|
Ὁ Θεός μᾶς ἀξιώνει νά εἰσερχόμαστε κάθε φορά στόν νέο χρόνο – «ὁ καταξιώσας ἡμᾶς ἐν τῆ ἀφάτῳ Σου φιλανθρωπίᾳ εἰς νέον ἐνιαυτόν εἰσελθεῖν», κατά τήν εὐχή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ὁ χρόνος Τοῦ ἀνήκει ὡς δημιουργία Του, τόν δίνει ὡς δωρεά Του, συνεπῶς θεωρεῖται ὡς ἡ εὐκαιρία καί ἡ εὐλογία Του στόν ἄνθρωπο γιά νά τόν ἀξιοποιήσει. Ὅπως συμβαίνει καί μέ ὅλα τά δημιουργήματα, πού ὁ Θεός τά προσέφερε στόν ἄνθρωπο πρός ἀξιοποίησή τους – «ἐργάζεσθαι καί φυλάσσειν αὐτά» λέει ἡ Γραφή – κατά τόν ἴδιο τρόπο καί μέ τόν χρόνο. Δέν εἶναι ὁ χρόνος ἕνα πράγμα πού ὑφίσταται ἀπό μόνο του, δέν λειτουργεῖ κατά μαγικό τρόπο ὡς ἕνα εἶδος κύκλου (κυκλική ἔννοια τοῦ χρόνου: ὅλα ἔρχονται καί ἐπανέρχονται τά ἴδια), ὅπως νόμιζαν οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες λόγω τῆς πίστης τους στήν αἰωνιότητα τοῦ κόσμου, ἀλλά εἶναι ἡ προσφορά τοῦ Θεοῦ γιά νά τόν γεμίζει ὁ ἄνθρωπος μέ αὐτό πού ἀρέσει στόν Θεό καί πού θά ἔπρεπε νά ἀρέσει καί σ’ ἐκεῖνον, ὥστε νά γίνεται αὐτό καί ἡ χαρά τοῦ ἀνθρώπου. Γιατί μόνον ὅταν ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται στήν πορεία τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ ζεῖ τή φυσιολογία του καί ἄρα τή χαρά καί τό νόημα τῆς ζωῆς του. Βγάλε τόν Θεό ἀπό τή ζωή τοῦ ἀνθρώπου, ὅλα χάνουν τό νόημά τους καί στεροῦνται ἀπό ὁποιαδήποτε χαρά. Ἡ θλίψη γίνεται ἐκεῖνο πού τήν σφραγίζει. «Θλίψις καί στενοχωρία παντί τῷ ἐργαζομένῳ τό κακόν». Μέσα λοιπόν στήν ἄφατη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ ἐπιτρέπει Ἐκεῖνος νά εἰσέλθει ὁ ἄνθρωπος στόν καινούργιο χρόνο, ὥστε νά βρίσκεται συντονισμένος μέ τόν δωρεοδότη Του, νά ζεῖ δηλαδή μέ ἀγάπη. ΠΗΓΗ.ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙΝ. |
Monthly Archives: Δεκέμβριος 2018
Η προσπάθεια του Χίτλερ να μεταλλάξει τα Χριστούγεννα, για να μη γιορτάζει την ειρήνη και τη γέννηση ενός Εβραίου!
H προσπάθεια του Αδόλφου Χίτλερ να «βγάλει» τον Χριστό από τα Χριστούγεννα, μετατρέποντας την «Άγια νύχτα» σε «Άγρια νύχτα» και τα στολίδια με τη σβάστικα.
Τα Χριστούγεννα ήταν ένας από τους πρώτους στόχους των Ναζί, όταν ανέλαβαν την εξουσία, το 1933 και από την προπαγάνδα τους δε γλίτωσε ούτε ο Άγιος Βασίλης!
Τον Δεκέμβριο του 1941, ο Αδόλφος Χίτλερ οργάνωσε ένα πλούσιο χριστουγεννιάτικο πάρτι, για τα κορυφαία στελέχη του ναζιστικού κόμματος. Πολιτικοί και στρατηγοί συγκεντρώθηκαν μπροστά από ένα τεράστιο χριστουγεννιάτικο δέντρο, για να γιορτάσουν και να ανταλλάξουν δώρα, υπό την παρουσία εκατοντάδων δόκιμων των SS, με τις χαρακτηριστικές ψηλές τους μπότες.
Στις εικόνες που διασώθηκαν, από τον προσωπικό φωτογράφο του Φύρερ, ο Χίτλερ μοιάζει λίγο κατηφής, που παρίστατο σε τέτοια εκδήλωση. Αρκεί να σκεφτεί κανείς, πόσο ακατάλληλη θα ήταν για τον ίδιο, που ήταν επικεφαλής μιας γενοκτονίας και μίας φιλοπόλεμης δικτατορίας, η γιορτή της γέννησης ενός Εβραίου!
Ωστόσο, παρά την έκφρασή του, ο Χίτλερ εμφανίζεται σε αυτές τις εικόνες ως κατακτητής, όχι μόνο της ηπειρωτικής Ευρώπης, αλλά και των Χριστουγέννων –μιας γιορτής που κατάφερε μέσα σε μόλις έξι χρόνια, να μετατρέψει σε ένα ισχυρό εργαλείο προπαγάνδας.
Ειρήνη στον Κόσμο!
Τον καιρό του Β “Παγκοσμίου Πολέμου, ο πληθυσμός της Γερμανίας ήταν κυρίως χριστιανικός, συνεπώς, όπως και τώρα, τα Χριστούγεννα ήταν δημοφιλής γιορτή για τους κατοίκους της.
Μάλιστα, το σύγχρονο χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει τις ρίζες του στη Ρηνανία, τον 16ο αιώνα. Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, ήταν πολύ σημαντικά για τους Γερμανούς, ώστε να τα «ξεφορτωθούν» οι Ναζί, παρά το ότι αντιπροσώπευαν, όσα απεχθανόταν ο Χίτλερ: τη χριστιανική ηθική της ειρήνης στη Γη. Εφόσον δε μπορούσε να απαλλαγεί από αυτά, θα προσπαθούσε να τα κάνει δικά του.
Σε ένα κείμενο προπαγάνδας του 1937, με τίτλο «Νέες Έννοιες για τα Έθιμα που Κληρονομήσαμε», περιγράφονται οι ψυχικές ασκήσεις αεροβικής, που έπρεπε να περάσουν οι Ναζί, για να μετατρέψουν τα Χριστούγεννα σε μια γιορτή, που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν.
Τα Χριστούγεννα θεωρούνται παραδοσιακά ως «διακοπές, για να υπάρχει ειρήνη σε όλη την ανθρωπότητα» -μια ερμηνεία, που έπρεπε να απορριφθεί, με βάση το άρθρο. Άλλωστε, είναι παράδοξο να εύχεσαι ειρήνη σε όλο τον κόσμο και να στοιβάζεις εκατομμύρια ανθρώπους σε θαλάμους αερίων.
Έτσι, ο συγγραφέας επεσήμανε, πως οι Γερμανοί θα έπρεπε να εύχονται τα Χριστούγεννα για ειρήνη στη Γερμανία. «Μια ειρήνη, που θα μπορούσε πιθανώς να επιτευχθεί, μόνο με την απαλλαγή από τους εχθρούς του κράτους, όπως οι Εβραίοι, οι Τσιγγάνοι, οι κομμουνιστές, και οι ομοφυλόφιλοι.
Η άγρια νύχτα του «Σωτήρα Φύρερ»!
Η προπαγάνδα δεν τελειώνει εδώ. Ο Χίτλερ προσπάθησε, με κάθε τρόπο, να «βγάλει» τον Χριστό από τα Χριστούγεννα, που ονομάζονται «Weihnachten» (Άγια Νύχτα) στη Γερμανία, στοιχείο που βόλευε πολύ τον Φύρερ. Ωστόσο, οι Ναζί διάλεξαν ένα άλλο όνομα: «Rauhnacht» (Άγρια Νύχτα), ώστε να υπάρχει κι ένας υπαινιγμός βίας!
Ευτυχώς για τον Χίτλερ, οι Γερμανοί είχαν το χειμερινό ηλιοστάσιο, το οποίο γιόρταζαν πολύ πριν ο Χριστιανισμός φθάσει στη χώρα κι έτσι, ήταν εύκολο για τους Ναζί, να ισχυριστούν ότι η «Weihnachten» ήταν μία παγανιστική γιορτή.
Οι εμπνευστές του Ολοκαυτώματος, Χάινριχ Χίμλερ και Άλφρεντ Ρόζεμπεργκ, άλλαξαν ακόμη και τους στίχους στα χριστουγεννιάτικα τραγούδια, όπου αναφερόταν ο Ιησούς, όπως η «Άγια Νύχτα» και τα μετέτρεψαν σε ύμνους στον Εθνικοσοσιαλισμό. Κάθε αναφορά του Ιησού αντικαταστάθηκε από τον «Σωτήρα Φύρερ»!
Ο Χριστός «αφαιρέθηκε», αλλά τα πράγματα ήταν δυσκολότερα με τον Άγιο Βασίλη, τον Έλληνα χριστιανό επίσκοπο Νικόλαο του 4ου αιώνα στη Μικρά Ασία, ο οποίος μόνο Άριος δεν ήταν.
Ακόμη και οι Ναζί δε μπορούσαν να του κηρύξουν τον πόλεμο, ωστόσο του άλλαξαν το όνομα. Ισχυρίστηκαν ότι η φιγούρα με τη γενειάδα, που μοιράζει δώρα τα Χριστούγεννα στα σπίτια, ήταν ο παγανσιτικός Θεός Οντίν. Οι Χριστιανοί τον είχαν κλέψει, αλλά τώρα το όνομά του αποκαταστάθηκε.
Τα στολίδια των Χριστουγέννων
Έπρεπε, όμως, να αλλάξει και το χριστουγεννιάτικο δέντρο, παρά το γεγονός ότι ήταν απόλυτα γερμανική επινόηση. Το αστέρι στην κορυφή ενοχλούσε τους Ναζί, είτε είχε έξι αιχμές και παρέπεμπε στο άστρο του Δαβίδ, είτε είχε πέντε αιχμές και θύμιζε το κομμουνιστικό αστέρι. Οι Ναζί έβαζαν στη θέση του μία σβάστικα, έναν κεραυνό των SS, ή ένα γερμανικό τροχό.
Άλλαξε επίσης η διακόσμηση του δέντρου, με τα στολίδια να παραπέμπουν στον πόλεμο, όπως αντίγραφα χειροβομβίδων και αυτόματων όπλων, αλλά και στον σωβινισμό. Έχουν διασωθεί στολίδια όπως ασημί μπάλες με συνθήματα: «Sieg Heil», κόκκινοι λαμπτήρες που καλύπτονται από σβάστικες, και ομοιώματα σιδερένιων σταυρών και αετών. Δεν έλειπαν φυσικά οι μινιατούρες με τη μορφή του Χίτλερ, οι οποίες όμως δεν του άρεσαν και τις απαγόρευσε με νόμο.
Το 1939, τα Χριστούγεννα είχαν σχεδόν μετατραπεί σε ένα εργαλείο ναζιστικής προπαγάνδας, όπως μαρτυρά ένα άρθρο της εποχής: «Όταν γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα, έχουμε συμπεριλάβει στον κύκλο της οικογένειας, όσους έχουν γερμανικό αίμα και δέχονται ως γιορτή τη «Germanethnicity», εκείνους που η τύχη δεν τους επέτρεπε να ζουν εντός των συνόρων του Ράιχ, ή κάνουν το καθήκον τους σε ξένους λαούς».
Το 1937, ο προπαγανδιστής Φρίντριχ Ρεμ έγραφε: «Δεν μπορούμε να δεχτούμε, ότι γερμανικό χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει να κάνει με μια φάτνη σε ένα παχνί στη Βηθλεέμ. Είναι αδιανόητο για μας ότι τα Χριστούγεννα και όλο τα βαθύ ψυχικό τους υπόβαθρο, είναι το προϊόν μιας ανατολικής θρησκείας».
Πάντως, η μετάλλαξη των Χριστουγέννων από τον Χίτλερ δεν κράτησε πολύ. Κατά την επέλαση των Συμμάχων το 1944, η χριστιανική επιρροή για τα Χριστούγεννα ήταν το μικρότερο πρόβλημα των Ναζί, που τα «ξαναβάφτισαν» ως ημέρα μνήμης, για όσους είχαν χάσει στον πόλεμο.
Ήταν η τελευταία χρονιά των ναζιστικών Χριστουγέννων. Μετά από τέσσερις μήνες, ο Φύρερ ήταν νεκρός και οι ύμνοι του Χίμλερ, που τραγουδήθηκαν λίγο στη μεταπολεμική Γερμανία, είχαν την ίδια τύχη με κάθε ναζιστική ιδέα. Αποκηρύχθηκαν και θάφτηκαν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας!
Ίσως αυτό να εξηγεί και τη θλιβερή έκφραση του Χίτλερ στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, ανάμεσα στους συνεργούς του το 1941. Πιθανόν να προέβλεπε το φάντασμα των Χριστουγέννων του μέλλοντος.
ΠΗΓΗ./www.mixanitouxronou.gr
Μεσολόγγι: Το θαύμα που κατέγραψε ένας πρωθυπουργός σαν σήμερα 27 Δεκεμβρίου…
Ήταν παραμονή του Αγίου Στεφάνου και στον πολιούχο της πόλεως του Μεσολογγίου, του Αγίου Σπυρίδωνα, μια οικογένεια παρακαλεί τον ιερέα να ξενυχτήσει το παράλυτο παιδί τους μέσα στην εκκλησία.
Γράφει ο Σπύρος Συμεών
Με ικεσίες, παρακλήσεις και πολύ πίστη για ένα θαύμα. Η αγάπη ενός γονιού για το παιδί του, εκεί που δεν το χωράει ο νούς τουνα βλέπει το παιδί του, το ίδιο του το σπλάχνο να μην μπορεί να περπατήσεικαι ειδικά εκείνες τις παλεές εποχές αυτό γινόταν πιο δύσκολο μιας και δεν μπορούσε να έχει ειδικές φροντίδες αυτό το παιδί από κανέναν πέραν αυτής, των γονιών του. –Και τι θα απογίνονταν αν οι γονείς έφευγαν από την ζωή; -Ποιος θα διακονούσε με τόση αγάπη και υπομονή το παράλυτο παιδάκι τους; -Ποιος;Ο Ιερέας δέχεται και τους επιτρέπει να «ξενυχτήσουν» το παιδί μέσα στον ναό.Τους αποχαιρετά ευχόμενος να πιάσουν οι παρακλήσεις τους. Όλη τηννύχτα…
Δείτε την αρχική δημοσίευση 331 επιπλέον λέξεις
Τα Χριστούγεννα του ασκητή
(Μία ανέκδοτη συγκλονιστική Αγιορείτικη ιστορία)
Ἡ παροῦσα διήγηση εἶναι μία συγκλονιστικὴ ἐμπειρία τοῦ μακαριστοῦ π. Θεόκλητου Διονυσιάτη, ὅπως τὴν ἐμπιστεύθηκε πρὶν 38 χρόνια σχεδὸν στὸν Ἁγιορείτη Μοναχὸ π. Κύριλλο Παντοκρατορινό, ὁ ὁποῖος μὲ δέος καὶ νοσταλγία πρὶν λίγες ἡμέρες μας τὴν μετέφερε.
Από τὰ Happy Christmas λοιπὸν τῶν «εὐτυχισμένων» ἀνθρώπων ἂς ταξιδεύσει φέτος ὁ λογισμός μας στ’ Ἅγιον Όρος, ἐκεῖ στὰ φρικτὰ Καρούλια, μὲ τοὺς ξυπόλυτους ἀσκητὰς καὶ σὲ ὅσα μας ἐξομολογιέται μὲ συγκλονισμὸ ὁ ἁγιασμένος καὶ σοφός μας π. Θεόκλητος ὁ Διονυσιάτης.
* * *
«Νέος μοναχός τότε, κατὰ τὸ ἔτος 1941, ἐν μέσῳ τῆς κατοχῆς καὶ τοῦ ἐνσκήψαντος δεινοῦ χειμῶνος, μου ἦρθε ὁ καλὸς λογισμὸς νὰ ἐπισκεφθῶ προσκυνητὴς τὰ φρικτὰ Καρούλια, νὰ κάμω καὶ ἐγὼ ἀσκητικὰ Χριστούγεννα μαζὶ μὲ τοὺς ἀετόψυχους Καλόγηρους τούτου τοῦ ἀπαράκλητου τόπου.
Τὴν εὐλογία μου τὴν ἔδωκε ἀμέσως δίχως δισταγμὸ ὁ Γέροντάς μου, ὁ Ὀσιότατος π. Γαβριήλ, ὁ καὶ Ἡγούμενος χρηματίσας τῆς τοῦ Διονυσίου Μονῆς. Μοῦ ἔδωκε εἰσέτι καὶ λίγους ὀβολοὺς διὰ τὸ ταξίδιό μου μὲ τὸ μοτόρι καὶ λίγες φανέλες γιὰ νὰ ἔχω νὰ ἀλλάξω, μὲ εὐλόγησε καὶ εὐχόμενος μὲ ἔστειλε σὲ τοῦτο τὸ κατανυκτικὸ ταξίδι.
Ἔβαλα μετάνοια στὸν Γέροντά μου λοιπὸν, φορτώθηκα τὸν ντορβά μου, κι’ ἔλαβα τὸ ραβδὶ μὲ προορισμὸ τὰ κατανυκτικὰ Καρούλια προκειμένου νὰ λάβω μέρος στὴν ἀγρυπνία τῶν Χριστουγέννων.
Από τὴν παραμονὴ ήδη τὸ πρωΐ ὁ οὐρανὸς ἤτανε μαῦρος σὰν μολύβι, κ᾿ ἔπιασε να ρίχνει νερόχιονο βελονιαστὸ.
Καταφθάνοντας ἀργὰ τὸ ἀπόγευμα, μὲ μία τερπνὴ ἀναμονή, στὰ βραχώδη Καρούλια, ὁ ἥλιος, ὅσο μποροῦσε νὰ ξελευθερωθεῖ ἀπ’τὰ πηχτὰ σύννεφα, κόντευε νὰ κρυφθεῖ πίσω ἀπὸ τὸν μελανὸ θαλάσσιο ὁρίζοντα. Τότε ἄρχισαν νὰ συναθροίζονται γοργόφτεροι οἱ Καρουλιῶτες ἀσκητές, γιὰ νὰ γιορτάσουμε ὅλοι μαζὶ τὰ Χριστούγεννα. Κάποιοι κατέβαιναν ἀπὸ τὰ βράχια, ἄλλοι ἀπὸ τὶς κρεμαστὲς σκάλες, ἐνῶ κάποιοι ἀπὸ τὶς ἁλυσίδες… ἦταν ἕνα πρωτόγνωρο καὶ συγκινητικὸ ὅλο θέαμα!
Τοῦτοι οἱ ἐρημίτες εἴχανε περασμένους στοὺς λιγνούς τους ὤμους τοὺς τρίχινους, λερωμένους μὰ ἁγιασμένους ντορβάδες, μὲ ράσα χιλιομπαλωμένα καθὼς χαιρεντιόντουσαν ἕνας-ἕνας μὲ βαθειὰ ὑπόκλιση κι’ ἔπαιρναν τὴν θέση τοὺς στὸ μικρὸ ἡμιφεγγὴ γλυκύτατο Ἐκκλησάκι τοῦ Κυριακοῦ.
Κρούσανε ἕνα μικρὸ σήμαντρο γιὰ νὰ ἀρχινήσει ἡ ἀγρυπνία ἐνῶ ὁ ἁρμόδιος Ἱερεὺς φορώντας ἕνα μπλαβόχρωμο σὰν τοῦ πελάγους ἐπιτραχήλι ἔβαλε τὸ «Εὐλογητός».
Τὸ κρύο ἦταν τσουχτερό. Ὅλοι, ὅσον μποροῦσαν, ἤσαν σφιχτὰ τυλιγμένοι στὰ πτωχικὰ τοὺς ράσα. Οἱ ἀνασασμοὶ τῶν ψαλτάδων ἄτμιζαν ἄσπιλοι καθὼς ἔψαλλον μέλποντες Τοῦ Θεοῦ τὰ τραγούδια μέσα στὸ δεινὸ κράτος τοῦ χειμῶνος, μὰ ἡ λιβανοκαπνισμενη θωριὰ τῆς γλυκόπνοης Παναγίτσας πού μας ἀγνάντευε στοργικὰ σὰν Μανούλα ἀπ’ τὸ Τέμπλο ζέσταινε τὴν ψυχή μας μυσταγωγώντας μας στὴν ἱερουργία τοῦ ἄχραντου τοκετοῦ τῆς, τῆς Τοῦ Χριστοῦ γεννήσεως κι ἔτσι εἴχαμε γαλήνη σὰν καὶ ‘κείνη τῶν προβάτων στὸ μαντρὶ τῆς Βηθλεὲμ τότενες ποὺ γίνηκε ὁ Θεὸς ἄνθρωπος γιὰ νὰ ξαναγεννηθεῖ ὁ ἄνθρωπος στὴν οὐράνια Βηθλεέμ.
Ὅμως καθ’ ὅλη τὴν διάρκεια τῆς κατανυχτικῆς ὁλονυχτίας ἐντύπωση ἀνερμήνευτή μου ἔκαμε ἕνας ἀδυνατισμένος καὶ λιπόσαρκος, σὰν τὸ καλάμι Καλόγηρος, μὲ μία μακρυὰ κάτασπρη γενιάδα ποὺ ‘χὲ σταθεῖ σ’ ἕνα παμπάλαιο στασίδι. Τὸ σῶμα του ἂν καὶ κάθονταν μέσα στὸ κρύο καὶ στὴν ἀγρυπνιὰ ἀμετακίνητο σὰν τ’ ἀγάλματος, ἐντούτοις τὸ ριτιδιασμένο κι ὁλοζώντανο ἀπὸ τὴν ἄσκηση πρόσωπό του, σὰν τοῦ φτασμένου κυδωνιοῦ, ἔκαμε διάφορες κινήσεις καὶ παράξενους μορφασμοὺς ἀλλοιούμενο τακτικὰ καὶ φανερώνοντας πὼς ζοῦσε ἐκεῖνες τὶς στιγμὲς ἔντονα γεγονότα φερμένα ἀπὸ ἕνα ἄλλον κόσμο.
Έβλεπες νὰ ἐναλλάσονται ἡ προσμονὴ μὲ τὴν μελαγχολία, ἡ θλίψη, μὲ τὴν χαρὰ …νὰ σκιρτᾶ σὰν λαφομόσκι καὶ ἀμέσως νὰ κουρνιάζει συγκλονισμένος ἀπὸ Θεῖο φόβο…ἔκανε μορφασμοὺς στὸ πρόσωπο λὲς καὶ παρακολουθοῦσε ἕνα ἀλλόκοτο θέαμα καὶ ἔτσι πότε ἔκλαιγε, πότε συνοφρυόνταν, πότε χαμογελοῦσε καὶ δώστου πάλι Σταυροὺς καὶ μετάνοιες..
Καὶ ὅσο ὁ ἀσκητὴς ἐκτελοῦσε τὴ δική του λογικὴ λατρεία πιὸ δίπλα οἱ ψάλτες μορμύριζαν στὴν Πανάχραντο Θεοτόκο τό:
Μεγάλυνον, ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων. Μυστήριον ξένον ὁρῶ καὶ παράδοξον. Οὐρανὸν τὸ σπήλαιον…».
Τὰ μικρούλικα παλαιὰ καντηλάκια στὸ Τέμπλο διέχεαν ἀρχοντικὲς μὰ καὶ σεμνὲς τὶς πολύχρωμες ἀνταῦγες των κι ἕνας πτωχὸς πολυέλεος μὲ ἁγνὸ κερὶ φώτιζε ὅσο ἠδύνατο γλυκὰ τὸ σκοτάδι. Ὅλα ἁπλά, ἀπέριττα, ἀσκητικά…
Ἔτσι γαλήνια πῆρε ἡ ἀγρυπνία ὥσπου ἐκοινωνήσαμε τῶν ἀχράντων μυστηρίων καὶ ἔδωσε ὁ Ἱερεὺς τὸ «δι’εὐχῶν» λαμβάνοντας τέλος ἡ οὐράνια ἐκείνη μυσταγωγία.
Ἡ ρόδινη ἀνατολὴ σιγά-σιγὰ αὐγαζόνταν ἀπὸ τὸν ἐπίσκεψη τοῦ ἡλίου μηνύοντας τὴν ἀνατολὴ ἀνατολῶν, τὸν ἑωθινὸ ἀστέρα, Αὐτὸν Τὸν γεννηθέντα Ἰησοῦ Χριστόν.
Μετὰ ἀπ’ τ’ ἀντίδωρο καὶ τὸν Ἁγιασμὸ προσφέρθηκε καφὲς και φραγκόσυκα στὸ φτωχικὸ καὶ ἀπέριττο Κυριακὸ τῆς σκήτης τῶν Καρουλῖων. Ἐγὼ διακονοῦσα στὸ κέρασμα, μὰ πρόσεχα καὶ ἀποθαύμαζα κιόλας τοὺς ἀσκητές, θωρώντας τοὺς λὲς κι ἦταν παράξενα ὄντα, ὡς ἀρχαγγέλοι ἐπὶ τῆς γῆς.
Τότε ἐρώτησε ὁ Πνευματικός της Σκήτης ἐκεῖνον τὸν παράξενο ἀσκητὴ ἂν θὰ μείνει καὶ αὔριο ἐδῶ καὶ τοῦ ἀπήντησε:
-Βεβαίως καὶ ἐπιθυμῶ νὰ μείνω, ἐὰν καὶ θὰ ἤθελα καλύτερα νὰ ἡσυχάσω στὸ καλυβάκι μου, ὅμως δὲν ἔχω νὰ φάω καὶ ἂν κάμετε ἀγάπη δεχθεῖτε καὶ μένα νὰ φάγω κοντά σας.
Τὴν ἑπομένη ἡμέρα καὶ ἀφοῦ ἐψάλλαμε τὰ Κτιτορικά, ἔχοντας ἐνημερώσει ἤδη ἐγὼ τὸν Πνευματικὸ γιὰ ὅλη ἐτούτη τὴν παράξενη συμπεριφορὰ τοῦ φτωχοῦ ἀσκητοῦ κατὰ τὴν χθεσινὴ ἀγρυπνίαν, λέγει του τότε μὲ τόνο εὐγενικὸ μὰ καὶ ἐπιτακτικό.
-Ἀδελφέ μου, σὲ παρακαλῶ, πές μας τί γροικοῦσες χθὲς στὴν ὁλονυχτία καὶ ὅλο ἄλλαζε μορφὴ τὸ πρόσωπό σου.
Ὁ ἀσκητὴς ὅμως ἀρνιόταν πεισματικὰ νὰ δώκει ἀπάντηση φυλάγοντας ὅ,τι ἔζησε μέσα του ὡς πανάκριβο θησαυρό.
-Μὰ σὲ ἐξορκίζω στὸ ὄνομα Τοῦ Κυρίου νὰ μᾶς πεῖς.
-Λέγονται Γέροντα τέτοια πράγματα;
-Ἄντε κᾶμε ἀγάπη μήπως καὶ ὠφεληθοῦμε καὶ ‘μεῖς οἱ ἀδελφοί σου.
-…Μὰ δὲν μπορῶ.
-Ἅμα δὲν πεῖς, ἀπ’ ἐδῶ δὲ φεύγεις !
Μὲ ὅλη ἐτούτη τὴν εὐγενικὴ βία καὶ δίχως νὰ θέλει ὁ παράξενος ἀσκητής, ὅμως ἀναγκεμένος ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Πνευματικοῦ καὶ τῶν Καλογήρων ποὺ ‘χᾶν ἀπομείνει καὶ τούτη τὴν ἡμέρα στὸ Κυριακό, ἄρχισε νὰ ὁμολογεῖ μὲ δάκρυα καὶ συντριβή:
-Τί νὰ σᾶς πῶ; Νά!! ὅ,τι διαβάζατε καὶ ψέλνατε ἐσεῖς τὸ ἔβλεπα καὶ συμμετεῖχα καὶ ‘γῶ.
«Θωροῦσα τὸ Θεῖον βρέφος, τὸν Χριστούλη μας, τὰ προβατάκια, τα λίγα ζωντανά ποὺ ‘σαν ἐκεῖ καὶ σταλιάζανε… μὰ ἦταν καὶ μία γελάδα ποὺ ἔστεκε κοντὰ στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ ἐθέρμαινε μὲ τὸν ἀνασασμό της …τὶς σταγόνες ποὺ ἔπεφταν ἀπὸ τὴν ὑγρασία καὶ τοὺς νοτισμένους σταλαγμίτες, καθότι ἤτανε σπήλαιον ἐκεῖ καὶ ὄχι κάποιο ἀνθρώπινο χτίσμα …Σιμὰ εἶδα καὶ Τὴν Παναγία μας, λεχώνα, ποὺ εἶχε τυλίξει μὲ τὸ σεπτὸ ἐπανωφόρι τῆς τὸν Υἱό της καὶ ἀνέκλεινε δίπλα πρὸς μία μεριὰ καὶ κρύωνε γιατί ἤτανε κενὸ καὶ δὲν εἶχε ποὺ νὰ ἀκουμπήσει… Ἀπὸ τὴν ἄλλη μεριὰ μία ποιμένισσα ἔφερε ἀχνιστὸ γάλα ποὺ μόλις εἶχε ἀρμέξει καὶ γιὰ νὰ πλύνει κιόλας μ’αὐτὸ τὸ Θεϊκὸ βρέφος. Ποῦ νὰ βρεθεῖ ζεστὸ νερὸ ἐκείνη τὴν ὥρα; ὅλα κρύσταλλο καὶ παγωμένα ἦταν…
Καὶ ἔτσι ἔγινε… καὶ ἔτσι τρύπησε μὲ μιᾶς ἡ σπηλιὰ καὶ μπῆκαν Ἀγγέλοι που ἀνεβοκατεβαίναν στον οὐρανὸ ἐνῶ ἀκούγονταν γλυκύτατη μελωδία…
Ὁ δὲ Ἰωσὴφ ὅλο ἔκλαιγε ἀναντρανισμένος ἀπὸ δέος καὶ χαρὰ σὰν τὸν Ἱερέα ποὺ στέκεται μὲ φόβο στὴν ἀναίμακτο Ἱερουργία ἔτσι καὶ ‘κεῖνος ἐφημέρευε τούτη τὴν νυχτιὰ στὸν πάντερπνο τοῦτο Ιερό Ναὸ μὰ καὶ πάμφτωχο συνάμα σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ».
Πιο κάτω τὸ ζωηρὸ ἀγέρι ἀλυχτοῦσε στὰ Καρούλια, ἐνῶ τὰ κύματα στὸ ἄγριο σύνορο θαλάσσης καὶ γῆς ἔπλητταν φρίσσοντα τοὺς αποκρήμνους βράχους. Τα λευκά και πορφυρά κυκλάμινα ὅμως, που ἀνέθωραν μειλίχια ἀναρριχώμενα ἀπό τις σχισμάδες τῶν βαράθρων, μυνίριζαν την ἀνάσταση ἐντὸς τῆς καρδιᾶς τοῦ χειμῶνος… «Χριστὸς ἐπὶ γῆς· ὑψώθητε».
Ὅλη ἡ λογικὴ μὰ καὶ ἡ ἄλογη κτίσις στης Παναγιάς το Περιβόλι μαρτυροῦσε διὰ μυρίων βεβαίων στομάτων πὼς ὄντως ὁ Χριστὸς ἐγενήθη καὶ ἡ γαληνόμορφη Θεϊκὴ χαρὰ στὴν γῆ ἐνεθρονίσθη.
ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ
ΑΛΗΘΩΣ ΓΕΝΝΑΤΑΙ
π. Διονύσιος Ταμπάκης –Χριστούγεννα 2017
Τα Χριστούγεννα ως αφορμή για πνευματικό προβληματισμό (Φώτης Μιχαήλ, ιατρός)
Καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸνἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι. (Λουκ. β,7)
Κανένα πανδοχείο και κανένας συγγενής δεν φιλοτιμήθηκε να προσφέρει στον Νεογέννητο Χριστό τόπο για φιλοξενία.
Στην μικρή Βηθλεέμ, για όλους τους ανθρώπους υπήρχε χώρος. Για τον Πλάστη όμως και Σωτήρα, ούτε μια μικρή γωνιά δεν βρέθηκε, παρεκτός από το σπήλαιο και την φάτνη!
Σήμερα, στο δικό μας κατάλυμα, δηλαδή, στην Πατρίδα μας, στο χωριό μας, στις οικογένειές μας, στις καρδιές μας, υπάρχει άραγε διαθέσιμος τόπος για τον Ενανθρωπήσαντα Χριστό;
(1) Και πρώτα-πρώτα ας ρωτήσουμε τον εαυτό μας.
Εμείς, οι βαφτισμένοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, έχουμε άραγε τόπο για τον Κύριό μας στο κατάλυμα της καρδιάς μας;
Καθαριζόμαστε από τα πάθη, ώστε να γίνει η καρδιά μας φάτνη άνετη και ζεστή για τον Χριστό, που γεννιέται;
(2) Ευρίσκει ο Χριστός τόπο στο κατάλυμα του δικού μας σπιτιού;
Έχει θέση ο Χριστός στην οικογενειακή μας ζωή;
(3) Ευρίσκει ο Χριστός κατάλυμα μέσα στον χώρο της Εκκλησίας;
Ευρίσκει τόπο να σταθεί στους διαθρησκειακούς διαλόγους και στις σχέσεις μας με τους παπικούς και τους προτεστάντες;
(4) Ευρίσκει σήμερα ο Χριστός κατάλυμα στο πνευματικό πανδοχείο του Γένους μας, που είναι το σχολείο το Ελληνικό;
Ποια είναι η θέση του Χριστού στην αγωγή και την εκπαίδευση της νεότητας;
(5) Ευρίσκει ο Χριστός κατάλυμα στο μεγάλο ’’φροντιστήριο’’ της σύγχρονης ελληνικής οικογένειας, που είναι η τηλεόραση;
Έχει τόπο ο Χριστός να αναπαυθεί στα τηλεοπτικά προγράμματα και ιδιαίτερα στα προγράμματα ψυχαγωγίας των παιδιών;
(6) Ευρίσκει ο Χριστός κατάλυμα στις ολόφωτες πλατείες των ημερών των Χριστουγέννων με τους κλόουν, με τα ξωτικά και με τους μάγους;
(7) Ευρίσκει ο Χριστός κατάλυμα στην Βουλή των Ελλήνων;
Υπάρχει τόπος για τον Σαρκωθέντα Λόγο μέσα στις καρδιές των πολιτικών μας ανδρών, στις αποφάσεις τους και στους νόμους, που ψηφίζουν;
Εάν αποπειραθούμε με στοιχειώδη ειλικρίνεια, να απαντήσουμε στα παραπάνω ερωτήματα, τότε θα καταλήξουμε στην θλιβερή διαπίστωση, ότι και σήμερα στην πολύπαθη Πατρίδα μας μέρα Χριστουγέννων, συνεχίζουμε κατά τα φαινόμενα και μιλάμε την γλώσσα της Βηθλεέμ:
– Δεν έχουμε χώρο για Σένα, Χριστέ, στην οικογένεια.
– Δεν μπορούμε να Σε φιλοξενήσουμε στην κοινωνική μας ζωή.
– Δεν έχουμε για Σένα κατάλυμα στους νόμους μας και στα βουλευτήριά μας.
– Δεν έχουμε τόπο για Σένα μέσα στα σχολεία μας.
– Σε θέλουμε έξω από την προσωπική μας ζωή.
– Δεν μπορείς να μείνεις μαζί μας.
Παρ’ όλα αυτά οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι, όπως πάντοτε, υπάρχει και σήμερα η μικρή μαγιά, που λαβώθηκε μεν, αλλά δεν πειράχτηκε θανάσιμα από τα μικρόβια του μισόκαλου, δηλαδή τα πάθη, τον ευδαιμονισμό, την φιλαυτία, την εκκοσμίκευση και τον οικουμενισμό.
Αυτή η μαγιά, με την χάρη του Θεού, δίνει στις ημέρες μας τις πρώτες μαρτυρίες, ότι ο Λαός μας, ’’καθήμενος εν σκότει και σκιά θανάτου’’ επί έτη πολλά, αρχίζει τώρα και βλέπει ’’φώς μέγα’’. Αρχίζει και δείχνει την απογοήτευσή του από τις φαύλες επιλογές του παρελθόντος και στρέφει σιγά-σιγά τις ελπίδες του προς τον Ενανθρωπήσαντα Χριστό.
Όσο για τους συνανθρώπους μας εκείνους, που φέρονται τάχα αδιάφορα ή ακόμα και εχθρικά απέναντι στο γεγονός της Βηθλεέμ, φαίνεται πως τώρα αρχίζουν κι αυτοί –κάτω από τις απειλές του πορτοφολιού- να προβληματίζονται και να συσπειρώνονται γύρω από αξίες πατροπαράδοτες, που λησμονήθηκαν: την αλληλεγγύη, το φιλότιμο, την συμπόνια, την ανθρωπιά.
Άλλωστε -όπως έγραψε κάποιος- τώρα που μας τέλειωσαν τα λεφτά, τι μας μένει εκτός από τον Χριστό, για να ακουμπήσουμε επάνω του;
Ο πολυαγαπημένος μας Άγιος Παΐσιος , σε κάποια από τα Χριστούγεννα που μας πέρασαν, είπε:
’’Μέγα και παράδοξον θαύμα τετέλεσται σήμερον.
Άμα ο νους μας είναι εκεί, στο «παράδοξον», τότε θα ζήσουμε και το μεγάλο μυστήριο της Γεννήσεως του Χριστού. Εύχομαι η καρδιά σας να γίνει Αγία Φάτνη και το Πανάγιο Βρέφος της Βηθλεέμ να σας δώσει όλες τις ευλογίες Του’’.
Καλά και ευλογημένα Χριστούγεννα σε όλους μας.
ΤΑ ΔΥΟ ΜΑΡΓΑΡΙΤΑΡΙΑ
Τα ψεύδη, οι διαστρεβλώσεις και το μεγάλο Αγιολογικό ατόπημα στενών συνεργατών Αγιορείτικης Μονής, που αφορούν τον Όσιο Μάξιμο τον Γραικό. (Δ)
επιμέλεια έρευνας: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου.
ΜΕΡΟΣ Δ
Το υμνογραφικό έργο του Οσίου Μαξίμου του Γραικού για το Άγιο Πνεύμα (3)
Συνέχεια από το Γ μέρος.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το τρίτο μέρος του Δ τόμου των Λόγων του Οσίου Μαξίμου (Έκδοση Νοέμβριος 2017) και τα γραφόμενα σε αυτό από τον π.Χρυσόστομο Παπαδάκη (π.Χ.Π), ο οποίος παρουσίασε το περιεχόμενο της ενότητας αυτής και σε video στην ιστοσελίδα http://www.pemptousia.gr και συγκεκριμένα στην ηλεκτρονική διεύθυνση. http://www.pemptousia.gr/video/paraklitikos-kanon-ston-paraklito-tou-ag-maximou-tou-grekou/.
Σε προηγούμενο άρθρο μας και συγκεκριμένα στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://fdathanasiou.wordpress.com/2018/12/11/%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%E1%BD%B4-%CF%83%E1%BD%B2-%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%E1%BD%B8-%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF/
απομαγνητοφωνήσαμε ένα μέρος της βιντεοπαρουσίασης.
Πριν σχολιάσουμε αναλυτικότερα τα λεχθέντα, ας στρέψουμε την προσοχή μας σε ένα αντιφατικό γεγονός.
Ένα αξιομνημόνευτο αντιφατικό γεγονός.
Είναι γνωστό ότι η Αγιορείτικη Μονή (με την οποία συνεργάστηκε ο π.Χ.Π) συνεργάζεται άμεσα με τους διαχειριστές ορισμένων ιστοσελίδων. Σε μια από αυτές τις ιστοσελίδες τον Οκτώβριο 2014 παρουσιάστηκαν, ως αναδημοσίευση από το ιστολόγιό μας δύο βασικά άρθρα που έχουν σχέση με την έκδοση και με την υμνογραφική μεταγραφή του επίσημου κειμένου 1908 /2014. Τα άρθρα της αναδημοσίευσης και οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις φαίνονται αναλυτικά παρακάτω.
- Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και προσκυνούμενον, Πανάγιον και παράκλητον Πνεύμα. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ 22 Οκτωβρίου 2014.(http://www.diakonima.gr/2014/10/22/%CE%BA%CE%B1%CE%BD%CF%8E%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%82-%CE%B5%CE%B9%CF%82-%CF%84%CE%BF-%CE%B8%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CF%81/
- Το ιστορικό της Έκδοσης του Παρακλητικού Κανόνα στο Θείο, Πανάγιο, Προσκυνούμενο και Παράκλητο Πνεύμα του Αγ.Μαξίμου του Γραικού. ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2014(http://www.diakonima.gr/2014/10/23/%CF%84%CE%BF-%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%AD%CE%BA%CE%B4%CE%BF%CF%83%CE%B7%CF%82-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%B1%CE%BA%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%B9-2/
Σχολιάζοντας τα λεχθέντα στην βιντεοπαρουσίαση από τον π.Χ.Π.
Ο π.Χ.Π και με τα γραπτά του και με τα λεγόμενά του μας αποδεικνύει, ότι δεν έχει ασχοληθεί ούτε σε βάθος, αλλά ούτε και σε πλάτος με το θέμα. Και επίσης φαίνεται ότι δεν γνωρίζει, ούτε αυτά που η Αγιορείτικη Μονή έχει δημοσιεύσει και τα οποία τα παρουσιάσαμε αναλυτικά στο Γ μέρος του άρθρου μας (αγγελοφάνειες – Θεία Κοινωνία του Οσίου από τον Άγγελο), ούτε προφορικά τα μνημονεύει, ούτε τα γράφει, ούτε υπάρχει σχετική παραπομπή. Και είναι άξιο απορίας, πώς η Μονή επέτρεψε να δημοσιεύσει κείμενο του π.Χ.Π με το ιστορικό του Κανόνα, που είναι ελλιπέστατος και αδικεί τον Όσιο; Όμως ο π.Χ.Π είναι λαλίστατος σε διαστρεβλώσεις και ψεύδη.
Και ιδιαίτερα όταν προσπαθεί να αποδείξει, ότι αυτό, που αυτός μετέγραψε στην υμνογραφική γλώσσα, είναι το ένα και μοναδικό.
Τα ψεύδη.
Α. Η συγκεκριμένη μεταγραφή του παρακλητικού κανόνα στο Άγιο Πνεύμα σε υμνογραφικό κείμενο στην Ελληνική γλώσσα του Δ τόμου είναι η πρώτη και η μοναδική.(ΠΡΩΤΟ ΨΕΜΑ).
Β. Το μοναδικό κείμενο με παρακλητικό κανόνα στο Άγιο Πνεύμα του Αγίου Μαξίμου είναι αυτό που υπάρχει στον κώδικα 42 της Κρατικής βιβλιοθήκης της Μόσχας. (ΔΕΥΤΕΡΟ ΨΕΜΑ).
Γ. Υπάρχει κάποια μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, που έκαναν κάποιοι άλλοι αλλά χρησιμοποίησαν αλλοιωμένο κείμενο. (ΤΡΙΤΟ ΨΕΜΑ).
Δ. Μόνο η Αγιορείτικη Μονή, που εξέδωσε και τον Δ τόμο, ενδιαφέρθηκε για την εύρεση του κειμένου του Κανόνα, την μετάφρασή του και την μεταγραφή. (ΤΕΤΑΡΤΟ ΨΕΜΑ).
ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ.
Την ύπαρξη στην ρωσική γλώσσα Παρακλητικού Κανόνα του Οσίου Μαξίμου του Γραικού την γνωστοποίησε ο μακαριστός Αρτινός ιστορικός ερευνητής Κ.Τσιλιγιάννης στην μελέτη του «Τα έξι επιγράμματα του Αγίου Μαξίμου του Γραικού». Άγιο Όρος 1994, σελ.50.
Στην γραπτή μας παρέμβαση στην ημερίδα στην Σταυρούπολη της Θεσ/νίκης στις 17 Δεκεμβρίου (που τελικά απαγορεύτηκε να διαβαστεί;;;;!!!!!!!!!) εξηγήσαμε αναλυτικά τι ακριβώς συμβαίνει με το θέμα. Για την διευκόλυνση των αναγνωστών του ιστολογίου επαναλαμβάνουμε τα βασικότερα σημεία.
| -Το 1908 η Λαύρα του Αγίου Σεργίου της Ιεράς Μονής της Αγίας Τριάδος εξέδωσε βιβλίο με τον βίο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού με τίτλο «MAKCHMA ΓΡΕΚΑ». Στο τέλος του βιβλίου και στις σελίδες 109-123 δημοσίευσε και ολόκληρο τον υπέροχο Παρακλητικό Κανόνα του Μαξίμου Γραικού προς το Άγιο Πνεύμα στην ρωσική γλώσσα.
Το κείμενο του κανόνα δημοσιεύτηκε ως επίμετρο στο βιβλίο του μακαριστού Αρτινού ιστορικού ερευνητή Κ. Τσιλιγιάννη : ΑΓΙΟΥ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΓΡΑΙΚΟΥ ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΤΙΜΙΟΝ ΠΡΟΔΡΟΜΟΝ -ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ 2001- στις σελίδες 75-88. (Ο μακαριστός Κ.Τσιλιγιάννης βραβεύτηκε από την Ι.Μ.Βατοπαιδίου σε εκδήλωση στην Αθήνα για το έργο του για τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό). Έγραφε σχετικά ο μακαριστός ερευνητής Κ.Τσιλιγιάννης στην σελ.74 του βιβλίου τα εξής: «Το βιβλίο «MAKCHMA ΓΡΕΚΑ» υπάρχει σήμερα στο Άγιο Όρος και συγκεκριμένα στην Ιερά Μονή Χιλανδαρίου. Το περιλαμβάνον τον Παρακλητικό κανόνα στο Άγιο Πνεύμα σε φωτοτυπικά αντίγραφα μου τα εχορήγησε ο μοναχός Σεραφείμ με την ευλογία του Γέροντος Μωϋσέως καθηγουμένου της Ι.Μονής Χιλανδαρίου». -Το κείμενο με τον Παρακλητικό Κανόνα στο Άγιο Πνεύμα είναι επίσημο λειτουργικό κείμενο της Ορθόδοξης Ρωσικής Εκκλησίας και υπάρχει σε παράρτημα στο Μηνιαίο του Μαΐου στις σελίδες 479- 487 της Έκδοσης του Μηνιαίου του Πατριαρχείου Μόσχας 2002. -Το κείμενο αυτό μεταγράφηκε στην υμνογραφική γλώσσα και δημοσιεύτηκε το 2014 σε σχετικό βιβλίο 114 σελίδων, όπου υπάρχει το ιστορικό του Κανόνα, θεολογικός σχολιασμός και άλλα κείμενα που αφορούν την προσωπικότητα του Οσίου Μαξίμου του Γραικού. Το βιβλίο, ως πρωτότυπη έκδοση, καταχωρήθηκε στην Εθνική βιβλιοθήκη με ISBN: 978-960-93-6214-6 και το copyright της έκδοσης είναι του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου. Αντίτυπα του βιβλίου στάλθηκαν στην Εθνική βιβλιοθήκη, σε Ανώτατα επιστημονικά ιδρύματα, σε όλες τις Μονές του Αγίου Όρους, σε Αγιορείτικες Σκήτες και κελιά, σε ιερές Μητροπόλεις, σε Ιερές Μονές της Ελλάδος καθώς και στην Μόσχα (σε επιστημονικά ιδρύματα και ελληνικές κοινότητες). Υπάρχουν και οι σχετικές κριτικές. -Το αρχικό ρωσοσλαβωνικό υμνογραφικό κείμενο είναι γραμμένο στον τέταρτο ήχο με αρχικό ειρμό «Θείῳ καλυφθεὶς ὁ βραδύγλωσσος γνόφῳ…». Ακολουθεί τους ειρμούς του κανόνα της Πεντηκοστής του Ιωάννου του Αρκλά και ως επίλογο έχει προσευχή μόνο προς το Πανάγιο Πνεύμα. Άλλα χαρακτηριστικά του Κανόνα υπάρχουν στο εκδοθέν βιβλίο, αντίτυπα του οποίου στέλνονται στην Επιστημονική Επιτροπή. Γνωστοποιώ όμως στους συνέδρους, ότι ο κανόνας που εκδόθηκε το 2014 έχει δύο μορφές. Ένα σε ήχο τέταρτο (δ), όπως το αρχικό κείμενο και ένα σε ήχο πλάγιο δ (έγινε με πρωτοβουλία του υμνογράφου κ.Αντωνίου Μάρκου με βάση τον αρχικό κανόνα), σύμφωνα με τον μικρό παρακλητικό κανόνα για ευκολότερη προσευχητική χρήση από τους πιστούς. -Για την έκδοση του βιβλίου συνεργάστηκαν. 1.Το μεταφραστικό Κέντρο Α-Ζ EUROPEAN BUSINESS CENTRE. 2. O Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Κυρήνης κ.κ.Αθανάσιος, Έξαρχος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στη Μόσχα. Ασχολήθηκε, σε συνεργασία με ελληνιστές Ρώσους καθηγητές, με την αξιολόγηση της μετάφρασης από την ρωσοσλαβωνική γλώσσα στην νέα ελληνική γλώσσα.. 3. Ο Μητροπολίτης Κυθήρων κ.κ.Σεραφείμ, που αξιολόγησε την μεταγραφή του κειμένου στην υμνογραφική εκκλησιαστική γλώσσα, επειδή και ο ίδιος είναι υμνογράφος. 4. Ο θεολόγος, καθηγητής Αγιολογίας και υμνογράφος κ.Αντώνιος Μάρκου (του Αγιολογικού Κέντρου ΟΣΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ Ο ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ) που ανέλαβε την μεταγραφή του κειμένου στην υμνογραφική εκκλησιαστική γλώσσα. 5. Ο ομότιμος καθηγητής Βλάσιος Σαββίδης του Ca.S.Univercity της Σχολής Ελληνικών Σπουδών του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στην έδρα της Κλασικής Φιλολογίας, που προλογίζει το βιβλίο και αξιολογεί και από φιλολογικής απόψεως την υμνογραφική μεταγραφή. 6. Ο πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου και η πρεσβυτέρα φιλόλογος Τσουλιάη Χαρούλα που ασχολήθηκαν με το ιστορικό του κανόνα, τον θεολογικό σχολιασμό του και την φιλολογική επιμέλεια των κειμένων. 7. Ο πρωτοψάλτης κ.Γεώργιος Χρονόπουλος που έκανε τον μουσικοφιλολογικό έλεγχο του κειμένου. Συμπεράσματα Με βάση τα παραπάνω καθώς και τα γραφόμενα στις σελ. 259-285 του Δ τόμου των Απάντων του Αγίου Μαξίμου του Γραικού προκύπτουν τα εξής: -Υπάρχουν ΔΥΟ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ του Αγίου Μαξίμου του Γραικού με το ίδιο θέμα. Ένα το προαναφερόμενο, που μεταγράφηκε στην ελληνική υμνογραφική γλώσσα και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2014 και έχει τίτλο: «Αγίου Μαξίμου του Γραικού. Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον, Πανάγιον και Παράκλητον Πνεύμα». Και το δεύτερο που δημοσιεύτηκε στον Δ τόμο των Απάντων του Αγίου Μαξίμου και έχει τίτλο «Κανών Παρακλητικός εις τον Θείον και Προσκυνητόν Παράκλητον» και βασίζεται στο κείμενο του κώδικα 42 του 16ου αιώνα και βρίσκεται στην Ρωσική Κρατική βιβλιοθήκη. Δεν είναι παράξενο το γεγονός ότι υπάρχει και άλλο κείμενο του Οσίου Μαξίμου, επειδή Παρακλητικό κανόνα με τα ίδια χαρακτηριστικά (βασιζόμενο στον Μικρό Παρακλητικό Κανόνα) έχει συνθέσει ο Όσιος Μάξιμος και για τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Και πιθανόν το κείμενο που παρουσιάζει η Μονή Βατοπαιδίου, ως πρώτη μεταγραφή στην ελληνική γλώσσα (που τελικά είναι η δεύτερη χρονολογικά) να είναι η πρώτη προσπάθεια του Αγίου να συνθέσει Παρακλητικό κανόνα προς τον Παράκλητο. Και γι΄ αυτό δεν εκδόθηκε από την Λαύρα του Αγίου Σεργίου, αφού το άλλο κείμενο, το εκδοθέν στα ελληνικά το 2014 είναι τελειοποιημένο, υψηλότερου επιπέδου και από άποψη υμνογραφική και από άποψη θεολογική. Επίσης μπορεί να υπάρχει. χωρίς να έχει βρεθεί ή υπήρχε και έχει καταστραφεί και το κείμενο του Παρακλητικού Κανόνα στην Ελληνική γλώσσα. Σύμφωνα με τον ερευνητή/μελετητή του αγ. Μαξίμου του Γραικού Κ. Τσιλιγιάννη, ο Κανόνας στην Ρωσική γλώσσα και πιο συγκεκριμένα στην Ρωσοσλαβωνική, γράφτηκε μεταξύ των ετών 1525-1531. Όμως, όπως ο ίδιος μελετητής σημειώνει, «ουδείς δύναται να αμφισβητήσει το ενδεχόμενο, ότι ο αγ. Μάξιμος πριν παραδώσει στους πατέρες της Λαύρας του αγ. Σεργίου τον Παρακλητικό Κανόνα προς το Άγιο Πνεύμα στην Ρωσική γλώσσα, δεν τον είχε προηγουμένως συνθέσει στην Ελληνική, κατά παγίαν συνήθειά του». Και σε άλλη σχετική εργασία του ο ίδιος μελετητής γράφει: «Τελικά, όταν πλέον κατείχε καλώς την Ρωσοσλαβωνική γλώσσα, το 1552 (μετά την αποφυλάκισή του), εις το Ζαγκόρσκ, κατόρθωσε να συνθέσει τον Κανόνα στην Ρωσοσλαβωνική γλώσσα. Εξ’ αιτίας αυτού του γεγονότος, ευγνώμονες οι Ρώσοι μοναχοί, όταν ο αγ. Μάξιμος κοιμήθηκε το 1556, τον ενταφίασαν τιμητικά στον βορεινό τοίχο του περίτεχνου Ναού του Αγίου Πνεύματος, στην Λαύρα της Αγίας Τριάδος – αγ. Σεργίου, στο Σεργκίεβ Ποσάντ της Μόσχας. Δηλαδή, ο αγ. Μάξιμος έγραψε τον Κανόνα στην αρχική του μορφή στην Ελληνική γλώσσα, με κάρβουνο στον τοίχο του κελιού του, κατά την εξαετία της φυλακίσεώς του στην Μονή Βολοκολάμσκ (1525-1531). Αυτό προκύπτει και από την ακόλουθη ιστορική λεπτομέρεια. Το 1531, κατά την μεταφορά του στη Μονή Ότροτσυ της Επισκοπής Τβερ, ο μετριοπαθής επίσκοπος Ακάκιος του επέτρεψε την χρήση γραφικής ύλης, οπότε δεν ήταν αναγκασμένος να γράφει με κάρβουνο στον τοίχο του κελιού του. Αργότερα, το 1552, μετά την απελευθέρωσή του και γνωρίζοντας πλέον καλά την Ρωσοσλαβωνική γλώσσα, τον έγραψε στην τελική του μορφή στην γλώσσα αυτή και τον παρέδωσε στους πατέρες της Λαύρας Αγίας Τριάδος – αγ. Σεργίου». Τα δύο παραπάνω υμνογραφικά κείμενα έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά.
|
Ένα άλλο σημείο από την βιντεοπαρουσίαση, που δημιουργεί εύλογες απορίες είναι η ερμηνεία που δίνει ο π.Χ.Π στην εύλογη απορία «Γιατί ο Άγιος Μάξιμος έγραψε Παρακλητικό Κανόνα για το Άγιο Πνεύμα».
Χωρίς να διαφωνούμε με την ερμηνεία που δίνει ο π.Χ. (θέση 15.23-16.20 video), όμως υπάρχουν και άλλοι λόγοι. Συγκεκριμένα όπως αναγράφει και η Αγιορείτικη Μονή:
«…Κάποια μέρα Άγγελος κατέβηκε στη φυλακή και πρόσφερε σ’ αυτόν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και εξ’ αιτίας αυτού του θαύματος και «της υπέρ νουν θείας οράσεως και αντιλήψεως», με θεία έξαρση συνέθεσε και έγραψε με κάρβουνο στον τοίχο της φυλακής την ανωτέρω αναφερθείσα Ωδή προς το Άγιο Πνεύμα, που αρχίζει: «Ο τω μάννα ποτέ εν ερήμω διαθρέψας τον Ισραήλ…» και στη συνέχεια «συν τοις ασωμάτοις Σου Λειτουργοίς άδω Σοι καγώ…», που υπονοούν τη θεία οπτασία του Αγγέλου, που του μετέδωσε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου».
Επίσης πρέπει να τονίσουμε ότι ο Άγιος Μάξιμος ασχολήθηκε πολύ με την καταπολέμηση της αίρεσης του filioque. Κείμενα (επιστολές και λόγοι) με το θέμα αυτό υπάρχουν στον Β Τόμο των λόγων του Οσίου Μαξίμου και θα ήταν ωφέλιμο κάποτε να αναφερθούν. (Παλιότερα είχαμε δημοσιεύσει σχετικό άρθρο). Τα κείμενα απευθύνονται σε Ουνίτες και Λατινόφρονες της εποχής του και είναι πάντα επίκαιρα.
Ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν και από τον π.Χ.Π και από την Αγιορείτικη Μονή
1. Μπορεί να μας εξηγήσει ο π.Χ.Π τι εννοεί ακριβώς στα λεγόμενά του «υπήρξαν αρκετές εκδόσεις μετά ταύτα, μέσα στις οποίες είχαν υπεισέλθει χέρια, τα οποία είχαν κάνει τροποποιήσεις… δεν ήταν δηλαδή το αυθεντικό κείμενο του Αγίου Μαξίμου. Και αυτό, αφού το κυκλοφόρησαν, το πήραν και μία από αυτές τις εκδόσεις τις Ρωσικές την χρησιμοποίησαν και κάναν κάποια ελληνική μετάφραση»;
2. Το επίσημο κείμενο του Παρακλητικού Κανόνα προς το Άγιο Πνεύμα, που δημοσίευσε η Λαύρα του Αγίου Σεργίου και που χρησιμοποιεί η Ορθόδοξη Ρωσική Εκκλησία (και είναι αυτό που μεταγράφηκε υμνογραφικά το 2014) είναι αλλοιωμένο;
3. Μήπως το κείμενο του κώδικα 42 της Κρατικής Ρωσικής βιβλιοθήκης, που μεταγράφηκε υμνογραφικά από τον π.Χ.Π. είναι το αλλοιωμένο γι΄αυτό δεν δημοσιεύτηκε από την Λαύρα του Αγίου Σεργίου, απ όπου προέρχεται;
4. Τον Παρακλητικό Κανόνα αυτόν (κωδ. 42/2017) τον χρησιμοποιεί σήμερα η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία; Είναι καταχωρημένος σε επίσημο λειτουργικό βιβλίο και σε ποιο;
Σημείωση.
Λόγω της σοβαρότητας και της σπουδαιότητας του θέματος, θα επανέλθουμε μετά το πέρας των εορτών του Αγίου Δωδεκαημέρου.
Ευχόμαστε στους αγαπητούς αναγνώστες: «Ευλογημένο Άγιο Δωδεκαήμερο».
Καρπούς αξίους της μετανοίας «προσάξωμεν Χριστώ, τω δι΄ημάς ενανθρωπήσαντι».
π.Δ.
Τα ψεύδη, οι διαστρεβλώσεις και το μεγάλο Αγιολογικό ατόπημα στενών συνεργατών Αγιορείτικης Μονής, που αφορούν τον Όσιο Μάξιμο τον Γραικό. (Γ)
επιμέλεια έρευνας: πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου.
ΜΕΡΟΣ Γ
Το υμνογραφικό έργο του Οσίου Μαξίμου του Γραικού για το Άγιο Πνεύμα (2)
Συνέχεια από το Β μέρος.
Με όσα αναφέρθηκαν στο Β μέρος του άρθρου μας, αλλά και με όσα αναγράφονται στην σελ.259-260 του Δ τόμου των Απάντων του Οσίου Μαξίμου, προκύπτουν τα εξής.
-Ο Άγιος Μάξιμος έγραψε αρχικά Κανόνα στο Άγιο Πνεύμα στην ελληνική γλώσσα στους τοίχους της φυλακής Βολοκολάμσκ.
-Έχοντας την εμπειρία της σύνθεσης του μικρού Παρακλητικού Κανόνος προς τον Τίμιο Πρόδρομο, που συνέθεσε, όταν βρισκόταν στην Μονή της μετανοίας του στο Άγιο όρος, ακολούθησε το ίδιο μοτίβο του πλαγίου δ ήχου.
-Το κείμενο αυτό μεταφέρθηκε στην σλαβωνική γλώσσα, πιθανόν από τον Άγιο Σιλβανό, που ήταν μαθητής του Αγίου και φυλακισμένος στον ίδιο χώρο.
-Με την πρώτη αποφυλάκισή του από την φυλακή Βολοκολάμσκ και πριν την φυλάκισή του στην Μονή Τβερ, αντιγράφτηκε από μαθητές του το κείμενο του Κανόνα στο χειρόγραφο 42 της Κρατικής Ρωσικής Βιβλιοθήκης. Επειδή κατά την αντιγραφή υπήρξαν λάθη ο Όσιος έκανε διορθωτικές παρεμβάσεις.
– «…όταν πλέον κατείχε καλώς την Ρωσοσλαβωνική γλώσσα, το 1552 (μετά την αποφυλάκισή του), εις το Ζαγκόρσκ, κατόρθωσε να συνθέσει τον Κανόνα στην Ρωσοσλαβωνική γλώσσα». (Κ.Τσιλιγιάννης)
Αυτό υιοθέτησε ως το αρτιότερο η Λαύρα του Αγίου Σεργίου και το εξέδωσε και σήμερα βρίσκεται στα επίσημα λειτουργικά κείμενα της Ορθόδοξης Ρωσικής Εκκλησίας.
-Υπάρχουν επομένως ΔΥΟ ΥΜΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΓΙΟ ΠΝΕΥΜΑ) του Οσίου Mαξίμου.
Ένα το κείμενο που χρησιμοποιεί και η Ρωσική Εκκλησία και είναι αυτό που μεταγράφηκε στην ελληνική υμνογραφική γλώσσα και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά το 2014 και έχει τίτλο: «Αγίου Μαξίμου του Γραικού. Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον, Πανάγιον και Παράκλητον Πνεύμα». (στο εξής κείμενο 1908 /2014).
Και το δεύτερο που δημοσιεύτηκε στον Δ τόμο των Απάντων του Αγίου Μαξίμου και έχει τίτλο «Κανών Παρακλητικός εις τον Θείον και Προσκυνητόν Παράκλητον» και βασίζεται στο κείμενο του κώδικα 42 του 16ου αιώνα και βρίσκεται στην Ρωσική Κρατική βιβλιοθήκη. (στο εξής κείμενο κωδ.42/2017)
Το αγιολογικό ατόπημα και οι σοβαρές παραλείψεις.
Στον Δ τόμο των λόγων του Οσίου, που εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 2017 και περιλαμβάνει ολόκληρο το υμνογραφικό έργο του Οσίου Μαξίμου, δεν γίνεται κάποια σχετική αναφορά, ούτε συμπεριλαμβάνεται ο επίσημος Παρακλητικός Κανόνας στο Άγιο Πνεύμα (κειμ.1908/2014) και ο οποίος μεταγράφηκε στην υμνογραφική γλώσσα και εκδόθηκε το 2014.
Στον Δ τόμο υπάρχει μόνο η υμνογραφική μεταγραφή του Κανόνα του κώδ.42/2017)
Αξιομνημόνευτα είναι και τα εξής. Γνωστοποιήσαμε γραπτά στην Αγιορείτικη Μονή την πρόθεσή μας να εκδώσουμε τον επίσημο Παρακλητικό Κανόνα στο Άγιο Πνεύμα (κείμενο 1908/2014) σε υμνογραφική μεταγραφή με θεολογικό σχολιασμό και άλλα σχετικά κείμενα και προτείναμε να προπορευτεί η Μονή της συγκεκριμένης έκδοσης, προλογίζοντας το βιβλίο.
Η Μονή για τους δικούς της λόγους αρνήθηκε προφορικά τη συνεργασία. Σεβαστήκαμε την απόφασή της, αλλά προχωρήσαμε στην έκδοση. Όταν όμως εκδόθηκε το βιβλίο στείλαμε αντίτυπο στην Μονή. Από τα υπάρχοντα όμως στοιχεία συμπεραίνουμε ότι το βιβλίο αγνοήθηκε τελείως. Και μάλιστα αγνοήθηκαν τελείως πολύ σημαντικά ιστορικά στοιχεία που περιλαμβάνονται σε άρθρα του ηγουμένου της Μονής και τα είχαμε συμπεριλάβει στην έκδοση 2014 στην σελ.44.
Συγκεκριμένα στα άρθρα -«Εγκώμιο στον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό». (Έκδοση της Αγιορείτικης Μονής) και «Ο Άγιος Μάξιμος ο Βατοπεδινός – Ο ακατάβλητος κήρυκας της Πατερικής Παραδόσεως» Περιοδικό ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ, φ. 20/Απρίλιος-Ιούλιος 2006, σελ. 114-121), γράφονται τα παρακάτω συγκλονιστικά και αξιομνημόνευτα, που όμως ο Δ τόμος δεν περιλαμβάνει.
| «…Κατά την πρώτη φυλάκισή του στη Μονή Βολοκολάμσκ και στη συνέχεια κατά την δεύτερη μετακίνησή του στη Μονή Οτρότς ήταν φυλακισμένος σε υγρή και σκοτεινή –υπόγεια στα έγκατα της γης– φυλακή, στερούμενος φωτός και θέρμανης, στερούμενος κάθε ανθρώπινη παρηγορία, που δικαιούται και ο τελευταίος κακούργος. Επιπλέον ήταν σιδηροδέσμιος με βαριές αλυσίδες σαν ο αίσχιστος των εγκληματιών, καταδικασμένος από συναγωγή πονηρευομένων, ο Φωτιστής ως αιρετικός, ο Θεοφόρος ως βλάσφημος προς τα θεία, μη μπορώντας να συμμετέχει στα Θεία Μυστήρια.
…Κάποια μέρα Άγγελος κατέβηκε στη φυλακή και πρόσφερε σ’ αυτόν το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού και εξ’ αιτίας αυτού του θαύματος και «της υπέρ νουν θείας οράσεως και αντιλήψεως», με θεία έξαρση συνέθεσε και έγραψε με κάρβουνο στον τοίχο της φυλακής την ανωτέρω αναφερθείσα Ωδή προς το Άγιο Πνεύμα, που αρχίζει: «Ο τω μάννα ποτέ εν ερήμω διαθρέψας τον Ισραήλ…» και στη συνέχεια «συν τοις ασωμάτοις Σου Λειτουργοίς άδω Σοι καγώ…», που υπονοούν την θεία οπτασία του Αγγέλου, που του μετέδωσε το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου». |
Συνεχίζεται…..
Τα ψεύδη, οι διαστρεβλώσεις και το μεγάλο Αγιολογικό ατόπημα στενών συνεργατών Αγιορείτικης Μονής, που αφορούν τον Όσιο Μάξιμο τον Γραικό.(B)
επιμέλεια έρευνας:πρωτοπρεσβύτερος Δημήτριος Αθανασίου
MEΡΟΣ –Β
To υμνογραφικό έργο του Οσίου Μαξίμου του Γραικού για το Άγιο Πνεύμα.(1)
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το τρίτο μέρος του Δ τόμου των Λόγων του Οσίου Μαξίμου του Γραικού και τα γραφόμενα σε αυτό από τον π.Χρυσόστομο Παπαδάκη(π.Χ.Π), ο οποίος παρουσιάζει το περιεχόμενο της ενότητας που έχει τον τίτλο «Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον Παράκλητον» .Το ίδιο θέμα παρουσιάζει ο π.Χ.Π. και σε video στην ιστοσελίδα http://www.pemptousia.gr και συγκεκριμένα στην ηλεκτρονική διεύθυνση. http://www.pemptousia.gr/video/paraklitikos-kanon-ston-paraklito-tou-ag-maximou-tou-grekou/.
Πριν σχολιάσουμε ο,τι ανακριβές ή ψευδές εντοπίσαμε στα παραπάνω, δημοσιεύουμε την γραπτή ενυπόγραφη παρέμβαση, που στείλαμε προς την επιστημονική επιτροπή της ημερίδας, που πραγματοποιήθηκε την Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου στο Κέντρο Πολιτισμού Δυτικής Θεσ/νίκης (πρώην Μονή Λαζαριστών).
Η διεθνής επιστημονική ημερίδα είχε τίτλο «Ο ΑΓΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΓΡΑΙΚΟΣ .Από το Άγιο Όρος στην Ρωσία (1518-2018)».
Αφορμή για την παρέμβαση αυτή, σύμφωνα με το πρόγραμμα, ήταν η σχετική εισήγηση του Αρχιμ. π.Χ.Π. με θέμα «Η μεταγραφή σε υμνογραφικό κείμενο του Παρακλητικού Κανόνα στο Άγιο Πνεύμα του Αγίου Μαξίμου του Γραικού». Η γραπτή παρέμβαση στάλθηκε στην γραμματεία της ημερίδας και στην επιστημονική επιτροπή με την παράκληση να διαβαστεί και να συμπεριληφθεί στα πρακτικά της ημερίδας. Το κείμενο στάλθηκε και με fax και ηλεκτρονικά την Δευτέρα το πρωί 17 Δεκεμβρίου 2018 και προωθήθηκε καταλλήλως. Παράλληλα στάλθηκε και βιβλιογραφικό υλικό προς τα μέλη της επιστημονικής επιτροπής.
Το κείμενο της γραπτής μας παρέμβασης
Τα ψεύδη, οι διαστρεβλώσεις και το μεγάλο Αγιολογικό ατόπημα στενών συνεργατών Αγιορείτικης Μονής, που αφορούν τον Όσιο Μάξιμο τον Γραικό.(Α)
ΜΕΡΟΣ -Α
Επιμέλεια έρευνας:
πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου-εκπαιδευτικού(χημικού).
Σημείωση. Συνεχίζουμε τη δημοσίευση άρθρων μας, που έχουν σχέση με ορισμένες ιστορικές ανακρίβειες, διαστρεβλώσεις, κ.λ.π. που αφορούν τον Όσιο Μάξιμο τον Γραικό και το υμνογραφικό του έργο και που εκπορεύονται από συνεργάτες Αγιορείτικης Μονής και πιθανόν από ομάδα μοναχών της. Ήδη δημοσιεύσαμε άρθρο με πρώτο σύντομο σχολιασμό σε υμνογραφικό έργο του Αγίου στην ηλεκτρονική διεύθυνση. https://fdathanasiou.wordpress.com/2018/12/11/%CE%B7-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%E1%BD%B4-%CF%83%E1%BD%B2-%CF%85%CE%BC%CE%BD%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%BA%E1%BD%B8-%CE%BA%CE%B5%CE%AF%CE%BC%CE%B5%CE%BD%CE%BF/
Σκοπός των άρθρων είναι να συμβάλλουμε στην σωστή ιστορική και θεολογική έρευνα.
Παρακαλούμε, όποιος από τους αναγνώστες των άρθρων έχει διαφορετική άποψη από τα γραφόμενα, να μας στείλει επώνυμα τις απόψεις του και εμείς θα τις δημοσιεύσουμε.
Εισαγωγικά.
Πριν λίγο καιρό Αγιορείτικη Μονή εξέδωσε τον Δ τόμο των Λόγων του Αγίου Μαξίμου του Γραικού της σειράς : Αγίου Μαξίμου του Γραικού. ΛΟΓΟΙ.
Τα περιεχόμενα του τόμου χωρίζονται σε τέσσερα μέρη.
-Το πρώτο μέρος (σελ.7-43)περιλαμβάνει Πατριαρχική Ευλογία, προλεγόμενα του ομότιμου καθηγητή Αντωνίου-Αιμιλίου Ταχιάου και εισαγωγή του Ντ. Μ. Μπουλάνιν (Δρ.Φιλολογίας, Διευθυντή ερευνών του Ινστιτούτου Ρωσικής Λογοτεχνίας.
-Το δεύτερο μέρος ( σελ. 49-255) περιλαμβάνει διάφορες επιστολές και λόγους του Οσίου Μαξίμου του Γραικού.
-Το τρίτο μέρος (σελ. 259-285) έχει τον τίτλο-«Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον Παράκλητον». Την επιμέλεια των κειμένων και την υμνογραφική μεταγραφή στην εκκλησιαστική γλώσσα την έχει ο Αρχιμ. του Οικουμενικού Θρόνου π. Χρυσόστομος Παπαδάκης (π.Χ.Π στο εξής)
-Και το τέταρτο μέρος (σελ. 289-351) περιέχει τα πρωτότυπα ελληνικά έργα του Αγίου. Εδώ δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα επιγράμματα, τα ηρωελεγειακά και προτρεπτικά σε μετάνοια έπη, η ακολουθία του Αγίου Ιερομάρτυρος Εράσμου και ο Παρακλητικός Κανόνας στον Τίμιο Πρόδρομο και Βαπτιστή Ιωάννη.
Ψεύδη και διαστρεβλώσεις
Α. Κατάγεται ο Όσιος Μάξιμος ο Γραικός από την Άρτα;
Στην σελ. 11 του Δ τόμου στην ενότητα «προλεγόμενα» γράφονται τα εξής:
«Ο Καταγόμενος από την Άρτα Άγιος Μάξιμος ο Γραικός, κατά κόσμο Μιχαήλ Τριβώλης υπήρξε μία από τις διαπρεπέστερες προσωπικότητες του ελληνικού κόσμου …».
Είναι λανθασμένη η πληροφορία του παραπάνω αποσπάσματος, επειδή ο Άγιος Μάξιμος απλά γεννήθηκε στην Άρτα, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά του. Η οικογένεια Τριβώλη καταγόταν από τον Μυστρά.
Ο καθηγητής Γρηγόριος Παπαμιχαήλ στο βιβλίο του για τον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό μας δίνει τις παρακάτω πληροφορίες για την οικογένεια Τριβώλη.
Α. Οι Τριβώληδες (ή Τριβόληδες) ανήκαν σε μεγάλη βυζαντινή αρχοντική οικογένεια και είχαν φιλική σχέση με τους τελευταίους βυζαντινούς αυτοκράτορες, Θωμά και Κωνσταντίνο Παλαιολόγο.
Β. Οι σχέσεις των Τριβώληδων προς τους Παλαιολόγους διαπιστώνεται από το γεγονός ότι μερικοί εξ αυτών, όπως ο θείος του Οσίου Μαξίμου Δημήτριος, τους ακολούθησαν στην εξορία. Πρώτα στην Βενετία και στην συνέχεια στην Κέρκυρα, όπου εγκαθίσταται οριστικά. Επίσης γνωρίζουμε ότι ο Δημήτριος Τριβόλης είχε δημιουργήσει εκτός από την Κέρκυρα μεγάλη βιβλιοθήκη στην Άρτα, την οποία ανέλαβε να την συντηρεί ο αδελφός του και πατέρας του Οσίου Μαξίμου του Γραικού, Μανουήλ. Φαίνεται ότι ο πατέρας των Δημητρίου και Μανουήλ είχε εγκαταλείψει και αυτός τον Μυστρά (μετά την εξορία των Παλαιολόγων) και εγκαταστάθηκε στην Άρτα και έτσι εξηγείται η ύπαρξη δύο κατοικιών στην Κέρκυρα και στην Άρτα. «Η εν Άρτη ύπαρξις του Μανουήλ Τριβώλη αποδεικνύει σχέσεις μεταξύ Κερκύρας και Άρτας, δοθέντος ότι η Δευτέρα ήταν για την πρώτη το πλησιέστερο εμπορικό κέντρο, η δε Κέρκυρα ο πρώτος επί της προς Οτράντον και Βενετίαν διπλής θαλασσίας οδού αποβατικός λιμήν». (Γρ.Παπαμιχαήλ)
Γ. Από τους Τριβώληδες της Σπάρτης ο Μανουήλ πήγε στην Άρτα, ο δε αδελφός του Δημήτριος εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα, όπου δημιούργησε μεγάλη οικογένεια «που συνδέθηκε με την διοίκηση και την βενετσιάνικη ευγένεια της νήσου». Ακολουθεί τον τελευταίο ηγεμόνα της Πελοποννήσου, Θωμά Παλαιολόγο στην Ρώμη, όπου παρέμεινε αρκετό καιρό υπό την προστασία του καρδιναλίου Βησσαρίωνα. Κυμαινόταν μεταξύ Ορθοδοξίας και Ρωμαιοκαθολικισμού. Παρευρίσκεται στους αρραβώνες της Ζωής-Σοφίας Παλαιολογίνας με τον μεγάλο ηγεμόνα της Ρωσίας Ιβάν τον Γ΄. Από το 1462 μέχρι το 1481 τον βλέπουμε να μετακινείται μεταξύ Άρτας και Κέρκυρας. Το τελευταίο του χειρόγραφο τον εμφανίζει, το 1481, κάτοικο της Κέρκυρας. Στην Ιταλία παραμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά τα έτη 1464 και 1465 βρίσκεται στην ενετοκρατούμενη Κρήτη .
Δ. Ο πατέρας του αγίου Μαξίμου, Μανουήλ, ήταν πριν την άλωση της Άρτας (1449) στρατιωτικός διοικητής, ενώ έπειτα ένας από τους άρχοντές της. Οι ρωσικές πηγές χαρακτηρίζουν τους γονείς του αγίου Μαξίμου «φιλοσόφους», δηλαδή κατέχοντας ανώτερη μόρφωση. Ο ίδιος ο άγιος στα έργα του γράφει ότι οι γονείς του είναι «γνήσιοι πιστοί», και ότι ο πατέρας του «διακρινόταν για την αφοσίωση στην ορθόδοξη πίστη. Γι’ αυτό και διαπαιδαγώγησε τον γιο του με τους κανόνες της ευσεβείας και του φόβου του Θεού». Ο άγιος απέκτησε από μικρός ορθόδοξο εκκλησιαστικό φρόνημα.
Ε. Ο Δημήτριος Τριβώλης, θείος του Μιχαήλ Τριβώλη (Μαξίμου του Γραικού), ήταν γνωστός ως αντιγραφέας κωδίκων και ως «σοφός βιβλιόφιλος». Του άρεσε να προσονομάζεται «Σπαρτιάτης» ή «Πελοποννήσιος εκ Σπάρτης». Αυτό οδήγησε την έρευνα στο συμπέρασμα ότι προέρχεται από τους Τριβώληδες του Μυστρά.
Εξ άλλου ένας άλλος λόγος που μαρτυρεί τους συγγενικούς δεσμούς του Μιχαήλ με τον Δημήτριο, είναι ότι του Μιχαήλ του άρεσε να αυτοαποκαλείται «Λακεδαιμόνιος εκ Σπάρτης», στοιχείο, που επισημαίνει την κοινή καταγωγή τους από την Λακωνία, τον βυζαντινό Μυστρά.
ΣΤ. Το παράδοξο που προκύπτει από την μελέτη των γραπτών του Μιχαήλ Τριβώλη είναι ότι πουθενά δεν μνημονεύεται η Άρτα, όπου γεννήθηκε. Ακόμα και στην περιγραφή του μαρτυρίου του άγνωστου Αρτινού νεομάρτυρα, ονομάζει τον τόπο του μαρτυρίου «Ελληνική γη».
Ένα από τα γράμματά του προς τον προσφιλέστατο φίλο του Ιωάννη Γρηγορόπουλο, που το έγραψε τον Μάρτιο του 1850 στην Μιραντούλη της Ιταλίας, το υπογράφει «ο σος Δωρίλεος ο Τριβώλης ο εκ Σπάρτης Λακεδαιμόνιος». Ο Ηλίας Ντενίσωφ, ερμηνεύοντας τα παραπάνω υποθέτει ότι ίσως να ήθελε να γράψει «Δωρίκλεος» (από το Δώριος και κλέος) και «ο εκ Σπάρτης Λακεδαιμόνιος».
Ζ. Ο ιστορικός Γρηγόριος Παπαμιχαήλ σημειώνει και τα εξής χαρακτηριστικά
….. «Αι περί Μαξίμου αρχαίες ρωσικές Διηγήσεις αποκαλούσι τους γονείς αυτού Μανουήλ και Ειρήνη «φιλοσόφους», ειδικώς δε τον πατέρα αυτού «βοεβόδαν» και τον Μάξιμον αναφέρουσιν «υιόν βοεβόδα». Το παράδοξον είναι ότι οι πλείστοι των περί τον Μάξιμον ασχοληθέντων, καίτοι αποκαλούσιν αυτόν Έλληνα, επί τη βάσει, άλλως τε, της ιδίας του ομολογίας «έλλην ειμί και εν ελληνική χώρα και εγεννήθην και ανετράφην και εκάρην μοναχός», έκτοτε είναι πασίγνωστος εν Ρωσία μόνον ως «Μαξίμ Γρέκ», εν τούτοις τη γενέτειρά του πόλιν τοποθετούσιν εν Αλβανία. Δοθέντος όμως ότι «βοεβόδαι» δεν υπήρχον εν Ελλάδι, αι δε διηγήσεις φέρουσι τον Μάξιμον ως απολύσαντα τους δούλους και τας δούλας μετά τον θάνατο των γονέων του, δια των προσωνυμιών τούτων των γεννητόρων του Μαξίμου οι συντάκται των Διηγήσεων εσκόπουν να εξάρωσι την μόρφωσιν, την ευπορίαν και την εξέχουσαν αυτών κοινωνικήν θέσιν.
«Δοθέντος ότι ο Μάξιμος εγεννήθη εν Άρτη, έσπευσα να ερωτήσω δι΄επιστολής τον τότε (1943) δήμαρχο Αρταίων κ.Ι.Ζαχαρήν, αν ευχρηστή εν Άρτη το όνομα Τριβώλης, έλαβον δε την απάντησιν ότι ουδέ καν αναφέρεται τοιούτο όνομα. Ο επτανήσιος όμως φίλος Γενικός Γραμματεύς του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βασ. Μακρής, εις σχετική ομιλία μου είχε ανακοινώσει ότι το όνομα τούτο είναι κερκυραϊκό. Και ότι εν τω καταλόγω των οικογενειών Κερκύρας, αίτινες μετείχον του Μεγάλου Συμβουλίου της Ενετικής Διοικήσεως εν Επτανήσω και ήσαν εγγεγραμμέναι εν τη Χρυσή Βίβλω της νήσου, εύρε την οικογένειαν Τριβώλη εγγεγραμμένη εν αυτή υπό το έτος 1474. Πράγματι δ΄εν τω υπ΄αυτού ευγενώς αποσταλέντι μοι «Αναμνηστικώ τεύχει…» τω εκδοθέντι υπό Σπυρίδωνος Μ.Θεοτόκη εν τω περί ου ο λόγος Καταλόγω αναγράφεται «Τριβώλη 1474» εν δε τω καταλόγω των τιτλούχων της ανατολής (σελ.49) φέρεται «Τριβώλης 1770, Κέρκυρα».
(Απόσπασμα από την ανέκδοτη εργασία: «Μελετήματα στον Άγιο Μάξιμο τον Γραικό»).
Συνεχίζεται….
ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΓΝΩΣΕΩΝ ΚΑΙ ΕΥΣΕΒΕΙΑΣ-ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΘΗΣΑΥΡΙΣΜΑΤΑ 