ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ

Καθώς ο ένας χρόνος διαδέχεται τον άλλον σας μιλούσα για την νέα χρονιά που ερχόταν παρομοιάζοντάς την με μια πεδιάδα που, ακηλίδωτη, αγνή, είναι σκεπασμένη από χιόνι, και ζητούσα να δώσετε προσοχή στο γεγονός ότι πρέπει να βαδίζουμε με υπευθυνότητα εκεί που απλώνεται το λευκό τοπίο που είναι ακόμα παρθένο, επειδή σύμφωνα με τον τρόπο που βαδίζουμε, θα υπάρχει μια οδός που θα το διασχίζει, όταν ακολουθούμε το θέλημα του Θεού, η βήματα πλανεμένα που μοναχά θα λερώνουν την λευκότητα του χιονιού.
Αλλά ένα πράγμα δεν μπορούμε, ούτε πρέπει να ξεχάσουμε τούτη τη χρονιά περισσότερο από τις προηγούμενες φορές, είναι ότι υπάρχει σκοτάδι που περιβάλλει, καλύπτει τούτη τη λευκότητα και αυτό το άγνωστο τοπίο, όπως ένας τρούλος, ένα σκοτάδι με λίγα η πολλά αστέρια, πλην όμως ένα σκοτάδι θολό, επικίνδυνο και τρομακτικό.
Βγαίνουμε από μία χρονιά, όπου όλοι μας έχουμε αντιληφθεί το σκοτάδι όπου είναι ακόμαδιαδεδομένη η βία και η σκληρότητα.
Πως θα συναντήσουμε τη νέα χρονιά;
Θα ήταν αφελές και πολύ αντιχριστιανικό, να ζητήσουμε από τον Θεό να μας προστατέψει, να κάνει τη γη έναν παράδεισο ειρήνης, ενώ γύρω μας δεν υπάρχει ειρήνη.
Υπάρχει διαμάχη, ένταση, αποθάρρυνση, φόβοι, βία, φονικό. Δεν μπορούμε να ζητάμε για μας ειρήνη, όταν αυτή η ειρήνη δεν μπορεί να απλωθεί πέρα από την Εκκλησία, όταν δεν έρχεται σαν ακτίνες φωτός να διαλύσουν το σκοτάδι.
Ένας πνευματικός συγγραφέας της Δύσης είχε γράψει ότι ο Χριστιανός είναι αυτός στον οποίο ο Θεός έχει εμπιστευθεί την ευθύνη όλων των άλλων ανθρώπων και αυτήν την ευθύνη πρέπει να προετοιμαστούμε να φέρουμε εις πέρας.
Σε λίγο θα ικετεύσουμε τον Θεό για την άγνωστη νέα χρονιά και το σκοτάδι που την καλύπτει, με την μεγαλύτερη ευχή που προφέρεται στις λειτουργικές ακολουθίες, «Ευλογημένη η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος» ας είναι ευλογημένη η βασιλεία του Θεού.
Τούτα τα λόγια προφέρονται σπάνια: στην αρχή της λειτουργίας, σαν ευχή για τον νέο χρόνο και σε στιγμές όπου ενώνεται χρόνος και αιωνιότητα, όταν με τα μάτια της πίστης μπορούμε να δούμε την αιωνιότητα συνυφασμένη με τον χρόνο.
Ο χριστιανός είναι ο μόνος που πρέπει να είναι ικανός να βλέπει την ιστορία, όπως την βλέπει ο Θεός, σαν ένα μυστήριο της σωτηρίας, αλλά επίσης σαν μια τραγωδία της ανθρώπινης αμαρτίας και πτώσης. Καί σε σχέση με αυτά τα τελευταία, πρέπει να πάρουμε θέση.
Ο Χριστός λέει στο Ευαγγέλιο: «Όταν ακούσετε ότι γίνονται πόλεμοι η φήμες που μιλούν για πολέμους, μην πανικοβληθήτε»· σηκώστε ψηλά τα κεφάλια, δεν υπάρχει χώρος στην καρδιά και την ζωή του Χριστιανού για διστακτικότητα, δειλία και φόβο, που είναι όλα γεννήματα του εγωισμού, της μέριμνας για τον εαυτό μας, ακόμα και αν αυτή η μέριμνα αγγίζει αυτούς που αγαπάμε.
Ο Θεός είναι Θεός της ιστορίας, αλλά πρέπει να γίνουμε συνεργάτες Του και μας στέλνει σ’ αυτόν τον κόσμο που είναι δικός Του για να μεταβάλλει την παράφωνη Πολιτεία των ανθρώπων σε αρμονία που θα ονομάζεται Πολιτεία του Θεού.
Στον σημερινό κόσμο, πρέπει να είμαστε έτοιμοι να δικαστούμε και έτοιμοι να υπομείνουμε, ίσως με το φόβο στην καρδιά μήπως χάσουμε την πίστη μας, αλλά θα πρέπει να μείνουμε ακλόνητοι στην υπηρεσία του Θεού και των ανθρώπων. Καί όταν κοιτάξουμε πίσω την προηγούμενη χρονιά, τα λόγια της λιτανείας μας χτυπούν και μας κατηγορούν. Ζητάμε από τον Θεό να μας συγχωρέσει όσα έχουμε κάνει η όσα έμειναν ατέλειωτα την χρονιά που πέρασε. Ισχυριζόμαστε ότι είμαστε Ορθόδοξοι· είμαστε Ορθόδοξοι δεν σημαίνει μόνο να ομολογούμε το Ευαγγέλιο στην ολότητά του και να το διακηρύττουμε στην αγνότητά του, αλλά συνίσταται, ακόμα περισσότερο από αυτό, στο να ζούμε σύμφωνα με αυτό. Καί γνωρίζουμε ότι ο Χριστός εν συμβιβάζεται με τίποτα παρά με το μεγαλείο του ανθρώπου και το μήνυμα της αγάπης και της λατρείας.
Μπορούμε πράγματι να μετανοήσουμε επειδή ποιός θα έλεγε, βλέποντάς μας, καθώς έλεγαν οι άνθρωποι για τους πρώτους Χριστιανούς, «Δείτε πως αγαπούν ο ένας τον άλλον!». Ποιός, βλέποντάς μας, θα έλεγε ότι κατέχουμε το νόημα της ζωής, της αγάπης που μας πηγαίνει πέρα από κάθε σύγκριση, που προκαλεί τον καθένα να αναρωτηθεί από που προέρχεται αυτό; Ποιός τους το έδωσε; Πως μπορούν να υπομείνουν την δοκιμασία; Καί αν θέλουμε τούτη τη χρονιά να γίνουμε άξιοι του Θεού, της Χριστιανικής μας κλήσης, του αγίου ονόματος της Ορθοδοξίας, πρέπει χωριστά και σαν ένα σώμα να γίνουμε για όλους, για το κάθε πρόσωπο που ίσως να μας χρειάζεται, ένα όραμα για το τι μπορεί να είναι ο άνθρωπος και για το τι μια κοινότητα ανθρώπων μπορεί να είναι κάτω από τον Χάρη του Θεού.
Ας προσευχηθούμε για συγχώρεση, εμείς που είμαστε μέχρι τώρα μακρυά από την κλήση μας, ας προσευχηθούμε να μας δίνει ο Κύριος γενναιότητα, κουράγιο, θέληση να δικαιώσουμε τον εαυτό μας, να σηκώσουμε τον σταυρό μας, να ακολουθήσουμε τα βήματα του Χριστού εκεί όπου μας καλεί.
Ας ξεκινήσουμε την Νέα Χρονιά με κουράγιο. Αμήν.

Μητροπολίτης Σουρόζ, Anthony Bloom

Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΞΑΝΑΖΕΙ ΣΤΟΝ ΠΟΝΤΟ! (βίντεο)

Στον Ελληνορθόδοξο ναό της Υπαπαντής στα Κωτύωρα, (τουρκικά Ordu), του Πόντου, ακουστήκαν ξανά οι ελληνορθόδοξες ψαλμωδίες σαν βάλσαμο στις ψυχές των Ποντίων που έμειναν εκεί θαμμένοι στα ιερά χώματα του Πόντου.
Στα Κωτύωρα, στην είσοδο της πόλης δεξιά δεσπόζει ο ναός της Υπαπαντής κτισμένος με πωρόλιθο, ο οποίος τώρα έχει μετατραπεί σε χώρο πολιτιστικών εκδηλώσεων. Δίπλα είναι τα ερείπια της Ψωμιαδείου Σχολής την οποία έκτισε το 1877 ο Κωνσταντίνος Ψωμιάδης με 3000 χρυσές λίρες Τουρκίας και στη γύρω περιοχή πολλά παλιά αρχοντικά που άφησαν φεύγοντας οι Έλληνες.
Ένα μοναδικό βίντεο από την επανεμφάνιση της Ορθοδοξίας στα Κωτύωρα, που συγκίνησε τους εντόπιους Τούρκους που κάπου μέσα βαθειά στις καρδιές τους ίσως χτυπά η ανάμνηση της αληθινής τους καταγωγής.
Σημεία των καιρών!
Καλή χρόνια στις πατρίδες της Ανατολικής Ρωμαίικης Αυτοκρατορίας!

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος
http://www.nikosxeiladakis.gr

ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΤΙΚΑ ΚΑΛΑΝΤΑ

Χριστούγεννα στην Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην Iνδονησία και Πακιστάν(φωτο)

Η e- βιβλιοθήκη

Α.Σουμάτρα.Κοινότητα Sumbul.π.Χρυσόστομος Μanalu.π.Λουκάς

Β.Boyolali Ιάβας.π.Μεθόδιος Gunarjio.

Γ.Yogyakarta-π.Lazarus Bambang

D.Κupang.Yohannes Bambang

E.Bali.π.Stefanos Boik Nino.

ΣΤ.Πακιστάν.π.Ιωάννης

Δείτε την αρχική δημοσίευση

Βασιλεύς της Εκκλησίας.(Ιω.Καρδάση)

 

Εισαγωγικά.

Είναι γνωστό, ότι ο Χριστός συγκεντρώνει στο πρόσωπό του και τις τρεις ιδιότητες: Είναι ο  Βασιλεύς (του σύμπαντος κόσμου, ορατών τε και αοράτων), είναι ο Ιερεύς (άκρως Αρχιερεύς, κατά την τάξιν Μελχισεδέκ) και ο Προφήτης (κυριολεκτικά, ως προφητεύων, αλλά και μεταφορικά, ως διερμηνεύων τα της Σοφίας του Θεού).

 

Αλλά και κάθε πιστός (και όχι μόνον ο Ιερεύς) είναι Βασιλεύς (του εαυτού του), Ιερεύς (με την γενική ιερωσύνη για τους λαϊκούς και την ειδική για τους κληρικούς) και Προφήτης (έχοντας την δυνατότητα της διερμηνείας των λόγων του Λόγου του Θεού, με την συνέργεια της Χάρης του αγίου Πνεύματος).

 

Η ιδιότητα της βασιλείας του Χριστού όμως, εκχωρείται και σε εκείνον που θα οδηγήσει τον λαό του Θεού και έτσι καθίσταται ο βασιλεύς της Εκκλησίας επί της γης και είναι ο πρίγκιπας του απολύτου βασιλέως Θεού και τον αντιπροσωπεύει επί της γης.

Έτσι, κατά την περίοδο 4^ου-6^ου αιώνα έχουμε πατερικές και άλλες καταγραφές για τη «θεόθεν» βασιλεία, οι οποίες καταγράφονται στις εξής αναφορές:

Κορδούης Όσιος προς Μ. Κων/ντίνο: «Ο Θεός σου έδωσε τη βασιλεία».

            Καισαρείας Ευσέβιος: «ο αυτοκράτορας θα δυναμώσει τη μοναρχική του δύναμη, αν μιμηθεί το Θεό, αυτό όμως κατορθώνεται προσέχοντας το Θεό για πρότυπο διακυβερνήσεως των επιγείων» και «μάλλον δι’ ευχής αιτείσθαι τω επισκόπω καν εν τω παρόντι, καν εν τω μέλλοντι, της του Θεού δουλείας αξίω αυτώ φανήναι».

            ΚΠόλεως Γρηγόριος Θεολόγος: Ο αυτοκράτορας «εικών ει του Θεού», «Χριστώ συνάρχεις, Χριστώ συνδιοικείς» και «αρχής ίδιον το ελεείν….. μίμησε τον Δεσπότην».

            Ισίδωρος Πηλουσιώτης: «ο βασιλιάς, που εφαρμόζει τους νόμους, είναι ο έμψυχος νόμος».

            Ιουστινιανός αυτοκράτορας: «Με τη θέληση του Θεού κυβερνάμε μια αυτοκρατορία, που μας την έχει προσφέρει η θεία Μεγαλοσύνη και μόνον ο Θεός και ο αυτοκράτορας, που ακολουθεί τον Θεό, μπορούν να κυβερνήσουν με δικαιοσύνη».

            Μάξιμος Ομολογητής: Ο άρχοντας «που είναι η βάση της πολιτικής εργασίας, εκφράζει πιο πιστά τη θεία θέληση και δίκαια έτυχε να κυβερνά τους ανθρώπους. Παρουσιάστηκε στ’ αλήθεια στη γη σαν δεύτερος θεός».

            Λέων Ίσαυρος αυτοκράτορας: «βασιλεύς και ιερεύς ειμί και ο Θεός το κράτος της βασιλείας εγχειρήσας ημίν ως ηυδόκησε…..».

Έτσι, ο αυτοκράτορας είναι τοποτηρητής του Θεού στη γη, διορισμένος από τον Χριστό και ο Θεός του δίνει το γόητρο και τον έλεγχο του κράτους. Η αντίληψη αυτή εκφράζεται και στα νομίσματα, όπου ο αυτοκράτορας στεφανώνεται από τον Χριστό ή την Παναγία και κρατάει τη σφαίρα με το σταυρό, σημάδι της οικουμενικότητας και σταυρόσχημο σκήπτρο, σύμβολο της ρωμαϊκής και χριστιανικής εξουσίας στον κόσμο. Τίποτε άλλο δεν μπορούσε να δείξει καλύτερα και με πιο εντυπωσιακό τρόπο στους λαούς και τα έθνη τις ιδεολογικές αρχές που εμψύχωναν το Ρωμαϊκό κράτος. Η εξουσία δεν ήτανε οπωσδήποτε κληρονομική. Τις περισσότερες φορές ένας απλός πολίτης ή στρατιώτης με τις προσωπικές του ικανότητες γινόταν αυτοκράτορας. Έτσι, ο άρχοντας στέκεται τουλάχιστον με την ανοχή του λαού, διότι η κυριαρχία ανήκε στο λαό και ο λαός είχε εκχωρήσει την εξουσία στον αυτοκράτορα. Η αντίληψη αυτή είναι παράλληλη με την θεοκρατία και είναι υπόλειμμα της αντίληψης της ελληνοχριστιανικής σκέψης. Ο Χρυσόστομος το θεμελιώνει χαρακτηριστικά. Ο Θεός λέει «τους άρχοντας μετά των αρχομένων έστησε….. Όπου γαρ η της (χριστιανικής) πίστεως ευγένεια….. ουδείς πολίτης, αλλ’ εις μιαν άπαντες αξιώματος αναβαίνουσιν υπεροχήν», βασιζόμενος στα λόγια του Κυρίου. «Ο υψών εαυτόν…..».

Την μη κληρονομική βασιλεία υποστηρίζει και ο Μ. Βασίλειος, θεωρώντας ότι τα παιδιά του βασιλιά είναι απαίδευτα, έχουν μάθει στην κολακεία και την καλοπέραση και από την άλλη είναι παράλογη η εκλογή με κλήρο ή από το Δήμο και επιμένει στην αξιοκρατία. Το ίδιο και ο Ισίδωρος Πηλουσιώτης δεν δέχεται το βασιλόπουλο, αλλά «τον βασιλικήν έχουσα ψυχήν».

Απότοκος όλων αυτών είναι, ότι ο αυτικράτορας δεν ήταν ίσος με τους πολίτες της αυτοκρατορίας. Έτσι ήταν ο μοναδικός πιστός, που εισήρχετο στο ιερό βήμα, άνευ αδείας τους ιερέως και ο μοναδικός που κοινωνούσε εντός αυτού από ιδιαίτερο δισκοπότηρο αφ’ εαυτού του (βλέπε ξθ΄ κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής). Στον κανόνα αναφέρεται, ότι ο βασιλεύς εισέρχεται άνευ αδείας και κοινωνεί, καθότι «έχει εξουσίαν και αυθεντίαν, και χριστός Κυρίου εστίν, όστις εσυγχωρέθη να εισέρχεται εις αυτό, κατά παράδοσιν αρχαιοτάτην, ότι θέλη να προσφέρη δώρα εις τον πλάσαντα αυτόν Θεόν, και να μεταλάβη». Η θ. κοινωνία λαμβάνεται από τον ίδιον από ξεχωριστό δισκοπότηρο, που βρίσκεται σε τράπεζα πλησίον της αγίας Τράπεζας, όπου τίθεται αντιμήνσιο.

—————————————-

            ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

 

Η έννοια του «Υιού του Θεού» στην Π.Δ. είναι διαφορετική από ότι στην Κ.Δ. Στην Π.Δ. δηλώνει τον Ισραηλιτικό λαό (Έξοδος, Κεφ. 4. 22):  «θα πεις στο Φαραώ: «Αυτά λέγει ο Κύριος: Ο Ισραήλ είναι ο πρωτότοκος γιός μου. Γι’ αυτό σου λέω, άσε το γιό μου να φύγει για να με λατρεύσει. Αν αρνηθείς να τον αφήσεις, εγώ θα θανατώσω το γιό σου τον πρωτότοκο»».

Ο όρος αυτός απαντά κυρίως εις τον Ιερεμία και τον Ησαΐα. Στον Ησαΐα, Κεφ. 1. 2-3: «Ακούστε ουρανοί, κι εσύ δώσε προσοχή, γιατί μιλάει ο Κύριος: «Ανέθρεψα παιδιά και τώρα που μεγάλωσαν, πεισματικά ορθώνονται εναντίον μου. Το βόδι γνωρίζει τον αφέντη του, και το γαϊδούρι ξέρει το παχνί εκείνου που το ποτίζει. Μα ο Ισραήλ σε ποιόν ανήκει, δεν το ξέρει^. ο λαός μου, τίποτα δεν κατανοεί;»».  Εδώ διαφαίνεται πρώτα ότι η υιοθεσία αυτή βασίζεται πάνω στη Διαθήκη του Θεού προς το λαό αυτό.

Αλλού φαίνεται πως η υιοθεσία αυτή βασίζεται και  στην δημιουργία του λαού αυτού, όπως κάθε ανθρώπου, από τον Θεό: Ησαΐας, 45. 11-12: «Λέει ο Κύριος, ο Άγιος Θεός του Ισραήλ, ο δημιουργός του: «Για το λαό μου με ρωτάτε και για το τι θα κάνω μου δίνετε εντολές; Εγώ έφτιαξα τη γη και δημιούργησα πάνω σ’ αυτήν τον άνθρωπο^. εγώ άπλωσα με τα χέρια μου τους ουρανούς, διατάζω όλα τ’ αστέρια τους»».

Ο Εφραϊμ στον Ιερεμία, καλείται «υιός αγαπητός»: Κεφ. λη΄ «20. υιός αγαπητός Εφραϊμ εμοί, παιδίον εντρυφών». Η ιδέα αυτή θεμελιώνεται, στο ότι ο Εφραϊμ είναι υπήκοος του Θεού και φυλάει τις εντολές Του. Στον Μαλαχία επίσης ο Θεός ως Δημιουργός είναι Πατέρας όλων, όπως φαίνεται στο Κεφ. β΄ «10. Ουχί πατήρ εις πάντων υμών; ουχί Θεός εις έκτισεν υμάς;»

Τέλος η υιοθεσία αυτή στηρίζεται και στο γεγονός ότι ο Θεός γνωρίζει τον λαό αυτό πολύ καλά και ότι το Όνομά Του βρίσκεται μεταξύ αυτού του λαού από την αρχή:  Ησαΐας, Κεφ ξγ΄ «16. συ γαρ ει πατήρ ημών, ότι Αβραάμ ουκ έγνω ημάς, και Ισραήλ ουκ επέγνω ημάς, αλλά συ, Κύριε, πατήρ ημών·», όπως επίσης και στο ότι υπάρχει ηθική και κοινωνική βάση αυτής της σχέσης. Ο Ισραήλ κάθε μέρα εφάρμοζε μέσα στην κοινωνική ζωή την δικαιοσύνη, την φιλανθρωπία, την αγάπη του Θεού, όπως δηλώνει η Σοφία Σειράχ, Κεφ. δ΄: «10. γίνου ορφανοίς ως πατήρ και αντί ανδρός τη μητρί αυτών· και έση ως υιός Υψίστου, και αγαπήσει σε μάλλον η μήτηρ σου», Ψαλμοί, Κεφ. πβ΄ «6. ότι εβουλεύσαντο εν ομονοία επί το αυτό, κατά σου διαθήκην διέθεντο», Λουκάς, Κεφ. στ΄ «36. Γίνεσθε ουν οικτίρμονες καθώς και ο πατήρ υμών οικτίρμων εστί».

Όπως και οι κριτές (Ψαλμός 82: 6), επίσης και ο πιστός βασιλιάς του Ισραήλ αποκαλείται υιός του Θεού, ως επίγειος βασιλιάς της Εκκλησίας, λόγω της ισχύος του επί του ιδίου λαού, του λαού του Θεού. Ας μην ξεχνάμε ότι η λέξη: «θεός» στα Εβραϊκά είναι «Ελοχίμ», που σημαίνει ταυτόχρονα και «Ισχυρός», και εδώ γίνεται ένα «λογοπαίγνιο», μεταξύ του Ελοχίμ – Θεού, και του Ισχυρού (Ελοχίμ) Βασιλιά, που σαν τον Θεό μετέχει σε ισχύ, και εξασκεί αυτή την ισχύ στον ίδιο λαό με τον Θεό, σαν «πρίγκιπας» του Απόλυτου Βασιλέως Θεού.

Ας δούμε μερικά παραδείγματα γι’ αυτό:  Ψαλμοί, Κεφ. β΄  «7. διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου. Κύριος είπε προς με· υιός μου ει συ, εγώ σήμερον γεγέννηκά σε», Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ «26. και θήσομαι εν θαλάσση χείρα αυτού και εν ποταμοίς δεξιάν αυτού. 27. αυτός επικαλέσεταί με· πατήρ μου ει συ, Θεός μου και αντιλήπτωρ της σωτηρίας μου· 28 καγώ πρωτότοκον θήσομαι αυτόν, υψηλόν παρά τοις βασιλεύσι της γης».  Ο βασιλιάς είναι υιός Θεού διότι:

1ον ο Θεός τον έχει εκλέξει: Β΄ Βασιλείων, Κεφ. ζ΄ «14. εγώ έσομαι αυτώ εις πατέρα, και αυτός έσται μοι εις υιόν· και εάν έλθη η αδικία αυτού, και ελέγξω αυτόν εν ράβδω ανδρών και εν αφαίς υιών ανθρώπων» και Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ «28. καγώ πρωτότοκον θήσομαι αυτόν, υψηλόν παρά τοις βασιλεύσι της γης»,

2ον ο βασιλιάς αντιπροσωπεύει τον Θεό εις την γη, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ «8. αίτησαι παρ’ εμού, και δώσω σοι έθνη την κληρονομίαν σου και την κατάσχεσίν σου τα πέρατα της γης. 9. ποιμανείς αυτούς εν ράβδω σιδηρά, ως σκεύη κεραμέως συντρίψεις αυτούς»,

3ον ο βασιλιάς, όπως ο Ισραηλιτικός λαός, φυλούσε τις εντολές του Θεού στην γη, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ «7. διαγγέλλων το πρόσταγμα Κυρίου»,

4ον ο βασιλιάς αποδέχεται απόλυτη υπακοή στον Θεό, εμπιστοσύνη σε Αυτόν και αποδέχεται Αυτόν ως Σωτήρα Του: Ψαλμοί, πη΄ «27. αυτός επικαλέσεταί με· πατήρ μου ει συ, Θεός μου και αντιλήπτωρ της σωτηρίας μου·», Ψαλμοί, Κεφ. κα΄ «2. Ο Θεός, ο Θεός μου, πρόσχες μοι· ίνα τι εγκατέλιπές με; μακράν από της σωτηρίας μου οι λόγοι των παραπτωμάτων μου», Ψαλμοί, Κεφ. ιθ΄ «10. Κύριε, σώσον τον βασιλέα, και επάκουσον ημών, εν η αν ημέρα επικαλεσώμεθά σε»,

5ον η δύναμη, η εξουσία και η επιτυχία του βασιλιά οφείλονται στον Θεό, Ψαλμοί, Κεφ. β΄ 8,

6ον είναι ο πρωτότοκος του Θεού, Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ 88, με την έννοια του εκλεκτού και αγαπημένου και του διακεκριμένου μεταξύ των βασιλέων της γης, Ψαλμοί, Κεφ. πη΄ 28.

Πέραν αυτού, όπως ο καθένας μπορεί να δει στα ανωτέρω εδάφια, πολλές από αυτές τις φράσεις περί «υιότητας» του βασιλιά, έχουν και ΠΡΟΦΗΤΙΚΗ εκπλήρωση, στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, κάτι όμως που στην εποχή εκείνη δεν είχε γίνει κατανοητό από τους Ιουδαίους, εφ’ όσον ο Κύριος Ιησούς Χριστός δεν είχε ακόμα ξεκαθαρίσει στον κόσμο, ποια ακριβώς είναι η σχέση Του με τον Θεό Πατέρα.

30.12.15

Ι. ΚΑΡΔΑΣΗΣ

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Άρτα,μνήμη Βυζαντίου λαμπρή….

Χριστούγεννα στο κοιμητήριο.(Του Νίκου Κοσμίδη)

Σήμερα το πρωί, μετά την πρωινή αρχιερατική Θεία Λειτουργία των Χριστουγέννων, βρεθήκαμε με έναν φίλο στο κοιμητήριο της πόλης. Λίγοι άνθρωποι ήταν εκείνη την ώρα στο χώρο, που όμως ήταν γεμάτος από το όμορφο φως της ηλιόλουστης ημέρας. Φως της ζωής και σκιά του θανάτου:

Παντρεύτηκαν οι δυο τους τον ίδιο τόπο. Σημείο αντιλεγόμενο! Χριστός ετέχθη και νιώσαμε την ανάγκη να θυμιατίσουμε ιδιαίτερα τη γειτονιά των μικρών παιδιών. Θα περίμεναν τα παιχνίδια τους τέτοια μέρα. Εμείς τους προσφέραμε λίγες προσευχές και λιβάνι. Όπως οι Μάγοι στον Χριστό σκέφτομαι τώρα, ελπίζω χωρίς ασέβεια.

Επισκεφθήκαμε, μεταξύ άλλων, και το μνήμα ενός φίλου που θα γιόρταζε την ονομαστική του εορτή. Χρήστος ή Χρίστος, όπως επέλεξε να υπογράφει. Υπήρξε πολυτάλαντος, με χαρίσματα που γνώριζαν μόνο λίγοι και ο Θεός. Τα έκρυβε καλά.

Ένα από τα λίγα ταλέντα που θέλησε να μοιραστεί μαζί μας, ήταν αυτό της ψαλτικής τέχνης που διακονούσε με ταπεινότητα. Έτσι, του ψάλλαμε και μεις το Κοντάκιο των Χριστουγέννων.

Είπα πως γύρω μας βρίσκονταν λίγοι άνθρωποι. Ανάμεσά τους μια γυναίκα, κάπου 45-50 χρονών, που περιποιούνταν έναν καινούργιο τάφο. Είχαμε διακρίνει δυο φωτογραφίες ενός νέου ανθρώπου. Παρά την ασχολία της μας πρόσεξε και κατάλαβε πως ψάχναμε έναν συγκεκριμένο τάφο. Με ενδιαφέρον ρώτησε το όνομα. Το ένα έφερε το άλλο και ο φίλος τη ρώτησε ποιο πρόσωπο την έφερε ανήμερα Χριστουγέννων στο κοιμητήριο. Εκείνη απάντησε πως έχασε τον γιο της από καρκίνο πριν λίγους μήνες. Ξεπεράσαμε γρήγορα την αμηχανία και κουβεντιάσαμε για λίγο μαζί της. Είχε ανάγκη να μας πει συγκινημένη πόσο της λείπει και πώς δεν έχει καταφέρει ακόμα να ξαναπάει στο σπίτι που ζούσαν μαζί.

Είχαμε και μεις ανάγκη να κοινωνήσουμε μαζί της τη χαρά της ημέρας. Ή μάλλον να κοινωνήσουμε όλοι μαζί από τη χαρά της ημέρας.

Το πρόσωπό της μαρτυρούσε τον πόνο της. Κάτι εύκολα πήγαμε να πούμε, αλλά απάντηση δεν είχαμε ασφαλώς μπροστά στον πόνο αυτό. Μόνο πως θα ανάβουμε ένα κερί στη μνήμη του γιου της όποτε μας φέρνει ο δρόμος μας προς τα εκεί.

Εκείνη μας ευχαρίστησε, φιληθήκαμε σαν παλιοί γνωστοί, δώσαμε υπόσχεση να ξαναβρεθούμε μια επόμενη φορά και ευχηθήκαμε «Καλά Χριστούγεννα και Χρόνια Πολλά». «Χρόνια Πολλά» είπαμε οι ζωντανοί και οι κεκοιμημένοι που «παρακολουθούσαν» τη σκηνή θα έλεγαν πως καλός είναι ο λόγος σας, αλλά ο χρόνος δεν σας ανήκει. Γι’ αυτό σκεφτείτε καλά το πώς τον σπαταλάτε.

Παρόμοιες στιγμές ζήσαμε και κατά τη φετινή Μεγάλη Παρασκευή, όταν, για πρώτη φορά, βρεθήκαμε πάλι παρέα στη μεσημεριανή περιφορά του επιταφίου ανάμεσα στους τάφους του νεκροταφείου, τους προσωρινούς κατοίκους τους και τους οικείους τους. Ταιριαστή, θα μου πείτε, η περιφορά μια τέτοια μέρα σε αυτόν τον χώρο. Να που όμως και τα Χριστούγεννα στο κοιμητήριο είχαν τη δική τους σημασία και αποκαλυπτική, ας μου επιτραπεί να πω, αξία. Άλλωστε κατά την Ανατολική εικονογραφική παράδοση το νεογέννητο Θείο Βρέφος δεν αναπαύεται στη ζεστή αγκαλιά της Παναγίας Μητέρας Του, αλλά στην κρύα πλάκα ενός τάφου.

Γέννηση και θάνατος, ευφροσύνη και πάθος, ταφή και Ανάσταση. Αυτά είναι τα Χριστούγεννα των Χριστιανών. Χριστούγεννα που ο κόσμος αγνοεί και που δυστυχώς ξεχνούμε όλο και περισσότερο και μεις οι Ορθόδοξοι υπό το βάρος της καταπιεστικής, πλαστικής και άνοστης χαράς που μας κυνηγάει αυτές τις μέρες.

Σήμερα διάβασα πως και τα μελομακάρονα ακόμα αναφέρονται σε αυτή τη ζωοποιό παράδοση που ξεθωριάζει (;). Η λέξη συσχετίζεται ετυμολογικά με την μακαρωνία, λένε. Ένα είδος αρτοσκευάσματος που προσφέρονταν στη μνήμη των κεκοιμημένων.

Μακάρια, λοιπόν, η μνήμη της ολότητας της ζωής και της αλληλονοηματοδότησης των θρησκευτικών εορτών, έναντι του αποπροσανατολιστικού κατακερματισμού των παρόντων ημερών. Μακάρια και η μνήμη πως η Ζωή γεννήθηκε για να προσφερθεί θυσιαστικά, έτσι ώστε να ζήσουμε και μεις αληθινά.

Έτη πολλά και χαρμολυπημένα! Όσο αντέχουμε…

Χριστούγεννα 2015

ΠΗΓΗ.Amen.gr

Ένα αλλιώτικο Χριστουγεννιάτικο μήνυμα από το Άγιο Όρος

 

Αντί για Χριστουγεννιάτικες ευχές η Βασιλική Μονή Δοχειαρίου του Αγίου Όρους έδωσε στην δημοσιότητα μιαν ανακοίνωση που προειδοποιεί για την επερχόμενη οργή του Θεού και προτρέπει όσους ακόμη έχουν ακοή να στραφούν σε δακρύρροη μετάνοια!

Και επειδή δεν είναι όλοι εξοικειωμένοι με την αρχαΐζουσα ελληνική γλώσσα παραθέτουμε και μία απόδοση στην δημοτική νεοελληνική:

«Δεν ανατέλλει από την Ανατολή νέος λαμπρός αστέρας που να δείχνει την οδό προς την Βηθλεέμ, αλλά (αντί γι αυτόν υψώνεται) αλλοίμονο το δίκοπο ξίφος ακονισμένο από την οργή του Παντοκράτορα Κυρίου, επάνω στην εκτεταμένη υβριστική Δύση.
Οι ουράνιοι άγγελοι παίρνουν την ειρήνη από την γη ρίχνοντας το φονικό χέρι του Ηρώδη σε σφαγές. Η μετάνοια όλου του γένους όπως των κατοίκων της Νινευή (που φόρεσαν τρίχινους σάκκους και έρριχναν στάχτη στο κεφάλι τους ζητώντας συγχώρεση), έχει αποδράσει και δεν υπάρχει κανείς (σαν τον δίκαιο) Φινεές*.

Αλλά όσοι είμαστε ακόμα πιστοί ας έλθουμε προς τον Θεό που έγινε άνθρωπος και σαν βρέφος κοιμώμενο βρίσκεται στην ταπεινή φάτνη, φέρνοντας σ΄αυτόν αντί για γήινα δώρα, τα δάκρυα της μετανοίας μας, για να μας λυπηθεί. Ας γίνει έτσι.»  

*Ο Δίκαιος Φινεές ήταν αρχιερέας των Εβραίων εγγονός του Ααρών ο οποίος ἔπαυσε τὸν θυμόν του Θεού, φονεύσας τοὺς ἐνόχους πρωταιτίους της δίκαιης οργής Του.

O Άγιος Μάξιμος ο Γραικός και η Παναγία η Παρηγορήτισσα της Άρτας

 

Δύο σημαντικά ιστορικά γεγονότα συνέβησαν στον εκκλησιαστικό εκδοτικό χώρο από τον Αύγουστο 2014 έως τον Δεκέμβριο του 2015.Συγκεκριμένα:

Α.Τον Αύγουστο του 2014 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην Ελληνική υμνογραφική γλώσσα το έργο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού-

Κανών Παρακλητικός εις το Θείον και Προσκυνούμενον,Πανάγιον και Παράκλητον Πνεύμα.

Η συγκεκριμένη έκδοση του Παρακλητικού Κανόνα στο Πανάγιο Πνεύμα έχει πολύ μεγάλη σημασία και για τους παρακάτω κυρίως λόγους.

Α. Είναι ο μοναδικός Παρακλητικός Κανόνας προς το Πανάγιο Πνεύμα, που υπάρχει στην Εκκλησιαστική υμνογραφία. Ο Άγιος Μάξιμος ο Γραικός είναι ο πρώτος που συνέθεσε, ως μοναχός στη Μονή Βατοπαιδίου, Παρακλητικό Κανόνα στον Τίμιο Πρόδρομο, αλλά και ο πρώτος που συνέθεσε παρακλητικό κανόνα στο Πανάγιο Πνεύμα, ως έγκλειστος στη Μονή Βολοκολάμσκ.

Β. Το υμνογραφικό κείμενο δόθηκε για πρώτη φορά στο Χριστεπώνυμο πλήρωμα στην ελληνική ορθόδοξη υμνογραφική γλώσσα, για προσευχητική χρήση, μετά από 462 χρόνια από τη σύνθεσή του στη ρωσοσλαβονική.

Το έργο είναι συλλογικό και η έκδοση έγινε «προνοία, κόποις και συνδρομή», του πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου, Καθηγητού Χημικού, και της Πρεσβυτέρας Χαρούλας Τσουλιάη, Καθηγητρίας Φιλολόγου (Άρτα 2014).

Η μετάφραση του κειμένου από τη Ρωσοσλαβονική στη νέα ελληνική γλώσσα έγινε από ειδικό μεταφραστικό κέντρο. Ο έλεγχος της μετάφρασης έγινε από Ρώσους Ελληνιστές καθηγητές «προνοία του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κυρήνης κ.κ. Αθανασίου» μετά από παράκλησή μας και η μετατροπή του νεοελληνικού κειμένου στην Ορθόδοξη υμνογραφική γλώσσα είναι έργο του καθηγητή και υμνογράφου κ. Αντωνίου Μάρκου στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Κέντρου Αγιολογικών μελετών «Όσιος Συμεών ο μεταφραστής».

 

Β.Τον Δεκέμβριο του 2015,από τις Εκδόσεις Σαϊτη κυκλοφόρησε  το βιβλίο με τίτλο:

-ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, ΜΕΤΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΕΣΠΟΤΑΤΟΥ ΤΗΣ ΗΠΕΙΡΟΥ,ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΤΗΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΘΑΥΜΑΤΩΝ ΑΥΤΗΣ.

Πρόκειται για σημαντική συλλογική  έκδοση, μεγάλου πνευματικού, θεολογικού και ιστορικού ενδιαφέροντος.

Για πρώτη φορά εκδίδεται Παρακλητικός Κανόνας, που αφορά τον συγκεκριμένο Θεομητορικό Ναό, το Θεομητορικό παλλάδιο του Δεσποτάτου της Ηπείρου.

Ο συγκεκριμένος  Παρακλητικός Κανόνας είναι άμεσα συνδεδεμένος με την ιστορία, τους κτίτορες και τους θρύλους του ναού , που η παράδοση διέσωσε. Ποιητής του Κανόνα είναι ο εξαίρετος υμνογράφος και καθηγητής Αγιολογίας Αντώνιος Μάρκου. Στον πρόλογο του βιβλίου ο καθηγητής, μεταξύ των άλλων, σημειώνει και τα εξής:

«Ο παρών Παρακλητικός Κανόνας προς την Παρηγορήτισσα Παναγία της Άρτης, συντέθηκε βάσει προγενεστέρων υμνογραφικών μας έργων, αφ’ ενός μεν ως εκφορά δεήσεως και τιμής προ την Υπεραγία Θεοτόκο, αφ’ ετέρου δε ως προσφορά αγάπης προς τους εν Άρτη ιδιατέρως αγαπητούς Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Δημήτριο Αθανασίου (Καθηγητή Χημικό) και την Ευλαβεστάτη Πρεσβυτέρα του Χαρούλα Τσουλιάη (Καθηγήτρια Φιλόλογο), σε ανάμνηση της υπ’ αυτών αναθέσεως στην ταπεινότητά μου, της ανασυνθέσεως στην υμνογραφική γλώσσα της ελληνόφωνης Ορθοδοξίας, του Παρακλητικού Κανόνα προς το Πανάγιο Πνεύμα, του εν Αγίοις Πατρός ημών Μαξίμου του Γραικού (2014)».

Έτσι λοιπόν αποδεικνύεται ότι η έκδοση του Παρακλητικού Κανόνα  είναι ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΓΕΓΟΝΟΣ, δώρο του Αγίου Μαξίμου του Γραικού όχι μόνο στους εξ Άρτης καταγομένους, αλλά σε ολόκληρο το Ορθόδοξο Χριστεπώνυμο πλήρωμα.Ιδιαίτερη βιβλιοπαρουσίαση έγινε σε προηγούμενα άρθρα μας.Για καλύτερη ενημέρωση των ενδιαφερομένων αναγνωστών δημοσιεύουμε τα περιεχόμενα του μικρού τόμου,καθώς και τροπάρια από τον παραλητικό αυτό κανόνα.

Το βιβλίο κυκλοφορεί σε εκκλησιαστικά βιβλιοπωλεία.

Τιμή αντιτύπου.4,5 ευρώ

 

 

Τα Χριστούγεννα και ο Παπαδιαμάντης

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Κάθε Χριστούγεννα η σκέψη μας πηγαίνει αυθόρμητα στον Σκιαθίτη Γέροντα των γραμμάτων μας, τον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη, που έχει γράψει υπέροχα χριστουγεννιάτικα διηγήματα. Ο Ανδρέας Καραντώνης τον χαρακτήρισε  τον πρώτο αληθινά μεγάλο Έλληνα πεζογράφο και εξήγησε το γιατί:: » Μεγάλος πεζογράφος είναι εκείνος που κατορθώνει και διορθώνει το έργο του πάνω σ’ έναν από κεντρικούς άξονες του Λαού του. Κι ένας από τους κεντρικούς αυτούς άξονες του Ελληνικού Λαού είναι η χριστιανική διαμόρφωση της ψυχής του, έτσι ακριβώς, όπως την αποκρυστάλλωσε από τα ένδοξα χρόνια του Βυζαντίου, ως τις ημέρες που είδε το φως ο χριστιανολάτρης διηγηματογράφος Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης. Ήταν ο συγγραφεύς, ο προορισμένος να αποκαταστήση τη χαμένη επαφή του νεοελληνικού λόγου με την πηγή της λαϊκής θρησκευτικής ψυχολογίας».

Ο Παπαδιαμάντης μέσα από την Πίστη του στην Ορθοδοξία και την αγάπη του προς την Πατρίδα του, την Ελλάδα, μίλησε απλά και κατ’ ευθείαν στην καρδιά του λαού μας. Και ορισμένες σκέψεις του μένουν ως αποφθέγματα στην ιστορία των Ελλήνων. Ήταν βέβαιος ότι οι πολέμιοι του Χριστού θα υπάρχουν πάντοτε, αλλά και θα απέρχονται, ενώ ο γεννημένος στη Φάτνη της Βηθλεέμ Χριστός θα βασιλεύει πάντα. ΄Εγραψε: » Προ των σήμερον υλιστών, δαρβινιστών και θετικιστών υπήρξαν οι απαισιόδοξοι, οι ορθολογισταί και οι κριτικισταί’ αλλά παρήλθον’ προ αυτών ήσαν οι πανθεϊσταί, αλλ’ εξέλιπον. Παρέρχονται, κρύπτονται εν τη σκιά, αφανίζονται, αφού επί βραχύ τέρψωσι τους φιλοκαίνους και τους φιλαναγνώστας δια περιέργου συναυλίας λέξεων και γνωμών. Ο δε Χριστός έμεινε και θα μένη…Ο πόθος της μωράς επιδείξεως, η μανία του καινά εκάστοτε λέγειν, η δοκησισοφία, ο τύφος και η οίησις άγουσιν εις τας συγχρόνους αθεϊστικάς θεωρίας, από των οποίων τουναντίον απάγει η ειλικρινής και ακραιφνής φιλοσοφική συζήτησις της προ των οφθαλμών ημών κειμένης αληθείας».

 

Ο Παπαδιαμάντης δεν αναγνωρίστηκε από όλους τους συγχρόνους του, κυρίως από ηθικιστές χριστιανούς και από συγγραφείς των σαλονιών. Γράφει σχετικά ο Φώτης Δημητρακόπουλος: » Ο Παπαδιαμάντης αντιμετωπίστηκε κατά βάσιν ιδεολογικά και λιγότερο αξιολογικά από την επίσημη κριτική, λογοτεχνική και φιλολογική, ένεκα της θρησκευτικής του πίστης στην ορθοδοξία, του αντιδυτικού του αισθήματος και της γλώσσας του έργου του. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Κ.Θ. Δημαράς, που υποστηρίζει πως ο Παπαδιαμάντης «διαβάζεται εύκολα από ανθρώπους που δεν έχουν συνηθίσει στην καλή ποιότητα» και πως «η γενιά που τιμούσε τον Σουρή για μεγάλο ποιητή, επόμενο ήταν να τιμήσει για μεγάλο πεζογράφο τον Παπαδιαμάντη…». Παλαιότερα κριτικοί προς τον κυρ Αλέξανδρο ήσαν οι Γρ. Ξενόπουλος και Κ. Χατζόπουλος. Ο Φώτος Πολίτης τον χαρακτηρίζει «πιστό των εξωτερικών συμβόλων της χριστιανικής λατρείας». Αρκετά κριτικός έναντί του είναι και ο Λίνος Πολίτης στην Ιστορία της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας που έγραψε.

Οι ιδεολογικά αντίθετοί του δεν μπορούν γενικά να αντέξουν την σε βάρος τους καταγγελία του, όπως την γράφει στον «Λαμπριάτικο ψάλτη»: «Όλα τα χριστουγεννιάτικα και τα πασχαλινά διηγήματα δεν πρέπει πλέον να βλέπωσι το φως. Μη θρησκευτικά προς Θεού! Το Ελληνικόν Έθνος δεν είναι Βυζαντινοί, εννοήσατε; Οι σημερινοί Έλληνες είναι κατ’ ευθείαν διάδοχοι των αρχαίων…» Οι υλιστές και ηδονιστές κριτικοί του δεν μπορούν επίσης να ανεχθούν τον λόγο του «επ’ εμοί ενόσω ζω και αναπνέω και σωφρονώ δεν θα πάψω να υμνώ μετά λατρείας τον Χριστόν μου«. (Σημ. Υπογράμμιση του υπογράφοντος). Γράφει σχετικά ο Ζήσιμος Λορεντζάτος στα Collectanea: «… Σωφρονώ! Α το δύσκολο, το δυσκολότατο εκείνο ρήμα της παπαδιαμαντικής φράσης …πόσοι ακόμα το κάνουν ενεργό στη ζωή τους, αλήθεια, και πόσοι (λιγότεροι ακόμα) δίνουν επίσημα την υπόσχεση και ξεστομίζουν καταπάνω τους την τρομερή φοβέρα που εκείνος ξεστόμισε καταπάνω στον εαυτό του: Εάν επιλάθωμαί σου, Ιερουσαλήμ, επιλησθείη η δεξιά μου, κολληθείη η γλώσσα μου τω λάρυγγί μου, εάν ου μη σου μνησθώ; Αλήθεια πόσοι;»

Εκτός από τους ιδεολογικά αντιθέτους του Παπαδιαμάντη υπήρξαν αυτοί που τον εκτίμησαν χωρίς να αντιληφθούν πλήρως ή παραθεωρώντας  την ορθόδοξη πνευματικότητά του. Αυτοί με επιμέλεια και με αγάπη στον άνθρωπο και στον λογοτέχνη Παπαδιαμάντη πρόβαλαν το έργο του. Ένας από αυτούς ήταν ο Οκτάβιος Μερλιέ, Γάλλος φιλέλληνας και λόγιος, που αγάπησε ξεχωριστά τον Παπαδιαμάντη, τον μετάφρασε στα γαλλικά, και με ευθύνη του, πρόλογο και σημειώσεις του τον εξέδωσαν οι περίφημες γαλλικές εκδόσεις «Les Belles Lettres». Έγραψε σχετικά ο Γιώργος Θεοτοκάς στο περιοδικό «Ελληνική Βιβλιογραφική και Βιβλιοκριτική Επιθεώρησις» ( τεύχος Φεβρουάριος 1935):

«Η παράδοση μας είχε μεταδώσει για τον Παπαδιαμάντη την εικόνα ενός απλοϊκού χωριανού ασκητή, περιπλανημένου μες στην πρωτεύουσα, χωρίς σχεδόν κανένα άλλο συναίσθημα εξόν από την θρησκευτική του πίστη και τη νοσταλγία του νησιού του. Αλλά στα βιβλία του Οκταβίου Μερλιέ ανακαλύπτουμε έναν γνήσιο καλλιτέχνη με απέραντη ευρωπαϊκή μόρφωση, πρωτοπόρο της εποχής του (μετέφρασε το «Εγκλημα και τιμωρία» του Ντοστογιέφσκι στα 1889, τον καιρό που ο ρώσος λογοτέχνης ήταν σχεδόν άγνωστος στη Δύση), εξαιρετικά ανήσυχο, τυραννισμένο ακατάπαυστα από τις αντιφατικές αξιώσεις της ψυχής του, προικισμένο με την πιο λεπτή ευαισθησία και εξαίσια εγωκεντρικό. Νομίζαμε άλλοτε πως η αιτία της απομόνωσης του στην Αθήνα ήταν η συστολή του εμπρός στον ανώτερό του «πολιτισμό» της πρωτεύουσας. Τώρα υποπτευόμαστε μάλλον  ότι η αιτία ήταν ακριβώς αντίθετη, ότι δηλαδή ο Παπαδιαμάντης τραβήχτηκε μακριά από τους τότε Αθηναίους, λογίους και μη, επειδή τους είχε ξεπεράσει και δεν μπορούσε πια να συνεννοηθεί μαζί τους».

Μεταξύ αυτών που ένιωσαν την ποιότητα του έργου του Παπαδιαμάντη ήταν ο ποιητής και στοχαστής Γιώργος Σαραντάρης, που και αυτός υπέστη τον ιδεολογικό ρατσισμό των υλιστών και ηδονιστών και τον κομπλεξισμό των μετριοτήτων. Σε δημοσίευμά του στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης «Μακεδονικές Ημέρες», τον Ιανουάριο του 1938, γράφει ότι ο Παπαδιαμάντης αγκαλιάζει τον ελληνισμό ως σύνολο και ότι μετά από αυτόν » δεν φανερώθηκε στην Ελλάδα μήτε ένας σοβαρός θρησκευτικός πεζογράφος». Ο Οδυσσέας Ελύτης σημειώνει για τον Σκιαθίτη συγγραφέα: «Στον μισό και πλέον αιώνα που μας χωρίζει από τον θάνατο του Παπαδιαμάντη …θάπρεπε η μορφή του να είχε γίνει αγέρας. Δεν έγινε. Μια μέρα το παρελθόν θα μας αιφνιδιάσει με τη δύναμη της επικαιρότητας του. Δεν θάχει αλλάξει εκείνο, αλλά το μυαλό μας». Και ο Παπατσώνης τονίζει: » Χωρίς τον Παπαδιαμάντη χάνουμε τις ρίζες μας, παύουμε να είμαστε Έλληνες. Όταν έχει κανείς κάτι πολύτιμο δεν το απορρίχνει. Και το αγνό δίδαγμα του Σκιαθίτη είναι πολύ τίμιο και ανεπανάληπτο». Ο λόγιος Αγιορείτης μοναχός Μωϋσής από την πλευρά του υπογραμμίζει ότι το «κήρυγμα» του Παπαδιαμάντη, παραμένει επίκαιρο όπως και του Ντοστογιέφσκι, «αλλά πού αυτιά…» να τ’ ακούσουν, και πρσθέτει: «Ντοστογιέφσκι και Παπαδιαμάντης ζούσαν ό,τι έγραφαν, γι’ αυτό και είναι μεγάλοι λογοτέχνες».

Σε μια συνάντησή μου με τον σημαντικό Μικρασιάτη συγγραφέα Τάσο Αθανασιάδη τον είχα ερωτήσει τι κάνει να ξεχωρίζει τον μεγάλο συγγραφέα από αυτόν που απλώς γράφει κάποιο βιβλίο και μου απάντησε ο χρόνος. Από τη συζήτηση που ακολούθησε  κατάλαβα ότι όσο κι αν ενεργήσει προς καιρόν η διαφήμιση και τα κυκλώματα το μέτριο θα χαθεί στη λήθη, ενώ το σημαντικό θα επιζήσει, όπως το χρυσάφι στο καμίνι. Κατάλαβα επίσης την αμηχανία των υλιστών που ο Παπαδιαμάντης παραμένει επίκαιρος, 102 χρόνια μετά τον θάνατό του. Κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες, σε πείσμα τους, διαβάζονται «Το Χριστόψωμο», «Η Σταχομαζώχτρα», «Ο Αμερικάνος», «Στο Χριστό, στο Κάστρο», «Τα Χριστούγεννα του τεμπέλη» και τ’ άλλα χριστουγεννιάτικα διηγήματα του μεγάλου Σκιαθίτη συγγραφέα.-