Απόψεις και προβληματισμοί με αφορμή το άρθρο»«Ο μακαριστός Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός και η δική μας σιωπή»

πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου

Tά άρθρα, που αφορούν τις λεγόμενες  «αιρετικές απόψεις»  για θέματα ορθοδόξου πίστεως του μακαριστού Γέροντος Ιωσήφ του Βατοπαιδινού και  αναφέρθηκαν σε προηγούμενο άρθρο μας,έγιναν αφορμή διαδικτυακών συζητήσεων, κατά τις οποίες  διατυπώθηκαν διάφορες απόψεις. Βέβαια εννοείται ότι ή καταγραφή μιας άποψης για το θέμα απαιτεί θεολογική παιδεία και προπαιδεία, οπότε εκ των πραγμάτων μερικές από τις απόψεις που γράφτηκαν, επειδή στερούνται θεολογικής βάσης, είναι ανάξιες σχολιασμού.

Καταγράφουμε πρώτα μερικές  απόψεις με αφορμή το δημοσιευμένο άρθρο «Ο μακαριστός  Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός και η δική μας σιωπή» και στη συνέχεια θα καταγράψουμε μερικές ακόμα  σκέψεις και προβληματισμούς. (Για ευνόητους λόγους, χρησιμοποιούμε τα αρχικά των ονομάτων των συμμετεχόντων στη συζήτηση). Μελλοντικά δε, σε άλλο άρθρο μας, εφόσον δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, θα διαπραγματευτούμε τις λεγόμενες «αιρετικές απόψεις του Γέροντα με βάση τα γραπτά κείμενα του Γέροντα.

Μερικές απόψεις από την διαδικτυακή συζήτηση και το διαδίκτυο

————————————————————————————————————–

1. M.N. P. Με όλο το σεβασμό, αλλά η Μονή Βατοπαιδίου είναι προσηλωμένη στη προσευχή και στο πνευματικό έργο που επιτελεί και καλά κάνει να μην απαντά στους άδικους κατήγορους της, που δυστυχώς είναι και υποτίθεμενοι αδελφοί χριστιανοί αυτοί με «θεολογικά» επιχειρήματα και όχι αλλόθρησκοι ή άθεοι. Δεν είναι παράδοξο αυτό, και ο Χριστός κατηγορήθηκε από τους «θεούσους» της εποχής του πως είναι με τη δύναμη του Σατανά που εκβάλλει δαιμόνια από ανθρώπους.

   2. E. S. Η παράδοση της Εκκλησίας αναφέρει, ότι για θέματα ΠΙΣΤΕΩΣ ακόμα και οι ασκητές έβγαιναν από τα βάθη της ερήμου στον κόσμο προκειμένου να ορθοτομήσουν. Για θέματα ΠΙΣΤΕΩΣ δεν είναι «ανωτερότητα» το να μην ασχολείσαι με τους κατηγόρους, αλλά είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ να ασχοληθείς!!! Είναι πνευματικό έργο ανώτερο της προσευχής. Αν για περιουσιακά θέματα είναι υποχρέωση της κάθε μονής να τα υπερασπίζεται και να καταφεύγει ακόμα και στα πολιτικά δικαστήρια, φανταστείτε τότε για τα θέματα ΠΙΣΤΕΩΣ ποια είναι η ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ της κάθε Μονής!!!

3. E.S. Και ας μη ξεχνάμε τον Αββά Αγάθωνα : «Όχι, δεν είμαι αιρετικός!»

Σ’ ένα βιβλίο παμπάλαιο της Ορθοδοξίας βρίσκεται τούτο το γεγονός, που αναφέρεται στον αββά Αγάθωνα. Μερικοί ασκητές, που άκουσαν τη φήμη του και τη μεγάλη διάκριση που είχε, πήγαν να τον επισκεφθούν. Θέλοντας να τον δοκιμάσουν αν οργίζεται, τον ρώτησαν: «Εσύ είσαι ο Αγάθων, που λένε πως είσαι πόρνος και υπερήφανος;» «Nαι, αδελφοί μου, εγώ είμαι». «Εσύ είσαι o Αγάθων ο φλύαρος και κατάλαλος;» «Nαι, αδελφοί μου, εγώ είμαι». «Εσύ είσαι ο Αγάθων ο αιρετικός;»

Τότε ο Αγάθων αποκρίθηκε: «Όχι, δεν είμαι αιρετικός!» Οι ασκητές τον ρώτησαν να τους πει, γιατί όσα του έλεγαν πρώτα τα παραδέχονταν για τον εαυτό του, ενώ το λόγο τούτο, με την κατηγορία του αιρετικού, δεν τον βάσταξε;

Κ’ εκείνος, ο γέροντας ο άγιος και διακριτικός, τους απάντησε: «Τα πρώτα, εμαυτώ επιγράφω· όφελος γαρ έστι τη ψυχή μου. Το δε αιρετικός, χωρισμός εστι από του Θεού, και ου θέλω χωρισθήναι από Θεού». Οι ασκητές θαύμασαν την πνευματική σοφία της διακρίσεως του γέροντα και έφυγαν πνευματικά οικοδομημένοι

4. Ανώνυμος «…. Αλλά ο ίδιος δεν έτυχε καλύτερης αντιμετώπισης όσο ζούσε γιατί να είναι διαφορετικά τα πράγματα τώρα. Η μόνη απόδειξη της αγιότητάς του είναι το χαμόγελο του μετά θάνατον και η αγάπη των χιλιάδων πνευματικών του παιδιών που γνωρίζουν εκ πείρας την αγιότητα και τη πλούσια χάρη που είχε όσο ζούσε και αύξησε τώρα μετά θάνατον..

Είχα τη μεγάλη ευλογία να μου επιτρέψει να αναπτύξω μαζί του μια βαθιά σχέση πνευματικής αγάπης για πάνω από δεκατρία χρόνια μέχρι την κοίμησή του και γνωρίζω πάρα πολύ καλά το ήθος και τις διδαχές του καθώς και το ύφος με το οποίο μιλούσε. Γνωρίζω επίσης πάρα πολύ καλά τη συγχωρητικότητα και την ταπείνωσή του. Δεν εκπλήττομαι που πάντοτε παρεξηγείτο γιατί παρότι θεοδίδακτος ήταν αυθόρμητος. Είχε ευρεία γνώση πολλών θεμάτων παρόλο που ο ίδιος πήγε μόνο μέχρι την Τρίτη δημοτικού και αυτή με ‘διαλείμματα όταν δεν βοηθούσε στα χωράφια’. Συνήθιζε μάλιστα να απορεί πώς και έγραφε όλα αυτά τα βιβλία. Ηταν διάχυτη η Θεία χάρη όχι μόνο πάνω του αλλά και στα λόγια  και σε όλη του την ύπαρξη.

Άλλες σκέψεις και προβληματισμοί

Αποτελεί «άξιον απορίας» η πρακτική να χαρακτηρισθεί ο μακαριστός Γέροντας ως πλανεμένος και αιρετικός, με βάση κάποιες ομιλίες του, την στιγμή που υπάρχει μεγάλος αριθμός βιβλίων του, όπου διαπραγματεύεται αναλυτικά πολλά από τα θέματα για τα οποία κατηγορείται ότι εκφράζει αιρετικές απόψεις.

Γνωρίζουν  οι με τα «θεολογικά» διατρίβοντες τα μειονεκτήματα του προφορικού λόγου (λεκτικά και φραστικά λάθη).Επίσης γνωρίζουν «οι τον Λόγον κηρύσσοντες»  ότι το επίπεδο του ακροατηρίου αναγκάζει πολλές φορές τον εκάστοτε ιεροκήρυκα να προσαρμόζει τον λόγο του, ώστε να δώσει με απλό και κατανοητό τρόπο δύσκολες θεολογικές έννοιες, οπότε αναγκαστικά πιθανόν να κάνει και λάθη. Γνωρίζουν οι θεολογούντες και οι θεολογίζοντες, ότι η εμπειρική θεολογία είναι πολύ ανώτερη από την λεγόμενη Ακαδημαϊκή. Και  ότι ουδείς αλάνθαστος, παρά μόνο ο Θεός.Τέλος δε αξιοσημείωτο είναι ότι στον κατάλογο  των Αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας υπάρχουν Άγιοι, εμπειρικοί θεολόγοι και σκεύη του Παρακλήτου, που διατύπωσαν αμφισβητούμενες θέσεις για διάφορα θέματα πίστεως, όπως π.χ. ο νεοφανής Όσιος Παϊσιος για θέματα εσχατολογικά. Αντί λοιπόν να γίνουμε εμείς και ο καθένας ξεχωριστά Κριτήριο  Ορθοδοξίας, ας αφήσουμε την Εκκλησία να μιλήσει.

Η Εκκλησία  είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» (Α’ Τιμ. 3,15) με κανονικό αίσθημα ευθύνης και άδολη ευαισθησία και ο μόνος ρυθμιστής για τα αναφυόμενα εκάστοτε προβλήματα. Είναι Εκείνη, η οποία επαγρυπνεί και μας κατευθύνει με πιστότητα «επί τω ονόματι του Ιησού» (Πραξ. 4,18·5,28). Είναι ο αψευδής Κανόνας της Πίστεως και ο θεματοφύλακας της αυθεντικής Αποστολικής Παρακαταθήκης.

Α. Το θέμα των προφητειών του μακαριστού Γέροντος.

Κυκλοφορούν ευρύτατα στο διαδίκτυο  ηχητικά videos στα οποία ακούγεται να μιλάει ο μακαριστός Γέροντας για γεγονότα, που πρόκειται να συμβούν και μάλιστα ορισμένοι αυτόκλητοι ερμηνευτές τα παρουσιάζουν με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργούν πανικό και σύγχυση στο χριστεπώνυμο πλήρωμα, αφού λόγω της κρίσης και των γεωπολιτικών ανακατάξεων  η προφητολογία έχει λάβει διαστάσεις επιδημίας. Tα λεγόμενα ηχητικά ντοκουμέντα αποτελούν απαντήσεις τηλεφωνικές κυρίως του Γέροντος σε ορισμένες σχετικές ερωτήσεις, δίνεται δε η εντύπωση, ότι αυτά αποτελούν ηχητικές συρραφές από διάφορες εκπομπές.

Όσοι όμως  γνώρισαν τον Γέροντα (μεταξύ αυτών και ο γράφων) διαπίστωναν με πολύ ευκολία ότι ο μακαριστός κάθε άλλο παρά υιοθετούσε την πρακτική της τρομολαγνίας. Αντίθετα η διδασκαλία του ξεκινούσε με την δοξολογία και  την προτροπή στην πίστη στην Πρόνοια του Παναγάθου Θεού και τελείωνε με την ευχαριστία στο Θεό για όλες τις ευεργεσίες του στο ανθρώπινο αχάριστο γένος. Ό,τι έλεγε είχε ως  σκοπό να μας ωθήσει σε περισσότερη προσευχή και μετάνοια, δηλαδή σε ριζική αλλαγή του τρόπου σκέψης και αντίληψης του κόσμου μας και επομένως του τρόπου της ζωής μας. Να συνειδητοποιήσουμε δηλαδή  πως στοχεύουμε στην Ουράνια Ιερουσαλήμ, να εμπιστευτούμε το σχέδιο του Θεού για την σωτηρία μας.

Με ποιμαντική αγωνία και με Εκκλησιαστική διάκριση προέτρεπε να προσευχόμαστε αδιατάρακτα, για τα όσα συμβαίνουν στους καιρούς μας και να μένομε ακλόνητοι και αμετακίνητοι στη σώζουσα Διδασκαλία της Αγίας μας Εκκλησίας, «ενωτιζόμενοι με προσοχή το παράγγελμα του Αποστόλου των Εθνών Παύλου, προς τον πρώτο Επίσκοπο και Πάτρωνα της Εκκλησίας μας, Άγιο Απόστολο Τίτο: «μωράς δε ζητήσεις και γενεαλογίας Και έρεις και μάχας νομικάς περιίστασο, εισί γαρ ανωφελείς και μάταιοι» (Τιτ. 3,9)……..

Στους αυτόκλητους δε ερμηνευτές των προφητικών απόψεων του μακαριστού Γέροντος λέμε ότι οι προφητείες θα ερμηνευθούν με ασφάλεια εφόσον πραγματοποιηθούν.

Β. Οι απόψεις του Γέροντα περί των εκτρώσεων

Για το θέμα αυτό η Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου εξέδωσε συγκεκριμένη ανακοίνωση. Επί πλέον τονίζουμε, ότι στο συγκεκριμένο ηχητικό ντοκουμέντο πουθενά δεν ακούγεται ο Γέροντας να προτρέπει στην πρακτική των εκτρώσεων.

Γ. Τα θέματα που προέκυψαν από τις ομιλίες του Γέροντα σε προσκυνητές και βρίσκονται αναρτημένα στην ιστοσελίδα www.vatopaidi.gr.

Όπως αναφέραμε και σε προηγούμενη ανάρτησή μας, περιμένουμε πρώτα, σύμφωνα με την εκκλησιαστική τάξη, την επίσημη ανακοίνωση-παρέμβαση της Ι.Μ.Μ.Βατοπαιδίου για τους παρακάτω λόγους.

1. Τα ¨θεολογικά» επιχειρήματα των αντιφρονούντων αντλούνται από videos  που δημοσιεύονται στην ιστοσελίδα www.vatopaidi.gr. Μήπως η ιστοσελίδα δεν ανήκει στην Μονή;

2. Γνωρίζει πολύ καλά η Μονή ποια είναι στα μοναχικά θέσμια η θέση και η αξία του Γέροντος. Και επίσης γνωρίζει τι σημαίνει να κατηγορούν τον Γέροντα σου, που δεν είναι εν ζωή, για αιρετικές-πλανεμένες απόψεις για θέματα πίστεως και εσύ να σιωπάς και να μην αναπαύεις συνειδήσεις.

3. Η σιωπή (ως πρακτική απαξίωσης) ευνοεί τον σκανδαλισμό των πιστών και αφήνει να πλανάται η άποψη, ότι και οι πνευματικοί απόγονοι του Γέροντος δεν ορθοτομούν και ορθοδοξούν και κινούνται σε ατραπούς πλάνης και αιρέσεως; Αν διαβάσουμε  τα γραφόμενα θα διαπιστώσουμε, ότι ισχυρίζονται μερικοί  αρθρογράφοι, ότι ο Γέροντας εκφράζει απόψεις που απέχουν από τις Ορθόδοξες θέσεις των Αγίων Γρηγορίου του Παλαμά και Ιουστίνου Πόποβιτς. Και όταν αυτά γράφονται για ένα Αγιορείτη Γέροντα το θέμα που προκύπτει ΕΙΝΑΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΣΟΒΑΡΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΘΕΜΑ. Και αξίζει να αφιερώσουν ελάχιστο χρόνο, από τις πνευματικές ενασχολήσεις τους οι ιθύνοντες της Μονής για να ασχοληθούν και με αυτό μέσα στα πλαίσια του πνευματικού έργου τους, αφού είναι ηλίου φαεινότερον ότι διαθέτουν αρκετό χρόνο για να ασχοληθούν με άλλες δραστηριότητες.

4. Οι χαρακτηρισμοί που διατυπώνονται από ορισμένους για τον μακαριστό Γέροντα αποτελούν κατάφωρη προσβολή μνήμης νεκρού με όλα τα συνεπακόλουθα. Η ελευθεροτυπία του διαδικτύου έχει τουλάχιστον και κάποιους απαράβατους κανόνες, που θα πρέπει να τους σεβαστούμε και να τους εφαρμόσουμε.

5. Και επειδή μπορεί να παρεξηγηθούν τα γραφόμενα (προσφιλή τακτική στον εκκλησιαστικό και διαδικτυακό χώρο) και να θεωρηθούν παρέμβαση στη Μονή ή υπόδειξη, υπενθυμίζουμε ότι η Ορθόδοξη παράδοση της Εκκλησίας επιβάλλει την αντίδραση σε παρόμοιες περιπτώσεις. Υπενθυμίζουμε  γι΄αυτό τα ΟΧΙ και τα ΝΑΙ του αββά Αγάθωνα, που αναφέρθηκαν παραπάνω. Και όπως η Μονή ήταν λαλίσταση όταν εξελισσόταν το λεγόμενο «σκάνδαλο της Βατοπαιδίου» (και καλά έκανε) περιμένουμε και τώρα να διατυπώσει τον λόγον που απαιτεί η περίσταση.