι “την οικονομία του μυστηρίου του αποκεκρυμμένου από των αιώνων και από γενεών” (Κολ. α΄: 26), και προεικονίζοντας επίσης τη μελλοντική ενανθρώπισή Του. Τα άσπρα Του μαλλιά, ένα παλαιό σύμβολο σεβασμιότητας, μας δείχνουν ότι Αυτός είναι ο Κύριος, το Α και το Ω, χωρίς ηλικία και άναρχος. Το Άλφα διότι υπάρχει πρίν από τους αιώνες και πρίν γεννηθεί ο χρόνος, και το Ωμέγα επειδή η Δευτέρα Παρουσία Του θά σημάνει το τέλος της Εβδόμης ημέρας, το τέλος του χρόνου, την αυγή της αιώνιας Ογδόης Ημέρας.Βλέπουμε λοιπόν, πώς η Αποκάλυψη συνδέει τον παλαιό των ημερών που είδε ο Δανιήλ με το Χριστό. Το βιβλίο της Αποκάλυψης δεν ήταν πολύ γνωστό στους πρώτους αιώνες, μέχρι το 500 μ.Χ. Έτσι, ο παλαιός των ημερών ήταν κάτι το αινιγματικό γιά ορισμένους πατέρες. Αλλά σιγά σιγά όλη η Εκκλησία κατανόησε σωστά το όραμα του Δανιήλ, όπως μαρτυρούν οι άγιοι και η υμνολογία: “Την δε ανθρωπότητα αυτού, Υιόν ανθρώπου ονομάζει”. (Αγ. Αθανασίου, επιστολή πρός Αντίοχον άρχοντα, οβ΄ ΒΕΠ 35, 121).“Ο Δανιήλ είδε τον τύπο και την εικόνα όσων επρόκειτο να συμβούν, δηλαδή ότι ο αόρατος Υιός και Λόγος του Θεού θά γινόταν άνθρωπος αληθινός, ώστε να ενωθεί με τη δικιά μας φύση”. (Άγ. Ιω. Δαμασκηνός) (22)“

Στην μορφή του Υιού του Ανθρώπου, βλέπει (ο προφήτης) την ενσάρκωση του Μονογενούς Υιού, ονομάζοντας Υιό Ανθρώπου Αυτόν που έμελλε να γεννηθεί από τη Μαρία”. (Αγ. Αμμωνίου) (23)“Αλλά τι να πώ και τι να λαλήσω; Με εκπλήσσει το θαύμα. Ο παλαιός των ημερών έγινε βρέφος, Αυτός που κάθεται σε θρόνο υψηλό και απρόσιτο βρίσκεται στη φάτνη”. (Άγ. Ιω. Χρυσοστόμου) (24)“Άς προσκυνήσει όλη η γή, άς ψάλλει κάθε γλώσσα κι άς δοξολογήσει τον Θεό ως βρέφος τεσσαρακονθήμερο και προαιώνιο, βρέφος μικρό και παλαιό των ημερών, βρέφος που θηλάζει και ποιητή των αιώνων” (Κύριλλος Ιεροσολύμων) (25)“Ο δίκαιος Συμεών υποδέχθηκε στη γέρικη αγκαλιά του τον παλαιό των ημερών ως νήπιο, και δόξασε το Θεό λέγοντας: απόλυσέ με τώρα τον δούλο σου με ειρήνη…” (Μεθόδιος Ολύμπου) (26)“Ο παλαιός των ημερών παιδίον γέγονε”. (Μ. Αθανάσιος, ΒΕΠ 36, 225.20)“Νηπιάζει δι’ εμέ ο παλαιός των ημερών…” (Κάθισμα όρθρου υπαπαντής)

“Ο παλαιός των ημερών, που και παλιότερα στό Σινά έδωσε τον νόμο στον Μωσή, φανερώνεται σήμερα ως βρέφος”. (Στιχηρόν ιδιόμελον λιτής Υπαπαντής) (27)“Ο παλαιός των ημερών, σαν τη βροχή στην προβιά, κατέβηκε Πάναγνε στην αγιασμένη σου κοιλιά, και φανερώθηκε σαν νέος Αδάμ, ο φίλος του ανθρώπου”. (Θεοτόκιον) (28)“Με απερίγραπτο τρόπο γέννησες Παρθένε, τον παλαιό των ημερών σαν βρέφος μικρό, που έδειξε στους ανθρώπους καινούριους δρόμους αρετής πάνω στη γή”ξ. (Θεοτόκιον) (29)

“Σάν βρέφος μικρό, γέννησες γιά χάρη μας Παρθένε αγνή, τον παλαιό των ημερών…” (Θεοτόκιον) (30)“Ξεφεύγοντας παράδοξα από τους νόμους της φύσεως Παρθένε, έφερες στον κόσμο αγνή, τον νομοδότη και παλαιό των ημερών, σαν βρέφος πρωτόγνωρο, νοητέ ουρανέ του ποιητή των όλων”. (Θεοτόκιον) (31)Είναι φανερό ότι η Γραφή και η υμνολογία και οι λόγοι των αγίων, δεν επιτρέπουν καμμιά αμφιβολία γιά τη γνώμη της Εκκλησίας πάνω σ’ αυτό το θέμα.
“Δείξε μου τις εικόνες που προσκυνάς γιά να σού πώ τι πίστη έχεις”
Τιμούμε και σεβόμαστε εξίσου τις εικόνες και τα Ευαγγέλια. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει πώς οι αγιογράφοι είναι ερμηνευτές του Ευαγγελίου. Οι αγιογράφοι, σύμφωνα με το Μέγα Βασίλειο, είναι ίσοι με τους Ευαγγελιστές. Το Ευαγγέλιο κηρύσσεται τόσο με το γραπτό και τον προφορικό λόγο, όσο και με εικόνες. Η εικονογραφία είναι η απεικόνιση της Γραφής. Και η διδασκαλία του Ευαγγελίου μπορεί να διαστρεβλωθεί όχι μόνο με τις γραπτές και προφορικές λέξεις, αλλά και με τις εικόνες. Άρα λοιπόν, η αίρεση μπορεί να διδάσκεται όχι μόνο με κείμενα και με κήρυγμα, αλλά και με λανθασμένες εικόνες.Έτσι λοιπόν, υπάρχουν εικόνες όπου δεν πρέπει να αποδίδουμε τιμή, όπως υπάρχουν και ευαγγέλια που δεν τα εμπιστευόμαστε. Οι ορθόδοξοι δεν τιμούν αδιάκριτα απλώς οποιαδήποτε εικόνα, αλλά μόνον αυτές που βρίσκονται σε συμφωνία με τους δογματικούς και λειτουργικούς σκοπούς της εικονογραφίας. Δεν είναι ορθόδοξος όποιος προσκυνά αντορθόδοξες εικόνες, όπως δεν είναι ορθόδοξος όποιος αποδέχεται αντορθόδοξα δόγματα. Γι’ αυτό ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός είπε: “Δείξε μου τις εικόνες που προσκυνάς γιά να σού πώ τι πίστης έχεις”.
Η εικόνα της Αγίας Τριάδος διδάσκει τον πολυθεϊσμό, τον Αρειανισμό κάι το Φιλιόκβε
Η εικόνα της Αγίας Τριάδος είναι μια εικονική αναπαράσταση ορισμένων κακόδοξων διδασκαλιών, επιπλέον από αυτές που ήδη εξετάστηκαν μέχρις εδώ. Σύμφωνα με την ορθόδοξη πίστη, η Αγία Τριάδα είναι ένας Θεός: Τρία Πρόσωπα με μία θεία φύση ή ουσία, μία Θεότης, μία κυριότητα, μία κυριαρχία, μία θέληση και μία αδιαίρετη ενέργεια. Με άλλα λόγια, ο Πατήρ δεν έχει δικιά Του ξεχωριστή θέληση, σκοπούς ή επιθυμίες, ανεξάρτητα από τον Υιό και το Πνεύμα το Άγιο. Το ίδιο ισχύει και γιά τον Υιό και το Άγιον Πνεύμα. Η Σάρκωση του Λόγου έφερε τη σωτηρία στους ανθρώπους. Αυτή ήταν η μία βουλή και των Τριών Προσώπων.Αλλά όταν η Αγία Τριάδα παριστάνεται εικονικά σαν τρείς διαφορετικές ενσαρκώσεις, το μήνυμα που μεταδίδεται είναι συγκεχυμένο και καταστρεπτικό γιά την πίστη. Αναρωτιέται κανείς: Μήπως ζητούν ο καθένας κάτι διαφορετικό από μένα; Ισχύουν διαφορετικοί κανόνες σωτηρίας με τον καθένα; Ποιανού τη βουλή και ποιανού τη σωτηρία εξυπηρετεί η ενσάρκωση του Πατρός; Αν ο Θεός έγινε άνθρωπος ώστε οι άνθρωποι να γίνουν Θεοί κατά χάρη, ποιανού η σωτηρία απαιτούσε να γίνει ο Θεός πουλί; Οι ερωτήσεις αυτές δεν έχουν πρόθεση να φανούν ασεβείς ή να δείξουν απιστία. Θέλουν να δείξουν μάλλον ότι οι εικόνες είναι κι αυτές ευαγγέλια θεολογίας. Αυτή η εικόνα ματαδίδει ένα λανθασμένο ευαγγέλιο και μια λανθασμένη διδασκαλία, όπως επίσης και πνευματική σύγχυση. Όταν λέγει κανείς πώς οι δύο από τις τρείς εικονιζόμενες μορφές δεν πρέπει να θεωρούνται πραγματικές, βάζει σε αμφισβήτηση και την τρίτη.Τρείς διαφορετικές μορφές σημαίνουν τρείς διαφορετικούς σκοπούς και σωτηρίες, καθώς επίσης και διαφορετικές θελήσεις. Κι αν υπάρχουν τρείς διαφορετικές θελήσεις, δεν υπάρχει ένας τριαδικός Θεός, αλλά τρείς θεοί. Αυτό όμως, ονομάζεται τριθεϊσμός ή πολυθεϊσμός και παγανισμός.

Οι Αρειανοί δίδασκαν ότι ο Υιός δεν είναι συνάναρχος με τον Πατέρα και ότι ο Πατήρ προηγούνταν του Υιού, ακόμη και πρίν από την αρχή των αιώνων. Αυτή η εικόνα παριστάνει τον Πατέρα πολύ γεροντότερο του Υιού, ρυτιδωμένο και ηλικιωμένο. Το οπτικό μήνυμα που παίρνει κανείς είναι αρειανικό; ο Υιός ήρθε μετά τον Πατέρα και επομένως δεν είναι “συνάναρχος τω Πατρί…”. Όταν το Άγιον Πνεύμα ζωγραφίζεται ανάμεσα στον Πατέρα και στον Υιό (εξαιτίας της δυτικής προέλευσης της σύνθεσης), η εικόνα διδάσκει ότι το Άγιον Πνεύμα εκπορεύεται εκ του Πατρός και εκ του Υιού εξίσου, κάνει δηλαδή μια εικονική αναπαράσταση της αίρεσης του Φιλιόκβε.

Σε ορισμένες τέτοιες εικόνες στη Δύση, ο Πατήρ και ο Υιός φυσούν ο ένας πρός τον άλλο και με την πνοή τους σχηματίζουν το Πνεύμα με τη μορφή περιστεράς ανάμεσά τους. Γιά παράδειγμα “Η Αγία Τριάδα” του δέκατου πέμπτου αιώνα στό σχολείο της Αβινιόν, το φορητό ιερό στό Μωρίσιους (1150) από τον Eilburtus, καθώς και εικόνα σε λειτουργικό βιβλίο του 234, (Cambrai bibliotheque, fol. 2) και άλλα.Η απεικόνιση αυτή βασίζεται σε μια λανθασμένη αντίληψη του Αυγουστίνου Ιππώνος, ο οποίος ταύτιζε τις άκτιστες ενέργειες του Θεού με τη θεία ουσία και δίδασκε ότι η αμοιβαία αγάπη ανάμεσα στον Πατέρα και στον Υιό είναι το Άγιον Πνεύμα. (Η αγάπη είναι μια από τις άκτιστες ενέργειες του Θεού, αλλά όχι το ίδιο με τις τρείς Υποστάσεις του Θεού ή με την ουσία Του). Επομένως η αντίληψη του Αυγουστίνου θεωρεί τον Άγιον Πνεύμα άκτιστη ενέργεια και όχι πρόσωπο ίδιας ουσίας με τον Πατέρα και τον Υιό και υποβιβάζει το Θεό σε Τριάδα δύο μόνο Προσώπων.Οι εικόνες που παριστάνουν τον Πατέρα συνήθως τον απεικονίζουν με φωτοστέφανο στό οποίο υπάρχει σταυρός. Αλλά στην ορθόδοξη εικονογραφία μόνον ο Χριστός έχει το σταυρό στό φωτοστέφανό Του, γιατί μόνον αυτός σταυρώθηκε και ο σταυρός είναι το σύμβολο του πάθους και του θανάτου Του. Όταν ο Πατήρ παριστάνεται κι αυτός με σταυρό στό φωτοστέφανό Του, η εικόνα διδάσκει την αρχαία αίρεση των Πατροπασχιτών, που δίδασκαν πώς ο Πατήρ και η Θεότης υπέφεραν πάνω στό σταυρό.Τα παραδείγματα αυτά είναι αρκετά γιά να καταλάβει κανείς τις αιρέσεις και σύγχυση μπορεί να μεταδώσει και μια μόνο ματιά σε μια τέτοια “ευλαβική” εικόνα, ιδίως αν η “ορθοδοξία” αυτής της εικόνας βεβαιώνεται από κληρικούς, μοναχούς ή ακόμα και επισκόπους.

Έχει διατυπωθεί ο ισχυρισμός ότι η εικόνα της Αγίας Τριάδος βρίσκεται τόσον καιρό, τριακόσια έως τετρακόσια χρόνια, σε διάφορες Ορθόδοξες χώρες, που έχει πιά απορροφηθεί από την παράδοση της Εκκλησίας. Μάλλον όμως γιά την ακρίβεια, πρέπει να πούμε, ότι συνυπάρχει σαν μια παρέκκλιση, αλλά ποτέ δεν μπορεί να γίνει μέρος της εκκλησιαστικής παράδοσης. Διότι οι αμαρτίες και τα σφάλματα, είναι αμαρτίες και σφάλματα ανεξάρτητα από το πόσο πολύ έχουμε προσκολληθεί σ’ αυτά. Άλλο είναι η Παράδοση, η ενοίκηση του Αγίου Πνεύματος που καθιστά την Εκκλησία “στύλον και εδραίωμα της αληθείας”, και άλλο είναι η συνήθεια. Η Ορθοδοξία δεν αλλάζει γνώμη με το πέρασμα του χρόνου, ώστε να παραδεχτεί τελικά το ψεύδος. Θεός φυλάξει. Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα στην αληθινή Ορθοδοξία και στον οικουμενισμό.
Η Φιλοξενία του Αβραάμ είναι ο Τύπος της Αγίας Τριάδος
Η Φιλοξενία του Αβραάμείναι η σωστή εικόνα γιά τις εκκλησίες που είναι αφιερωμένες στην Αγία Τριάδα. Η εικόνα αυτή έχει τις ρίζες της στην Αγία Γραφή, και δεν έχει σκοπό να αναπαραστήσει μία ομοίωση του Θεού. Είναι μάλλον ένας τύπος.Ο Ευσέβιος Καισαρείας, ο “πατέρας της εκκλησιαστικής ιστορίας” που έζησε τον τέταρτο αιώνα, μας λέει ότι ήδη από τον πρώτο αιώνα η Εκκλησία χρησιμοποιούσε την εικόνα της Φιλοξενίας του Αβραάμ σαν τύπο (και όχι ομοίωση) της Αγίας Τριάδος.Ο Υιός και Λόγος του Θεού με δύο αγγέλους επισκέφθηκαν τον Αβραάμ και εμφανίστηκαν σ’ αυτόν με τη μορφή ανδρών. (Γεν. 18: 2) η κεντρική μορφή στην εικόνα είναι ο Κύριος, και κάθεται κάπως ψηλότερα από τους άλλους δυό. Το φωτοστέφανό Του φέρει σταυρό και φορά τα χρώματα και την ενδυμασία του Ιησού Χριστού. Είναι ο Λόγος του Θεού και αντιπροσωπεύει την αδιαίρετη Τριάδα, διότι όπου βρίσκεται το ένα Πρόσωπο βρίσκονται και τα τρία. Οι άλλοι δύο άγγελοι, συμπληρώνουν τον τύπο, συμβολικά και αριθμητικά, καθώς εμφανίζονται με ΄την ίδια μορφή, όπως και ο Υιός. Μερικοί αγιογράφοι, λανθασμένα ονομάζουν τις τρείς μορφές “Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα”. Μόνον όμως η κεντρική μορφή πρέπει να ταυτίζεται με το Θεό.Η εμφάνιση αυτή είναι πρώτα απ’ όλα τύπος της Αγίας Τριάδος, αλλά υπάρχουν σ’ αυτή κι άλλα επίπεδα τυπολογίας που συνδέονται με τον Ευαγγελισμό, τη Σάρκωση, και την όλη οικονομία της σωτηρίας.

Το όραμα του Πρωτομάρτυρα Στεφάνου
Λένε μερικοί, ότι είναι δυνατό να ζωγραφίζονται εικόνες του Θεού Πατρός επειδή ο Πρωτομάρτυρας Στέφανος είδε τον Θεό Πατέρα και ότι οι Πράξεις των Αποστόλων καταγράφουνε το όραμά του.Αυτό το επιχείρημα δεν έχει ούτε θεολογική βάση ούτε βάση στην Αγία Γραφή. Το βιβλίο των Πράξεων δεν αναφέρει πουθενά ότι ο Πρωτομάρτυρας είδε το Θεό Πατέρα. Να, πώς η Γραφή διηγείται το όραμα του Αγίου Στεφάνου: “Υπάρχων πλήρης Πνεύματος Αγίου, ατενίσας εις τον ουρανόν είδε δόξαν Θεού και Ιησούν εστώτα εκ δεξιών του Θεού, και είπεν· ιδού θεωρώ τους ουρανούς ανεωγμένους και τον υιόν του ανθρώπου εκ δεξιών του Θεού εστώτα”. (Πράξεις των αποστόλων, ζ΄: 55)

Άραγε, λέει ότι είδε “τον Θεό Πατέρα” ή έστω απλά “τον Θεό”; Όχι, “είδε δόξαν Θεού”. Και όλοι οι ορθόδοξοι, που έχουν κάποια επίγνωση της πίστης τους, ξέρουν πώς η άκτιστη δόξα του Θεού δεν είναι το ίδιο με τη θεία φύση ή τις τρείς υποστάσεις. “Ου γάρ μη ίδη άνθρωπος το πρόσωπόν μου και ζήσεται”. (Έξοδος λγ΄: 20) Αλλά όμως ένας άνθρωπος, που θά κριθεί άξιος από το Θεό, μπορεί να δεί τη δόξα του Θεού. Το ότι ο Άγιος Στέφανος είδε “τους ουρανούς ανεωγμένους”, είναι μια εικόνα της αποκάλυψης της θείας δόξας. Το ίδιο πράγμα εννοούσε και ο Απόστολος Παύλος λέγοντας: “Ελεύσομαι γάρ εις οπτασίας και αποκαλύψεις Κυρίου. οίδα άνθρωπον… αρπαγέντα έως τρίτου ουρανού…” (Β΄ προς Κορινθίους ιβ΄: 1-2)Υπάρχει μόνο μία δόξα, ένα φώς, μία ενέργεια της Αγίας Τριάδος. Και τι είδε ο Πρωτομάρτυρας μέσα σ’ αυτή τη δόξα; Μας λένε οι Πράξεις, “είδε Ιησούν”. Ποιος είναι Αυτός που μόνος φανερώνεται εκ μέρους του Πατρός; Ο Ιησούς, “ο μονογενής υιός, εκείνος εξηγήσατο”. (Ιωάννην α΄: 18) “Ο θεωρών εμέ θεωρεί τον πέμψαντά με”. (Ιωάννην ιβ΄: 45)Ο Πρωτομάρτυς λοιπόν είδε τον Υιό του Ανθρώπου ορατό, σαρκωμένο, αναστημένο, και ανελθόντα στα δεξιά του θρόνου του Θεού.

Ο Άγιος Αθανάσιος μας λέει: “Ο Στέφανος είπε: Ιδού ο Υιός του Ανθρώπου εκ δεξιών της δόξης του Θεού. Δεν είπε πώς είδε το Λόγο ή τη Σοφία του Πατρός, αλλά τον Υιό του Ανθρώπου, το σώμα του Κυρίου που προήλθε από τη Μαρία”.Η Γραφή μας λέει πώς ο Μωϋσής δεν είδε το “πρόσωπο” του Θεού, αλλά μόνον “τα οπίσθια”. Οι όροι αυτοί είναι συμβολικές εκφράσεις προκειμένου να διακρίνουμε τα απρόσιτα του Θεού και τα προσιτά και ασφαλώς δεν εννοούνται με την ανθρωπομορφική έννοια. Ο Θεός δεν έχει “δεξιά” ή αριστερά, ούτε “πρόσωπο” ή “οπίσθια”.Όπως ο Μωϋσής, έτσι και ο Άγιος Στέφανος δεν είδε το “πρόσωπο” του Θεού. Είδε μόνο ό,τι βρισκόταν στα “δεξιά Του”. Είδε τον Υιό του Ανθρώπου μέσα σε δόξα, και στό πρόσωπό Του είδε την τελική θέωση του ανθρώπου.Πιο πάνω αναφέρθηκε πώς το όραμα του Αγίου Στεφάνου δεν έχει σοβαρή βάση σαν επιχείρημα υπέρ της εικόνας της Αγίας Τριάδος και της απεικόνισης του Θεού Πατρός. Είναι όμως σύμπτωμα της βαθιάς άγνοιας και της πνευματικής ακαταστασίας που υπάρχει μεταξύ των πιστών και ευσεβών ορθοδόξων Χριστιανών. Δυστυχώς, υπάρχουν ποιμένες και αρχιποιμένες, οι οποίοι έχουν προβάλλει το επιχείρημα αυτό σαν “ορθόδοξη” άποψη, ενώ άλλοι έμειναν σιωπηλοί καθώς το έβλεπαν να προσβάλλει τα λογικά πρόβατα από τα μέσα της μάνδρας.

Το πρόβλημα είναι πολύ βασικό, θά έλεγε κανείς στοιχειώδες. Ο πεσμένος άνθρωπος δεν μπορεί εύκολα να συλλάβει έναν αόρατο και ακατανόητο Θεό που είναι κάτι τελείως “άλλο” από τα κτίσματά Του. Στον ειδωλολατρικό κόσμο, όλα τα έθνη επινόησαν μια ποικιλία ορατών ειδώλων διαφόρων θεών, και ορισμένα μάλιστα επινόησαν διανοητικές ιδέες και λάτρεψαν τις ίδιες τους τις φιλοσοφίες. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδωλολάτρες υποβίβασαν το θείο σε κάτι που περιορίζονταν μέσα στα δικά τους στενά όρια κατανόησης. Χωρίς την αληθινή γνώση που αποκαλύφθηκε από το Θεό, οι ειδωλολάτρες δε θά ήταν ποτέ δυνατό να φανταστούν ή να πιστέψουν σ’ ένα Θεό που δεν μπορούσαν να αντιληφτούν με τις αισθήσεις ή με τις διανοητικές τους δυνάμεις.Αλλά ο εκλεκτός λαός του Θεού, ο παλαιός, όπως και ο νέος Ισραήλ, δέχτηκε την αποκάλυψη της αλήθειας του Θεού. Ο Θεός φανέρωσε τον Εαυτό Του στους παλαιούς Ισραηλίτες με αμέτρητους μυστηριώδεις τρόπους και απαγόρεψε στον εκλεκτό λαό Του να κατασκευάσει είδωλά Του. Και αργότερα εμφανίστηκε φορώντας σάρκα και επανέλαβε την ίδια αλήθεια: “Πνεύμα ο Θεός, και τους προσκυνούντας αυτόν εν πνεύματι και αληθεία δεί προσκυνείν”. (Ιωάννην δ΄: 24) Ο Θεός είναι κατά φύση αόρατος. Η παρουσία και η προσκύνηση της καταδικασμένης εικόνας της “Αγίας Τριάδος” στα σπίτια και στις εκκλησίες μας είναι άμεση άρνηση των ιδίων των λόγων του Χριστού. Είναι επίσης άρνηση του γεγονότος ότι η οικονομία της ενανθρώπισης του Χριστού αρκεί γιά την καθαγίαση και τη σωτηρία μας και γιά την ανάγκη μας να δούμε και να αντιληφτούμε το Θεό με τις ανθρώπινες αισθήσεις. Με λίγα λόγια είναι άρνηση των θεμελίων του Χριστιανισμού.

“Επί δε τους μύθους εκτραπήσονται”
Η ενσάρκωση του Χριστού διατηρεί χωρίς σύγχυση την αποκαλυμμένη αλήθεια ότι “Πνεύμα ο Θεός”. Αλλά ποιά αποκάλυψη διατηρείται από τη λεγόμενη “εικόνα της Αγίας Τριάδος” και την καταπάτηση της ορθόδοξης αλήθειας; Ίσως οι ορθόδοξοι ποιμαίνοντες και ποιμενόμενοι που γνωρίζουμε τη σωστή ορθόδοξη διδασκαλία, διστάζουμε μπροστά στις δυσκολίες που σημαίνει η μαρτυρία της αλήθειας. Ίσως να ησυχάζουμε τη συνείδησή μας με το λογισμό πώς είναι καλύτερα να μήν ταράζουμε τα νερά, και να διατηρούμε μια ψευδαίσθηση ενότητας και ειρήνης. Μήπως όμως δεν είναι όλα αυτά μια προετοιμασία γιά τον ερχομό του Αντιχρίστου; Ήδη βρισκόμαστε στην εποχή της αποστασίας (Β΄ προς Θεσσαλονικείς, β΄: 3). Το πνεύμα του Αντιχρίστου δεν ήταν που γέννησε τον παπισμό με όλες τις αίρέσεις του γιά να σκορπίσει το ποίμνιο του Χριστού; Γιατί λοιπόν παραδεχόμαστε τις παπικές εικόνες που αντικατοπτρίζουν με ακρίβεια τις παπικές αιρέσειςΣτην εποχή μας το πνεύμα του Αντιχρίστου έχει συμφιλιώσει επίσημα όλους τους πιστεύοντες και μη πιστεύοντες, στην πανθρησκεία του οικουμενισμού. Από τη μια μεριά, οι “ορθόδοξοι” οικουμενιστές ξέρουν πολύ καλά ότι ενεργούν αντίθετα στη διδασκαλία της εκκλησίας. Από την άλλη, οι “γνήσιοι” ορθόδοξοι υποστηρικτές της εικόνας της Αγίας Τριάδος που επιμένουν στην πλάνη αυτή παρόλη την καταδίκη της Εκκλησίας, επίσης ενεργούν αντίθετα στην ορθόδοξη διδασκαλία. Και οι δυό μεριές, εν γνώσει ή εν αγνοία, εξίσου υπηρετούν το πνεύμα του Αντιχρίστου.Το να επιτρέπουμε το σμίξιμο οποιασδήποτε κακοδοξίας με την Ορθοδοξία είναι οικουμενισμός. Είναι διαστρέβλωση της πίστης μας και καταστροφικό γιά τη ψυχή και γιά την ομολογία της αλήθειας ενώπιον των ανθρώπων. Ο ορθόδοξος Χριστιανός οφείλει να είναι σε όλα ορθόδοξος. Και η “ορθόδοξη ομολογία” δεν περιορίζεται μόνο στό ορθόδοξο εορτολόγιο και στην καταδίκη του οικουμενισμού του Δημητρίου, του Ιακώβου και του Αθηναγόρα. Εξίσου καταδικασμένη από τους πατέρες της Εκκλησίας είναι η ομολογία της αίρεσης του περιγραπτού της Θεότητας. Άς θέλουμε να είμαστε συνεπείς πρέπει πρώτα να “εκλάβουμε την δοκόν εκ του οφθαλμού” μας και να απολάβουμε αυτό που καταδικάστηκε από τρείς Συνόδους της Εκκλησίας.Άς μήν υποτιμούν οι πνευματικοί πατέρες και ποιμένες τον αντίκτυπο που έχει αυτή η διεστραμμένη εικόνα στα πνευματικά και ψυχολογικά βάθη των ψυχών μας, όπου υποθάλπει την εγγενή τάση του ανθρώπου πρός την ειδωλολατρία. Δεν υπάρχει αβλαβής χρήση αυτής της εικόνας. Ο Απόστολος Παύλος προειδοποιεί ότι στους έσχατους καιρούς, ακόμα και οι πιστοί “από μέν της αληθείας την ακοήν αποστρέψουσιν, επί δε τους μύθους εκτραπήσονται” (Τιμ. Β΄, δ΄: 4) Ήρθε ο καιρός να ρίξουμε μια καθαρή και τίμια ματιά στην πίστη μας, λαϊκοί, κληρικοί και μοναχοί, και ν’ ασπαστούμε την εικόνα του Χριστού σαν την μόνη δικιά Του εικόνα που έδωσε ο Θεός στον άνθρωπο.Κι αν έχουμε αυτιά να ακούμε άς διαπεράσουν την καρδιά μας τα λόγια που είπε ο Χριστός μας στό Φίλιππο: “Τοσούτον χρόνον μεθ’ υμών ειμί, και ουκ έγνωκάς με; πώς σύ λέγεις, δείξον ημίν τον πατέρα; ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί εστί;” (Ιω. ιδ΄: 9, 10)

ΑΝΑΦΟΡΕΣ/ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

Ιουδαίοις μέν, διά το πρός ειδωλολατρείαν ευόλισθον ταύτα νενομοθέτητο· ημείς δε, θεολογικώς ειπείν, οίς εδόθη φυγούσι την δεισιδαίμονα πλάνην μετά του Θεού γενέσθαι, επεγνωκόσι την αλήθειαν, και θεώ μόνω λατρεύειν, και της θεογνωσίας καταπλουτήσαι την τελειότητα, και εις άνδρα καταντήσαι τέλειον, παρελθούσι την νηπιότητα, ουκ έτι υπό παιδαγωγόν εσμέν, λαβόντες την διακριτικήν έξιν παρά θεού, και ειδότες τι το εικονιζόμενον, και τι το εικόνι μη περιγραφόμενον. “Ου γάρ είδος αυτού, φησίν, εωράκατε”. (Αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, Πρός τους διαβάλλοντας τάς Αγίας Εικόνας, Λόγ. Α΄: η΄ PG 94, 1237).
Η της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει. (Μεγάλου Βασιλείου, Περί του Αγίου Πνεύματος, xviii, 45).
Εικών μέν ούν εστιν ομοίωμα χαρακτηρίζον το πρωτότυπον, μετά του και τινά διαφοράν έχειν πρός αυτό. (Αγ. Ιωάννου Δαμασκηνού, Πρός τους διαβάλλοντας τάς Αγίας Εικόνας, Α΄: θ΄. PG 94, 1240).
Βλέπων τοίνυν κανταύθα ως της ομωνυμίας το παράγωγον ως κύριον κέκληται, παύσαι επιχειρών τα ασύνετα, και κατασυλλογίζεσθαι πειρώμενος τα ασυλλόγιστα. (Αγ. Θεοδώρου Στουδίτου, Αντιρρητικός κατά Εικονομάχων Α΄: ια΄ PG 99, 341)
Είποι αν η εικών· εγώ και ο βασιλεύς έν εσμέν· εγώ γάρ εν εκείνω ειμί, κακείνος εν εμοί· και ό οράς εν εμοί, τούτο εν εκείνω βλέπεις· και ό εώρακας εν εκείνω, τούτο βλέπεις εν εμοί. Ο γουν προσκυνών την εικόνα, εν αυτή προσκυνεί και τον βασιλέα· η γάρ εκείνου μορφή και το είδος εστιν η εικών. (Κατά Αρειανών Γ΄, 5).
Ομοιτρόπως γάρ λεκτέον ότι Χριστός λέγεται και η του Χριστού εικών, και ου δύο Χριστοί. (Αγ. Θεοδώρου Στουδίτου, Αντιρρητικός Β΄: κδ΄. PG 99, 368)
Συνήκας αν ότι Χριστού προσκυνουμένου, και η εικών αυτού προσκυνείται, ως εν Χριστώ ούσα· και της εικόνος αυτού προσκυνουμένης, Χτιστός προσκυνείται· εν αυτη γάρ εστι προσκυνούμενος. (Αγ. Θεοδώρου Στουδίτου, Αντιρρητικός κατά Εικονομάχων Β΄: ιη΄ PG 99, 364)
Αλλ’ ημείς εικόνας ανθρώπων γεγενημένων, των αγίων δούλων του Θεού και σωματοφόρων, ποιούμεν εις το μεμνήσθαι αυτών και τιμάν αυτούς και ουδέν απεικός εργαζόμεθα γράφοντες αυτούς, οίοι και γεγόνασιν. Ουδέ γάρ πλαττόμεθα καθ’ υμάς, ουδέ ασωμάτων τινών σωματικούς χαρακτήρας δεικνύομεν· αλλά και προσκυνούντες, ου τάς εικόνας, ως και σύ προείπες, αλλά τους διά της γραφής δηλουμένους δοξάζομεν. Και τούτους ουχ ως θεούς· μη γένοιτο· αλλ’ ως γνησίους δούλους και φίλους Θεού, και παρρησίαν έχοντας πρεσβεύειν υπέρ ημών. (Ιωάννου, Επισκόπου Θεσσαλονίκης, Mansi xiii, 164).
Ότι και επ’ ίσης αποτρόπαιον παρά τη θεία Γραφή, ου μόνον του ειδώλου το εικόνισμα, αλλά και η στήλη, και το ομοίωμα, και εί τι έτερον. Ου ποιήσετε γάρ υμίν εαυτοίς, φησί, χειροποίητα, ουδέ γλυπτά, ουδέ στήλην αναστήσετε υμίν· ουδέν λίθον σκοπόν στήσετε εν τη γή υμών προσκυνήσαι αυτόν· εγώ γάρ ειμί Κύριος ο Θεός υμών. Και άλλοθί που· Μη εικόνα εποίησε τέκτων, ή χρυσοχόος χωνεύσας χρυσίον περιεχρύσωσεν αυτόν, ή ομοίωμα κατεσκεύασεν αυτόν; Αμφοτέρωθεν γάρ της ειδωλολατρείας το επικίνδυνον ου μήν επειδή πάλαι πρός Θεού κατά φύσιν άπειρον ομοίωσιν, κατηγορείτο η της εικόνος φωνή, απαράληπτος ημίν, ώσπερ και τα σύστοιχα. Χρώμεθα δε μάλλον επί τω του Χριστού σωματοειδεί χαρακτήρι τη της εικόνος φωνή· ως εν αρχή εν τη κοσμοποιϊα κατά την διάπλασιν του ανθρώπου, ταύτης προσημανθείσης. Ποιήσωμεν γάρ, φησίν άνθρωπον κατ’ εικόνα ημετέραν και ομοίωσιν. (Αγ. Θεοδώρου Στουδίτου, Λόγος Αντιρρητικός κατά Εικονομάχων Α΄: ιστ΄. PG 99, 345, 348).
Και καθάπερ επί των αισθητών εικόνων, ει πρός το αρχέτυπον είδος ο γραφεύς ακλινώς εισορά, πρός μηδέν άλλο των ορατών ανθελκόμενος ή κατά τι μεριζόμενος, αυτός εκείνος, όστις εστί, τον γραφόμενον (ει θέμις ειπείν), διπλασιάσει, και δείξει το αληθές εν τω ομοιώματι, και το αρχέτυπον εν τη εικόνι, και εκάτερον εν εκατέρω παρά το της ουσίας διάφορον· ούτω τοις φιλοκάλοις εν νώ γραφεύσι η πρός το ευώδες και κρύφιον κάλλος ατενής και απαρέγκλιτος θεωρία το απλανές δωρήσεται και θεοειδέστατον ίνδαλμα. (Άγ. Διονύσιος Αρεοπαγίτης, Εκκλησιαστικές ιεραρχίες, 4.3.1 PG 3, 473).
Τα μέν σώματα, ως και σχήματα, και περιγραφήν σωματικήν έχοντα, και χρώμα, εικότως εικονίζονται. (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός, Πρός τους διαβάλλοντας τάς αγίας εικόνας, Γ΄: κδ΄ PG 94, 1344)
Όταν ίδης διά σε γενόμενον άνθρωπον τον ασώματον, τότε δράσεις της ανθρωπίνης μορφής το εκτύπωμα· όταν ορατός σαρκί ο αόρατος γένηται, τότε εικονίσεις το του οραθέντος ομοίωμα. (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Πρός τους διαβάλλοντας τάς αγίας εικόνας, Λόγ. Α΄: η΄. PG 94, 1240 Α).
Ει δε θεότητος της αΰλου, και ασωμάτου, και αοράτου, και ασχηματίστου, εικόνα τις τολμήσαι, ως ψευδή αποβαλλόμεθα (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Πρός τους διαβάλλοντας τάς αγίας εικόνας, Λόγ. Β΄: ια΄ PG 94, 1293D).
Πρός δε τούτοις του αοράτου, και ασωμάτου, και απεριγράπτου, και ασχηματίστου Θεού τις δύναται ποιήσασθαι μίμημα; Παραφροσύνης τοίνυν άκρας και ασεβείας το σχηματίζειν το θείον. (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Έκδοσις Ορθοδόξου Πίστεως, βιβλ. Δ΄: ιστ΄. PG 94, 1169C – 1172A)
Και γε και ημείς εικονίζομεν, ουχ ή Λόγος και θεός (αόρατος γάρ και αναφής και ασχημάτιστος, άπαγε· παραφροσύνης γάρ τούτο γε, και της απασών εσχάτης απονοίας ανάμεστον), αλλ’ ή άνθρωπος κατά πάντα πεφανέρωται. (Νικηφόρος Ομολογητής, Αντίρρησις δευτέρα, ιθ΄ PG 100, 396 CD).
Αύτη γάρ μόνη (η Αγία Τριάς) ου ποιήσις εικονική, ότι μηδέ κτίσις, αλλά άκτιστος. (Θεόδωρος Στουδίτης, Έλεγχος και ανατροπή ασεβών ποιημάτων, PG 99, 468B).
Τρεπτά τοίνυν όντα πάντως και κτιστά. Κτιστά δε όντα πάντως υπό τινος εδημιουργήθησαν. Δεί δε τον δημιουργόν άκτιστον είναι. (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Έκδοσις Ορθοδόξου Πίστεως, κεφ. 3).
“Ο Θεός της Παλαιάς Διαθήκης, με τον οποίο γνωρίστηκαν και μίλησαν οι Πατριάρχες και οι προφήτες δεν είναι άλλοις από το Θεό της Καινής Διαθήκης, το Σαρκωθέντα Λόγο του Θεού. Πώς τον έβλεπαν και μιλούσαν μαζί Του άνθρωποι που έζησαν πρίν από την ιστορική Του ενανθρώπιση, είναι βέβαια γιά μας τους ανθρώπους, ένα μυστήριο. Αυτό, γιατί εμείς, τα κτίσματα, είμαστε δεσμευμένα από τη ροή του χρόνου και δυσκολευόμαστε πολύ να καταλάβουμε ότι ο Κτίστης και Θεός μας δε διέπεται από το χρόνο, που είναι διάσταση της κτίσεως, αλλά είναι ο Κτίστης και Δημιουργός του χρόνου και επομένως ελεύθερος, ανεξάρτητος και έξω από αυτόν. Το Θεό τον γνωρίσαμε μόνο γιατί σαρκώθηκε. Δεν υπήρξε ποτέ καμιά άλλη δυνατότητα γνωριμίας με το Θεό. Από τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος μόνον ο Λόγος σαρκώθηκε. Επομένως και στην Παλαμά όσο και στην Καινή Διαθήκη, γνωρίσαμε το Θεό Λόγο Σαρκωθέντα. Και ο Μωϋσής λοιπόν, όπως και όλοι οι Δίκαιοι και Προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, τον Κύριο Ιησού Χριστό, το Σαρκωθέντα Λόγο, το θεάνθρωπο συνάντησε στό Σινά, τον ίδιο με τον οποίο πάλεψε ο Πατριάρχης Ιακώβ, τον ίδιο που φιλοξένησε ο Αβραάμ μαζί με δύο αγγέλους στη Δρύ του Μαμβρή. Οι εμφανίσεις αυτές του Σαρκωθέντος Λόγου του Θεού είναι της ιδίας φύσεως και απαράλλακτες με όλες τις εμφανίσεις του Χριστού μετά την Ανάσταση. Οι συναντήσεις αυτές των Πατριαρχών, των Προφητών, των Αποστόλων, των Μυροφόρων με τον Αναστάνττα Χριστό είναι συναντήσεις της φθαρτής με την άφθαρτη ανθρώπινη φύση που ανέλαβε και θέωσε ο Υιός και Λόγος του Θεού, συναντήσεις με το πρόσωπο του Λόγου εκφρασμένο με την αφθαρτοποιηθείσα διά της Αναστάσεως ανθρώπινη φύση, μια και τη θεία φύση του Λόγου είναι αδύνατο να την πλησιάσει ο άνθρωπος. Αυτή η εν σαρκί κοινωνία με το Θεό, στό πρόσωπο του Λόγου θά είναι και η αιώνια κοινωνία μας μαζί Του στην Καινή Γή και τους Καινούς Ουρανούς του μέλλοντος Αιώνος. Με μία όμως διαφορά. Τότε κι εμείς θά είμαστε σε κατάσταση Αναστάσεως και Αφθαρσίας και επομένως δεκτικοί κατά τα μέτρα του καθενός μας της Θαβωρίου Δόξης. Τότε όλοι οι αγαπώντες το Θεό θά λάμπουν “ως ο ήλιος”, σύσωμοι με το Θεό και Σωτήρα Τους Ιησού Χριστό μέσα στην Ενέργεια του Αγίου Πνεύματος και στη Δόξα του Θεού Πατρός”. (Από το βιβλίο του Αλεξάνδρου Καλομοίρου “Οι Έξι Αυγές”).
Και Δανιήλ είδε… τον τύπον, και την εικόνα του μέλλοντος έσεσθαι. Έμελλε γάρ ο Υιός και Λόγος του Θεού ο αόρατος, άνθρωπος γίνεσθαι εν αληθείΆα, ίνα ενωθεί τη φύσει ημών… (Αγ. Ιω. Δαμασκηνού, Περί εικόνων, Λόγος γ΄ PG 85, 1380A).
“Ως ομοίωσις Υιού ανθρώπου”. Προθεωρεί την σάρκωσιν του Μονογενούς, Υιόν ανθρώπου ονομάζων τον μέλλοντα γενέσθαι Υιόν της αγίας Μαρίας και ενανθρωπήσαι. (Αμμώνιος, PG 56, 1380Α).
Αλλά τι είπω, ή τι λαλήσω; Εκπλήττει γάρ με το θαύμα. Ο παλαιός των ημερών παιδίον γέγονεν, ο επί θρόνου υψηλού και επηρμένου καθήμενος εν φάτνη τίθεται… (Ιω. Χρυσοστόμος, Λόγος εις γενέθλιον του Σωτήρος, PG 56, 389. Σύναξ. ΙΒ΄ σελ. 677).
Πάσα η γή προσκυνησάτω, πάσα γλώσσα Άασάτω, πάσα ψαλλέτω, πάσα δοξολογησάτω παιδίον θεόν, τεσσαρακονθήμερον και προαιώνιον, παιδίον μικρόν και παλαιόν των ημερών, παιδίον θηλάζων και των αιώνων ποιητήν. (Κύριλλος Ιεροσολύμων, Λόγος εις την Υπαπαντήν, Δ΄ ΒΕΠ 39, 278.6).
… Υπεδέξατο μέν ο δίκαιος ταίς γηραλέαις αγκάλαις τον εν νηπιότητι παλαιόν των ημερών, ευλόγησε δε τον Θεόν και είπε· νύν απολύεις… (Μεθόδιος Ολύμπου, Εις τον Συμεώνα και εις την Άνναν…, η΄ PG 18, 365 B).
Ο παλαιός των ημερών, ο και τον νόμον πάλαι εν Σινά δούς τω Μωσεί, σήμερον βρέφος οράται. (Στιχηρόν ιδιόμελον λιτής Υπαπαντής).
Ο παλαιός των ημερών, ως επί πόκον υετός πάναγνε, επί την σήν γαστέρα κατήλθε την ηγιασμένην, και νέος εφάνη Αδάμ ο φιλάνθρωπος. (Θεοτοκίον ε΄ ωδής ακολ. Αγ. Πολυκάρπου Σμύρνης, 23 Φεβρ.).
Νέον παιδίον υπέρ λόγον τέτοκας, τον παλαιόν των ημερών, νέας εν γή τρίβους αρετής δεικνύμενον… (Θεοτοκίον α΄ ωδής ακολ. Οσίου Αθανασίου Αθωνίτου, 5 Ιουλ.).
Νέο΄ν βρέφος ημίν, τον παλαιόν ημερών, αγνή Παρθένε απεκύησας. (Παρακλητική, Θεοτοκίον α΄ ωδής πλ. α΄, Παρασκ. πρωϊ).
Νόμους της φύσεως Κόρη, υπέρ φύσιν λαθούσα, νέον Παιδίον επί γής, εκύησας αγνή νομοδότην όντα, και παλαιόν ημερών, νοητέ Ουρανέ, του των πάντων Ποιητού. (Τριώδιον, Κυριακή Ε΄ Νηστειών, Θεοτοκίον θ΄ ωδής).

ΠΗΓΗ.ΝΕΚΡΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Posted in ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟ
Σχολιάστε

22 Ιουνίου, 2021

Η πνοή τού Αγίου Πνεύματος (Άγιος Ιννοκέντιος Μόσχας)

Η e- βιβλιοθήκη

Ὁ ἅγιος Ἰννοκέντιος (Βενιαμίνωφ, 1707-1879), εἶναι μία λαμπρὴ ἱεραποστολικὴ καὶ ἀρχιερατικὴ μορφὴ τῆς ρωσικῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας. Ἀφοῦ ἀφιέρωσε σαράντα πέντε ὁλόκληρα χρόνια τῆς ἐπίγειας ζωῆς του στὸν εὐαγγελισμὸ τῶν εἰδωλολατρικῶν ἐθνοτήτων τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς, τὰ δεκαεπτὰ ὡς ἱερέας (1823-1840) καὶ τὰ εἴκοσι ὀκτὼ ὡς ἐπίσκοπος Καμτσάτκας, Κουρίλων καὶ Ἀλεουτίων Νήσων (1840-1868), ἀνῆλθε στὸν μητροπολιτικὸ θρόνο τῆς Μόσχας (1868), ὅπου παρέμεινε ὡς τὴν ὀσιακὴ κοίμησή του, τὸ 1879, ἐπιτελώντας ἕνα μεγαλόπνοο καὶ ἐντυπωσιακὸ ποιμαντικὸ ἔργο. Τὸ 1077 ἀνακηρύχθηκε ἐπίσημα ἅγιος ἀπὸ τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας.

Ἀνάμεσα στὰ συγγραφικὰ πονήματα τοῦ ἁγίου Ἰννοκεντίου περιλαμβάνεται καὶ τὸ μικρὸ ἀλλὰ περίφημο ἔργο του «Ὑπόδειξη τοῦ δρόμου πρὸς τὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν». Τὸ βιβλίο αὐτό, μία συνοπτικὴ ὀρθόδοξη κατήχηση, γνώρισε καταπληκτικὴ ἐπιτυχία. Στὴ Ρωσία, ὡς τὸ 1917, ἔφτασε τὶς 47 ἐκδόσεις. Στὰ ἑλληνικὰ ἔχουν γίνει, ἀπὸ τὸ 1843 μέχρι σήμερα, τουλάχιστον πέντε διαφορετικὲς μεταφράσεις του, ὁρισμένες ἀπ’ αὐτὲς μὲ ἐπανειλημμένες ἐκδόσεις.

***

Ἡ…

Δείτε την αρχική δημοσίευση 3.807 επιπλέον λέξεις

Posted in Uncategorized
Σχολιάστε

21 Ιουνίου, 2021

Οσίου Μαξίμου του Γραικού-Προσευχή εις το Πανάγιον Πνεύμα.

Posted in ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟ
Σχολιάστε

19 Ιουνίου, 2021

Αγίου Μαξίμου του Γραικού.Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον,Πανάγιον και Παράκλητον Πνεύμα.

https://fdathanasiou.wordpress.com/2014/08/06/%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%89%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83-%CE%B5%CE%B9%CF%83-%CF%84%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CF%81/

Posted in ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟ
Σχολιάστε

19 Ιουνίου, 2021

π. Αθανάσιος Μυτιληναίος: Η άρνηση της Πεντηκοστής λέγεται παγκοσμιοποίησις

«Κλείστε τ’ αυτιά σας και σφίξατε την Ορθόδοξη Πίστη μέσα στην καρδιά σας. Έχομε εισέλθει εις τον χώρον των εσχάτων ημερών.»

Μακαριστός Γέροντας π. Αθανάσιος Μυτιληναίος (1927 – 2006)

Το Πνεύμα το Άγιον αγαπητοί μου ήδη είχε ανακληθεί από την γην. Το είπε σαφώς ο Πατήρ:ου μὴ καταμείνή τό πνεύμα μου ἐν τοῖς ανθρώποις τούτοις εἰς τόν αἰῶνα, δια τό είναι αυτούς σάρκας·

Οι άνθρωποι είχαν εξοκείλει, παρότι ο Θεός είχε πει να μην μιγούν [σ.σ. μίγω: μεσαιονικό του μείγνυμι – λεξικό Δημητράκου] οι δύο κλάδοι του Αδάμ. Ο ένας ήτανε του Κάιν και ο άλλος του Σηθ. Εμίγησαν όμως κινούμενοι από κίνητρα υλιστικά. Είδαν λέγει οι υιοί, οι απόγονοι, του Σηθ ότι οι θυγατέρες των απογόνων του Κάιν ήτανε πολύ ωραίες και εμίγησαν. Και εχάλασαν, και έφτασαν σε ένα σημείο που προκαλείται πλέον η απόφασις του Θεού για να έλθει ο κατακλυσμός. Γι΄ αυτό λέγει, προσέξτε αυτήν την θέσιν,

ου μὴ καταμείνή τό πνεύμα ΜΟΥ ἐν τοῖς ανθρώποις τούτοιςεἰς τόν αἰῶνα, δεν λέει εις τους αιώνες,δια τό είναι αυτούς σάρκας· έγιναν σαρκικοί.

Αίρω λοιπόν το Πνεύμα μου το Άγιον. Από εδώ ας μάθουμε ότι ο σαρκικός άνθρωπος δεν μπορεί να έχει το Πνεύμα του Θεού. Δεν, τρόπον τινά, προσγειούται ομαλά το Πνεύμα το Άγιον εις τον σαρκικόν άνθρωπον. Γνωρίζουμε δε πλέον από την Καινή Διαθήκη, ότι ο άνθρωπος είναι, όχι η ψυχή του μόνον αλλά και το σώμα του και κυριότατα το σώμα του, ναός του Αγίου Πνεύματος. Πως λοιπόν αυτό το σώμα το οποίον θα συρθεί εις την ανηθικότητα, την ποικίλη ανηθικότητα, πως είναι δυνατόν πλέον αφού καταπροδόθηκε ως ναός του Αγίου Πνεύματος να μένει πλέον μέσα εκεί το Πνεύμα το Άγιον;

Πράγματι, η όλη η ζωή των ανθρώπων διετηρήθη για 120 χρόνια ακόμη και επήλθε ο κατακλυσμός. Διεσώθη μόνον η οικογένεια του Νώε και άρχισε πάλι η ανθρωπότητα να απλώνεται στη γη. Αλλά η ρίζα της ανθρωπότητος παρέμενε πονηρή. Η πρόθεσις, η σκέψις, μάλιστα, εκεί κάπου λέγει το ιερόν κείμενον της Γενέσεως ότι έγκειται η διάνοια του ανθρώπου επιμελώς επί τα πονηρά εκ νεότητος αυτού.

Και όταν αποφάσισαν οι άνθρωποι να απλωθούν σε όλη τη γη είπαν μεταξύ των να δημιουργήσουν ένα υλικόν μνημείον για να θυμούνται την αφετηρία του ξεκινήματός των, από που έφυγαν, από που ξεκίνησαν. Και άρχισαν να χτίζουν τον πύργον της Βαβέλ. Ξέρετε, να αφήσουμε ένα μνημείον, ένα υλικό σημείον που να προκαλεί μνήμη -αυτό θα πει μνημείον- δεν είναι κακό, αλλά ήταν όμως γι’ αυτούς ένα έργον αλαζονείας. Δες τε εμείς τι φτιάξαμε, ποιοι είμαστε. Αυτό βέβαια δεν το ευλόγησε ο Θεός, και τότε ο Θεός είπε

δεύτε και καταβάντες συγχέομεν αυτών εκεί την γλώσσαν, ίνα μη ακούσωσι έκαστος την φωνήν του πλησίον και διέσπειρεν αυτούς ο κύριος εκείθεν (από εκεί) επί πρόσωπον πάσης της γης, και επαύσαντο οικοδομούντες την πόλιν, και τον πύργον.

Δεν ολοκλήρωσαν τον πύργον ούτε την πόλιν. Ο πύργος της Βαβέλ. Βαβέλ θα πει σύγχυσις και ονομάστηκε έτσι επειδή επήλθε σύγχυσις των γλωσσών, ο ένας έλεγε αυτό και ο άλλος καταλάβαινε διαφορετικά.

Μετά 50 ημέρες από την Ανάσταση του Χριστού, αγαπητοί μου, ήλθε και πάλι ως γνωστόν το Πνεύμα το Άγιον επί των ανθρώπων. Γι’ αυτό η Εκκλησία μας σημειώνει στην υμνογραφία της κάτι πολύ χαρακτηριστικό,

Ότε καταβάς τας γλώσσας συνέχεε, Ο Θεός κατέβηκε και συνέχεε τας γλώσσας.

διεμέριζεν έθνη ο Ύψιστος· Ξεχώριζε έθνη, ομάδες ομάδες ανθρώπων. Προσέξτε, διεμέριζεν έθνη, το λέει και στο Δευτερονόμιον αυτό. Δηλαδή, όρια έθεσε στο κάθε έθνος, σύνορα. Να το κρατήσετε αυτό είναι πολύ χρήσιμο. Θα το δούμε γιατί.

ότε του πυρός τας γλώσσας διένειμεν, Την Πεντηκοστή πια. Εις ενότητα πάντας εκάλεσε, Ενώ υπήρξε σκορπισμός πρώτα, τώρα με την Πεντηκοστή γίνεται μία ενότης. Και συμφώνως δοξάζομεν το πανάγιον Πνεύμα.

Βλέπουμε λοιπόν ότι η Πεντηκοστή στάθηκε διορθωτική της αλαζονείας των ανθρώπων που απεπειράθησαν να υψώσουν τον πύργον της Βαβέλ. Και φυσικά πλέον εκείνο που εφεξής ενώνει όλους τους ανθρώπους δεν είναι ο πολιτισμός, δεν είναι τα κτήρια, δεν είναι τα μνημεία, αλλά το Πνεύμα το Άγιον. Κι εκείνος που δέχεται το θεανθρώπινον Πρόσωπον, του Χριστού πάντα, δέχεται και το Πνεύμα το Άγιον. Εάν δεν έχεις τον Ιησούν Χριστόν δεν είναι δυνατόν να έχεις το Πνεύμα το Άγιον. Και Αυτό δε επιτελεί ομοίως την πνευματική ζωή. Αυτό που λέμε,«πνευματική ζωή» αυτό είναι, η ζωή του Αγίου Πνεύματος. Όχι η ζωή του ανθρωπίνου πνεύματος -ο καθένας έχει το πνεύμα του-, όχι βάσει του ανθρωπίνου πνεύματος, αλλά βάσει του Αγίου Πνεύματος ασκείται αυτή η λεγομένη πνευματική ζωή. Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν μπορούμε να σωθούμε. Αν οι άνθρωποι πάσχουν, είναι γιατί δεν έχουν το Πνεύμα το Άγιον, γιατί δεν Το αποδέχονται. Το κορυφαίο που σήμερα μας λείπει, ιδία από την εποχή μας, είναι ακριβώς αυτό, το Πνεύμα το Άγιον. Με την προϋπόθεση όμως ότι οι άνθρωποι έχουν πιστέψει, το είπα και προηγουμένως, εις τον Χριστόν. Θα έχεις τον Χριστόν για να έχεις το Πνεύμα το Άγιον.

Και τί μπορεί να μας δώσει το Πνεύμα το Άγιον; Ίσως αναρωτηθείτε.

Πρώτιστα, με το Πνεύμα το Άγιον αποκτούμε νουν Χριστού. Λέει ο Παύλος στην Α’ προς Κορινθίους, ἡμεῖς δὲ νοῦν Χριστοῦ ἔχομεν. Εμείς, λέει, έχομε νουν Χριστού. Γιατί; Εάν έχουμε τον Χριστόν, έχουμε το Πνεύμα το Άγιον το Οποίον μας δίδει τον νουν του Χριστού. Και αυτό σημαίνει ότι σκέφτομαι όπως εσκέπτετο ο Χριστός. Σκεφτείτε, η σκέψις μου δηλαδή είναι χριστοειδής., είναι αντικοσμική και έχει γνώμονα την αιωνιότητα και το θέλημα του Θεού. Αυτό θα πει, έχω νουν Χριστού.

Δεύτερον, έχομε το Πνεύμα της Αληθείας, όπως μας λέει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης εις το δέκατο τέταρτον κεφάλαιον. Ως Θεός βέβαια, το Πνεύμα το Άγιον πάντοτε αληθεύει, δεν μπορεί να ψεύδεται το Πνεύμα το Άγιον. Τούτο λέγεται σε αντιδιαστολή με το πνεύμα του ψεύδους και της πλάνης που είναι ο διάβολος. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, μὴ παντὶ πνεύματι πιστεύετε, μην πιστεύετε σε κάθε πνεύμα, αλλά μόνο στο Πνεύμα το Άγιον το οποίον είναι το Πνεύμα της Αληθείας.

Αυτό σημαίνει ότι στον κόσμον επικρατεί το πνεύμα της πλάνης που θα πρέπει να γνωρίζουμε για να το αντιδιαστέλλομε από το Πνεύμα το Άγιον. Και ποιός είναι ο καρπός του πνεύματος της πλάνης; Προσέξτε: ο πνευματισμός, τα μέντιουμ. Η μαγεία. Η αίρεσις. Οι φυσικές θρησκείες, που σαν αλαφιασμένοι εμείς οι Ορθόδοξοι οι Χριστιανοί πάμε να γνωρίσουμε. Αυτές τις ξένες φυσικές απ’ Ανατολών ερχόμενες θρησκείες. Να γνωρίσουμε λέει τον Βουδισμό, να γνωρίσουμε τούτο, να γνωρίσουμε εκείνο. Αλλοίμονό μας. Ο κοσμικός τρόπος του ζειν και του σκέπτεσθαι, αποτελούν πνεύματα πλάνης.

Και μάλιστα να σας πω και κάτι τελείως καινούριο. Εδημοσιεύθη σε μία εφημερίδα, ότι σε κάποια Δημοτικά σχολεία, πειραματικά, εις την Πρώτη Τάξη του Δημοτικού σχολείου -καλά το ακούσατε- εισάγεται το μάθημα της μαγείας. Η εφημερίδα έχει δείγματα. Πως είναι το αλφαβητάρι που έχουμε στην Α΄ Δημοτικού και μαθαίνουμε τα γράμματα, το Α, το Β, έτσι κι εκεί υπάρχει ένα βοήθημα, ένα βιβλίο που αναφέρεται εις την μύηση των παιδιών εις την μαγεία. Το ακούσατε; Λέει ένας λόγος ότι η φύσις μισεί τα κενά. Αυτό τώρα να το μεταφέρουμε, την στιγμή που διώχνουμε τον Χριστόν από την ζωή μας, πολύ φυσικό να πάρει θέση ο διάβολος, γιατί η μαγεία πάτρονά της έχει τον διάβολο. Το ακούσατε παρακαλώ; Εγώ θα σας προκαλέσω αν δείτε να γενικεύεται η υπόθεση -αν δεν αποτύχει βέβαια στο ξεκίνημά της- εσείς οι γονείς και οι γιαγιάδες και οι παππούδες διαμαρτυρηθείτε για να σώσουμε τα παιδιά μας.

Το Άγιον Πνεύμα είναι το Χρίσμα της Αληθείας. Γράφει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Α’ του επιστολή, και ύμείς το χρίσμα ο ελάβετε απ’ αυτού, εν υμίν μένει, και ου χρείαν έχετε, ίνα τις διδάσκη υμάς· Δεν έχετε ανάγκη να σας διδάξει κανείς γιατί είσαστε θεοδίδακτοι, αλλ’ ως το αυτό χρίσμα διδάσκει υμάς περί πάντων,

Για όλα τα πράγματα μας διδάσκει το Πνεύμα το Άγιον. Είναι ξεχωριστό Μυστήριον, μετά από το βάπτισμά μας χριώμεθα το Άγιον Χρίσμα. Άλλον το Βάπτισμα, άλλον το Χρίσμα. Το Χρίσμα είναι να πάρουμε με υλικόν τρόπον με το Μύρον αυτό, να πάρομε το Πνεύμα το Άγιον -με υλικόν τρόπον το ξαναλέγω- διότι το Πνεύμα το Άγιον εδράζεται, έχει έδρα του αυτό το αγιασμένο λάδι. Έτσι παίρνουμε το Χρίσμα, αυτό το δεύτερον Μυστήριον το οποίον θα μας δώσει ό,τι αγαθόν ο Θεός θέλει να μας δώσει. Το Άγιον Χρίσμα είναι η προίκα μας.

και αληθές εστιν και αληθές και ουκ έστιν ψεύδος· καὶ καθὼς εδίδαξεν υμάς, μενείτε εν αυτώ. Και είναι Αληθινόν, εις το Πνεύμα το Άγιον δεν υπάρχει ψεύδος, και όπως σας δίδαξε να μένετε εις Αυτό.

Με το Άγιον Πνεύμα αγαπητοί μου έχουμε σαφή διάκριση του αληθούς από του ψευδούς, Του γήινου και του παροδικού από του ουρανίου και μονίμου. Του συμφέροντος και του μη συμφέροντος. Του γνησίου από του νόθου. Μπορούμε να διακρίνομε. Είναι η πνευματική διάκρισις. Γιατί έχουμε και την φυσική διάκριση. Φυσική διάκρισις είναι να διακρίνεις με τα μάτια μάτια σου ότι αυτό είναι σκότος και αυτό είναι μέρα, φως· φυσική διάκρισις. Αυτό είναι ντουβάρι και εκείνο είναι νερό· φυσική διάκρισις. Αλλά η διάκρισις αυτών των στοιχείων που σας είπα, να μην τα επαναλαμβάνω, αποτελούν την λεγομένην πνευματική διάκριση.

Ένα τρίτο σημείο. Λέγει ο Ησαΐας ότι έχουμε Πνεύμα φόβου Θεού, λέει στο ενδέκατον κεφάλαιόν του. Ναι, το Πνεύμα το Άγιον μας δίνει τον φόβο του Θεού. Δεν είναι συνεπώς απόβλητος ο φόβος του Θεού, αλλά είναι ευκταίος, είναι επιθυμητός. Η αφοβία; Η αφοβία αγαπητοί μου χάνει τα κεκτημένα. Θα με βοηθήσει να μην φοβούμαι τον διάβολον, αλλά θα φοβούμαι τον Θεόν. Γιατί η αφοβία, ξαναλέγω, χάνει τα κεκτημένα. Γι’ αυτό λέγει ο Απόστολος Παύλος μετά φόβου και τρόμου, που είναι η επίτασις του φόβου κατεργαζόμενη την ημών σωτηρίαν. Αν την χάσω την σωτηρίαν μου, τί γίνεται; Η αφοβία έβγαλε τους πρωτοπλάστους από τον Παράδεισο, αλλά ο φόβος του Θεού εισήγαγε τον ληστήν εις τον Παράδεισον. Ο φόβος του Θεού εισήγαγε τον ληστήν, όταν ο ίδιος λέγει εις τον άλλον τον συ-ληστή του, ουδέ φοβή συ τον Θεόν; Διότι στην αρχή και οι δύο εβλασφήμουν τον Χριστόν. Μετά συνήλθε. μπήκε ο φόβος του Θεού, τρόμαξε, συγκλονίστηκε και όταν ο άλλος συνέχισε να βλασφημά του λέει, ουδέ φοβή συ τον Θεόν; Δεν φοβάσε τον Θεόν;

Δια τον μη έχοντα φόβον του Θεού που εμπνέει το Πνεύμα το Άγιον όλα επιτρέπονται, όπως λέει ο Ντοστογιέφσκι. Θεμιτά και αθέμιτα. Και να σκοτώσω και να κλέψω και να κακοποιήσω. Όλα επιτρέπονται αφού δεν έχω τον φόβο του Θεού. Γι’ αυτό και ο λαός μας λέει, αυτός είναι α-θεόφοβος. Δεν έχει φόβο Θεού, αθεόφοβος. Αντιθέτως οι Χριστιανοί ελέγοντο στην αρχαία εποχή, οι φοβούμενοι τον Κύριον.

Τέταρτον και το εξόχως σπουδαίον, γίνεται για εμάς το Πνεύμα το Άγιον, Πνεύμα ελευθερίας. Γράφει ο Παύλος, ο δε Κύριος το Πνεύμα εστιν (ο Κύριος είναι το Άγιον Πνεύμα) ου δε το Πνεύμα Κυρίου (όπου δε το Πνεύμα του Κυρίου) εκεί ελευθερία. Είδατε; Εκεί είναι η ελευθερία, όπου είναι το Άγιον Πνεύμα. Βαθύς λόγος, λόγος όντως κλειδί.

Επειδή σήμερα δεν έχουν οι πολλοί το Άγιον Πνεύμα, δεν έχουν και ορθή αντίληψη περί ελευθερίας. Είναι το πιο κακοποιημένο πράγμα η ελευθερία. Θεωρούν την ελευθερία σαν ασυδοσία και αυτό αποτελεί στοιχείο αυτοκαταστροφής. Όπως λέει πάλι ο λόγος του Θεού, οι άνθρωποι που επικαλούνται, λέει, την ελευθερία αυτοί είναι δούλοι της φθοράς. Φράσις στην Καινή Διαθήκη.

Η αναρχία, ο αμοραλισμός -αμοραλισμός θα πει όταν δεν έχεις καμμίαν ηθικήν- είναι σημεία απουσίας του Αγίου Πνεύματος που δίδει την ορθήν αντίληψην περί ελευθερίας.

Ένα πέμπτο σημείον ακόμη αν θέλετε. Λέγει ο Ψαλμωδός ότι λαβαίνουμε Πνεύμα ηγεμονικόν. Πω, πω ! Είναι στον 50ο Ψαλμό, και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με... Είναι ο ηγεμών νους. Εκείνος ο οποίος εγκαθίσταται από το Πνεύμα το Άγιον. Κι έτσι κυβερνάει ο νους, δεν κυβερνούν οι πατούσες, ούτε οι φτέρνες, ούτε οι κλωτσιές στο ποδόσφαιρο, ούτε, ούτε, ούτε. Ο ηγεμών νους. Γι’ αυτό τρομάζει ο Δαυίδ και λέγει το εξής, το πνεύμα το άγιόν σου μή αντανέλης απ’ εμού. Ένεκα των αμαρτιών μου μην πάρεις το Πνεύμα Σου το Άγιο από μένα γιατί χάθηκα.

Και ένα τελευταίο σημείο, αν είναι τελευταίο. Πλήθος, πλήθος δωρεές μας φέρνει το Πνεύμα το Άγιον αλλά δυστυχώς ο χρόνος πάντοτε είναι περιορισμένος. .. Μας δίδει το Πνεύμα της υιοθεσίας. Λέει ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους Επιστολή του, ελάβετε Πνεύμα υιοθεσίας, ενώ κράζομεν, Αββά, ο Πατήρ. Με αυτό το Πνεύμα αποκαλούμε τον Θεό Πατέρα -Αββά θα πει Πατήρ, έχει δύο γλώσσες είναι η Συριακή, είναι και η Ελληνική. Πείτε σε κάποιον -και μην μου πείτε είναι αυτονόητο να πω τον Θεό Πατέρα- πείτε σε κάποιον να αποκαλέσει τον Θεό Πατέρα όταν δεν τα έχει καλά με τον Θεό. Αδύνατον. Το κεφάλι να του πάρετε, τον Θεό Πατέρα δεν τον επικαλείται. Για να δείτε ότι πράγματι το Πνεύμα το Άγιον μας εμπνέει να λέμε τον Θεόν Πατέρα. Και όταν λέμε Πάτερ ημών, αυτό το Πάτερ ημών είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και εκ της υιοθεσίας γεννάται το αίσθημα της ασφαλείας. Όπως το μικρό παιδί, βλέπετε μια μικρούλα εδώ κοιμάται. Πού κοιμάται; Δίπλα στη μάννα της. Βέβαια, είναι η μάννα της. Έτσι αγαπητοί μου, όταν έχω το στήριγμα, το σκέπασμα του Πατέρα αισθάνομαι ασφάλεια. Ο άνθρωπος ξέρετε πότε δεν αισθάνεται ασφάλεια; Όταν δεν έχει τον Θεό Πατέρα. Γι’ αυτό σήμερα έχουμε τόσες και τόσες άσχημες καταστάσεις. Δηλαδή, το να πω τον Θεό Πατέρα, αλλά με όλη την συνέπεια, αυτό έχει τεραστία σημασία ψυχολογική.

Ενώ έχουμε τόσα προνόμια αγαπητοί από το Άγιον Πνεύμα -και πολλά βέβαια άλλα, που να τα απαριθμήσουμε- ποιος ποτέ θα πίστευε,

ΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΘΑ ΠΙΣΤΕΥΕΟΤΙ ΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΠΟΥ ΕΛΑΒΑΝ ΤΟ ΧΡΙΣΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΘΑ ΕΣΚΕΠΤΟΝΤΟΝΑ ΞΑΝΑΓΥΡΙΣΟΥΝ ΓΙΑ ΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΙΩΣΟΥΝ ΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΒΑΒΕΛ.

Τί είπατε; Ποιός ποτέ θα το φανταζόνταν, να ξαναγυρίσουν οι Χριστιανοί να χτίσουν τον Πύργο της Βαβέλ; Κι όμως αγαπητοί μου. Τί είναι αυτό; Είναι το ξανακτίσιμο του πύργου της Βαβέλ, η άρνησις της Πεντηκοστής, που λέγεται παγκοσμιοποίησις. Τ’ ακούσατε; Η άρνηση της Πεντηκοστής λέγεται παγκοσμιοποίησις.

Δεν έχω χρόνο πιο πολύ να σας πω ότι ο Θεός έβαλε τα όρια των εθνών. Είναι στο Δευτερονόμιο, το αναφέρει ο Απόστολος Παύλος εις την Πνύκα στην Αθήνα κτλ. Ο Θεός θέλει σύνορα όπως θέλει και ντουβάρια στο κάθε σπίτι, στην κάθε οικογένεια. Ξέρετε κάποτε τί είχε γίνει; Στη Ρωσσία, το πείραμα,. Τί θα πει, λέει, οικογένεια; Κοινά όλα. Γρήγορα κατάλαβαν ότι αυτό το πράγμα δεν στέκεται. Στέκεται αυτό το πράγμα; Έτσι συμβαίνει και με τα έθνη. Και δεν είναι απλώς γιατί έχουμε μια πολιτισμική ισοπέδωση. Πιστέψτε με, αυτό είναι το λιγότερο. Αλλά ζητούμε την ένωση των ανθρώπων δια της παγκοσμιοποιήσεως, στην κοινωνική ένωση, στην εμπορική ένωση, την πολιτισμική ένωση και προπαντός εις την θρησκευτικήν ένωση. Αυτό που ακριβώς λέμε, οικουμενισμός. Στη χοάνη αυτή, να ρίξουμε όλες τις θρησκείες να βγάλουμε αυτό που λέμε οικουμενισμός. Θέτουμε λοιπόν εκ ποδών τον Θεό που σταμάτησε την πυργοποιία, τότε, και μας έδωσε την Πεντηκοστή. Τον διώχνουμε τον Θεό. Δεν τον χρειαζόμεθα τον Θεό. Αυτή η ενότητα είναι ακραιφνώς, ακραιφνώς δαιμονική.

Αλλά και μ’ αυτήν την ενότητα, προσέξτε, θα τελειώσει ο κόσμος. Δεν ξαναγυρίζει ο Θεός τελείωσε. Αυτή είναι η διαδρομή: Πύργος Βαβέλ – Πεντηκοστή – ξαναγυρίζουμε στον Πύργο της Βαβέλ. Εκεί θα τελειώσει ο κόσμος, και το τέλος του θα είναι τραγικό. Του κόσμου το τέλος θα το εμπνέει ο διάβολος και ο αντίχριστος και ο ψευδοπροφήτης. Αυτή η ανίερος τριάδα.

Είπε ο Κύριος ότι όταν θα ξαναέλθει, θα βρει την Πίστη επί της γης; Αυτό το ερώτημα έθεσε. Αγαπητοί μου, θα την βρει την Πίστη επί της γης αλλά σε λίγους, στο λεῖμμα όπως λέει ο Απόστολος Παύλος. Στο υπόλοιπον, ένα μικρό μέρος, Γι’ αυτό αγαπητοί, σήμερα, γιορτάζουμε την Αγία Πεντηκοστή, έχουμε αντιληφθεί την μεγάλη σημασία και το τι μας εχάρισε το Πνεύμα το Άγιον; Χωρίς το Πνεύμα το Άγιον δεν έχομε λόγον υπάρξεως, όπως δεν είχαν και οι άνθρωποι προ του κατακλυσμού.

Τα κηρύγματα των ποικίλων παγκσμιοποιήσεων περιφρονήσατέ τα, προπαντός δε στον θρησκευτικό τομέα τον οικουμενισμό. Κλείστε τ’ αυτιά σας και σφίξατε την Ορθόδοξη Πίστη μέσα στην καρδιά σας. Έχομε εισέλθει εις τον χώρον των εσχάτων ημερών. Όλα το δείχνουν. Εμείς, έχοντες το Πνεύμα το Άγιον, να γινόμεθα αγιότεροι και αγιότεροι. Και τότε αναμένομε τον Κύριον Ιησούν που μας βεβαιώνει, ιδού έρχομαι ταχύ. Και το Πνεύμα και η Νύμφη, το Άγιον Πνεύμα και η Εκκλησία -γιατί το Πνεύμα μένει στην Εκκλησία και βοηθάει την Εκκλησία- με ένα στόμα λέγουσιν, έρχου. Έρχομαι γρήγορα. Έρχου, έλα Κύριε. Και ο ακούων, όποιος ακούει μέσα στην ιστορία, ειπάτω, ας πει, ΕΡΧΟΥ. Αμήν

Posted in ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΑΡΙΟ
Σχολιάστε

17 Ιουνίου, 2021

Το Ψυχοσάββατο της Πεντηκοστής και ορισμένες παρερμηνείες στην Παράδοση της Εκκλησίας

Σημεία Καιρών

επιμελεια: πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει καθορίσει δύο Σάββατα, τα οποία αφιερώνει στους κεκοιμημένους της. Είναι τα μεγάλα Ψυχοσάββατα, το ένα πριν από την Κυριακή της Απόκρεω και το άλλο πριν από την Κυριακή της Πεντηκοστής.

Δείτε την αρχική δημοσίευση 1.089 επιπλέον λέξεις