Παρακλητικός κανόνας για την κρίση στην Παναγία την Σιτοδότρια.(Ποίημα Αντ.Μάρκου)

 

 

 

ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ

ἐπί τῆς δυσπραγίας καί κρίσεως τῆς Ἑλλάδος

ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑΝ ΤΗΝ ΣΙΤΟΔΟΤΡΙΑΝ

Ποίημα ‘Αντωνίου  Μάρκου

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ὁ παρών Παρακλητικός Κανών πρός τήν Παναγίαν τήν Σιτοδότριαν, ἐποιήθη ὡς αἴτημα προσευχῆς πρός τήν τροφόν τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν καί σύμπαντος τοῦ κόσμου Ὑπεραγίαν Θεοτόκον, λόγῳ τῆς κρίσεως τήν ὁποίαν ἀντιμετωπίζει ἡ πατρίς μας Ἑλλάς καί ὁ δεινός βασανιζόμενος Ἑλληνικός λαός.

Ἡ ἱερά Εἰκών τῆς Παναγίας τῆς Σιτοδοτρίας σχετίζεται μετά τοῦ ἁγ. Ἀμβροσίου, Στάρετς τῆς Ὄπτινα Ρωσίας (+ 1891). Ὁ Ὅσιος αὐτός εἶναι ὁ πλέον γνωστός οἰκομενικῶς Στάρετς τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδοξίας, μετά τόν ὅσ. Σεραφείμ τοῦ Σάρωφ (+ 1833). Τήν Σιτοδότριαν τήν ἐσχεδίασεν ὁ ἴδιος καί εἰς τήν συνέχειαν ἁγιογραφήθηκε κατόπιν ἐντολῆς του, μάλιστα ἐνταφιάσθηκε κατά τήν ἡμέραν τιμῆς τῆς ἱερᾶς αὐτῆς Εἰκόνος (15ην Ὀκτωβρίου).

Εἰς τήν Εἰκόνα ἡ Θεοτόκος εἰκονίζεται ἐντός δόξης καί ἐπί λευκῆς νεφέλης, νά εὐλογῇ ἀγρόν καί δεμάτια σίτου. Ὁ Ὅσιος Στάρετς Ἀμβρόσιος διά τῆς εἰκόνος αὐτῆς, ήθελε νά ὑπενθυμίσῃ εἰς τόν Ρωσικόν λαόν (ὁ ὁποῖος κατά τόν 19ον αἰ. ἀντιμετώπιζε πολλά καί ποικίλα προβλήματα καί εὑρίσκετο εἰς κατάστασιν διαρκούς κρίσεως, ἡ ὁποία τελικῶς ὁδήγησεν εἰς τήν Ἐπανάστασιν τοῦ 1917), ὅτι ἡ Θεοτόκος ὡς κατά χάριν μητέρα τῶν Ὀρθοδόξων, εἶναι ἡ μόνη τροφός καί ἐλπίς καί παραμυθία καί λύσις πάσης κρίσεως. «Ἐν Ὄπτίνᾳ αὗτη γάρ – ψάλλομεν – ὑπό Ἀμβροσίου ἱστορήθη, ἵνα πάντοτε ἡμῖν ὑπομιμνήσκει τά ἐλέη (τῆς Θεομήτορος)· σώζει δέ ἐκ θλίψεων, τούς ἐν πίστει Ταύτῃ προστρέχοντας». Βεβαίως καί δι’ ἡμᾶς τούς Ἕλληνας Ὀρθοδόξους, ἡ Παναγία εἶναι ἡ μητέρα μας καί πρός Αὐτήν καταφεύγωμεν μετά Θεόν, ἰδιαιτέρως κατά τήν παρούσαν κρίσιν, ἡ ὁποία δέν εἶναι μόνον οἰκονομικῆς φύσεως, ἀλλά εἶναι καί κρίσις θεσμῶν, εἶναι κρίσις αὐτῆς τῆς ἰδίας τῆς Ἑλληνορθοδόξου ταυτότητος τῆς χώρας μας.

Ὁ ὅσ. Ἀμβρόσιος, κατά κόσμον Ἀλέξανδρος Γκρένκωφ, ἐγεννήθη τό ἔτος 1812 εἰς Ἱερατικήν οἰκογένειαν. Μετά τήν φοίτησίν του εἰς τό ἐνοριακόν σχολεῖον τῆς πατρίδος του, ἐφοίτησεν εἰς τό Σεμινάριον τοῦ Ταμπώφ καί ἔπειτα ἠργάσθη ὡς διδάσκαλος. Ἔγινε μοναχός μετά τήν θαυματουργικῷ τῷ τρόπῳ διάσωσίν του ἀπό σοβαράν ἀσθένειαν καί κατόπιν συμβουλῆς τοῦ μακαρίου Ἰλλαρίωνος τοῦ Ταμπώφ, ἐνετάχθη εἰς τήν περίφημον Μονήν τῆς Ὄπτινα καί ὑπετάγη εἰς τόν Στάρετς Λεωνίδαν.

Ὑπῆρξεν ὑποδειγματικός μοναχός. Αἱ γνώσεις του ἐπί τῆς Ἑλληνικῆς καί Λατινικῆς γλώσσης τοῦ ἐπέτρεψαν νά βοηθήσῃ τόν Στάρετς Μακάριον εἰς τήν ἔκδοσιν Πατερικῶν ἔργων. Ἀγωνιζόμενος ἠλεήθη ὑπό τοῦ Θεοῦ διά τῶν χαρισμάτων τῆς προοράσεως, τῆς διοράσεως καί τῶν θαυμάτων. Ὑπῆρξεν ἱδρυτής τῆς μεγάλης γυναικείας Μονῆς τοῦ Σαμορντῖνο.

Χάρις εἰς τόν Στάρετς Ἀμβρόσιον, ὅλοι οἱ δρόμοι τῆς Ρωσικῆς πνευματικότητος τοῦ 19ου αἰ. ὁδηγοῦσαν εἰς τήν Ὄπτινα. Κορυφαῖοι ἐκρπόσωποι τοῦ πνεύματος, βρῆκαν κοντά του τόν δρόμον πρός τόν Θεόν καί ἐπηρεάσθηκαν εἰς τά ἔργα τους. Ὁ Φ. Ντοστογιέφσκυ τόν περιγράφει εἰς τούς «Ἀδελφούς Καραμάζωφ», εἰς τό φανταστικόν πρόσωπον τοῦ Στάρετς Ζωσιμᾶ. Καί ὁ Κ. Λεόντιεφ, «αὐτός ὁ ἰδιότρο-πος καί ἐμπαθής ἄνθρωπος, ἀφ’ ὅτου τόν συνάντησε, δέν θέλησε πιά νά τόν ἐγκαταλείψῃ». Πέρασε 45 χρόνια εἰς ἕνα μικρό ξύλινο σπιτάκι εἰς τόν περίβολο τῆς Μονῆς καί μέ τήν καθοδήγησιν τοῦ Ὁσίου ἔγινε Μοναχός τό 1890, εἰς τήν Λαύραν τῆς Ἁγίας Τριάδος – ἁγ. Σεργίου. Ἀκόμη, ὁ μέγας Λ. Τολστόϊ, ὁ Ρωζάνωφ, ὁ Στράχωφ, κ.ἄ. ἠσθάνθησαν εἰς τό πρόσωπόν του τήν πνευματικήν ἔλξιν τῆς Ὄπτινα.

Ὁ Ὅσιος ἐκοιμήθη εἰρηνικῶς τήν 10ην Ὀκτωβρίου 1891. Πρό τῆς κοιμήσεώς του εἶχε προφητεύσει εἰς τόν Στάρετς Ἰωσήφ, ὅτι τό λείψανό του θά ἀνέδιδε ὀσμήν σήψεως (ὅπως περιγράφει ὁ Ντοστογιέφσκυ εἰς τό μνημονευόμενο ἔργο του), ἐπειδή εἰς τήν ζωήν του εἶχε ἀπολαύσει πολλήν δόξαν. Πράγματι, εἰς τήν ἀρχήν ἔγινε αἰσθητή κάποια δυσάρεστη μυρωδιά, ἡ ὁποία ὅμως εἰς τήν συνέχειαν ἔδωσε τήν θέσιν της εἰς μίαν οὐράνια εὐωδία!

Ὁ Ὅσιος ἐνεταφιάσθη εἰς τήν Ὄπτινα, τήν 15ην Ὀκτωβρίου 1891, ἡμέραν τιμῆς τῆς Εἰκόνος τῆς Σιτοδότριας, ἡ ὁποία εἶχε ἁγιογραφηθεῖ κατ’ ἐντολήν του. Τό Λείψανόν του ἀνεκομίσθη ἀδιάφθορον, κατά τήν ἐπαναλειτουργίαν τῆς Μονῆς, μετά τήν κατάρρευσιν τοῦ Κομμουνιστικοῦ καθεστώτος (1988) καί εὑρίσκεται σήμερον κατατεθειμένον ἐκεῖ, εὐωδιάζων ἀρρήτως. Ἡ μνήμη τοῦ τιμᾶται τήν 10ην Ὀκτωβρίου.

 ΠΑΡΑΚΛΗΤΙΚΟΣ ΚΑΝΩΝ

ἐπί τῆς δυσπραγίας καί κρίσεως τῆς Ἑλλάδος

ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΑΝΑΓΙΑΝ ΤΗΝ ΣΙΤΟΔΟΤΡΙΑΝ

 Ὁ Ἱερεύς ἄρχεται τῆς Παρακλήσεως μέ τήν δοξολογικήν ἐκφώνησιν:

Εὐλογητός ὁ Θεός ἡμῶν, πάντοτε, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ὁ χορός: Ἀμήν.

Ἤ μή ὑπάρχοντος Ἱερέως, ἡμεῖς τό:

Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς, Ἀμήν.

Ψαλμός ρμβ’ (142).

Κύριε εἰσάκουσον τῆς προσευχῆς μου, ἐνώτισαι τήν δέησίν μου ἐν τῆ ἀληθείᾳ Σου, εἰσάκουσον μου ἐν τῆ δικαιοσύνῃ Σου καί μή εἰσέλθης εἰς κρίσιν μετά τοῦ δούλου Σου, ὅτι οὐ δικαιωθήσεται ἐνώπιόν Σου, πᾶς ζῶν. Ὅτι κατεδίωξεν ὁ ἐχθρός τήν ψυχήν μου, ἐταπείνωσεν εἰς γῆν τήν ζωήν μου. Ἐκάθισέ με ἐν σκοτεινοῖς, ὡς νεκρούς αἰῶνος καί ἠκηδιάσεν ἐπ’ ἐμέ τό πνεῦμα μου, ἐν ἐμοί ἐταράχθη ἡ καρδία μου.Ἐμνήσθην ἡμερῶν ἀρχαίων, ἐμελέτησα ἐν πᾶσι τοῖς ἔργοις Σου, ἐν ποιήμασι τῶν χειρῶν Σου ἐμελέτων.Διεπέτασα πρός Σέ τάς χείρας μου, ἡ ψυχή μου ὡς γῆ ἄνυδρός Σοι. Ταχύ εἰσακουσόν μου, Κύριε, ἐξέλιπε τό πνεῦμα μου. Μή ἀποστρέψης τό πρόσωπόν Σου ἀπ’ ἐμοῦ καί ὁμοιωθήσομαι τοῖς καταβαίνουσιν εἰς λάκκον. Ἀκουστόν ποίησόν μου τό πρωΐ τό ἔλεός Σου, ὅτι ἐπί Σοί ἤλπισα. Γνώρισόν μοι, Κύριε, ὁδόν ἐν ἧ πορεύσομαι, ὅτι πρός Σέ ἦρα τήν ψυχήν μου. Ἐξελοῦ με ἐκ τῶν ἐχθρῶν μου, Κύριε, πρός Σέ κατέφυγον, δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τό θέλημά Σου, ὅτι Σύ εἶ ὁ Θεός μου. Τό Πνεῦμα Σου τό ἀγαθόν ὁδηγήσει με ἐν γῇ εὐθείᾳ, ἕνεκεν τοῦ ὀνόματός Σου, Κύριε, ζήσεις με. Ἐν τῆ δικαιοσύνῃ Σου ἐξάξεις ἐκ θλίψεως τήν ψυχήν μου καί ἐν τῷ ἐλέει Σου ἐξολοθρεύσεις τούς ἐχθρούς μου. Καί ἀπολεῖς πάντας τούς θλίβοντας τήν ψυχήν μου, ὅτι ἐγώ δοῦλος Σου εἰμί.

 

Καί εὐθύς ψάλλεται τετράκις ἐξ’ ὑπαμοιβῆς, μετά τῶν οἰκείων στίχων:

Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.

Στίχ. α’. Ἐξολολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ καί ἐπικαλεῖσθε τό ὄνομα τό Ἅγιον Αὐτοῦ.

 

Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν…

 

Στίχ. β’. Πάντα τά ἔθνη ἐκύκλωσάν με καί τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς.

 

Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν…

 

Στίχ. γ’. Παρά Κυρίου ἐγένετο αὕτη καί ἔστι θαυμαστή ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.

 

Θεός Κύριος καί ἐπέφανεν ἡμῖν…

 

Εἶτα τά παρόντα Τροπάρια.

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Σιτοδοτρίας τῆς Θεοτόκου Εἰκόνι, οἱ ἐν κινδύνοις, δυσπραγίᾳ καί πόνοις ὑπάρχοντες, προσπίπτωμεν ἐν πίστει πολλῇ· Δέσποινα βοήθησον ἐκβοῶντες ἐν τάχει, τόν ζυγόν τῆς θλίψεως ἀφ’ ἡμῶν ἀραμένη· Σέ γάρ μητέρα ὁμολογοῦμεν, Ἀγαθή, καί τῇ Σῇ σκέπῃ ὡς νήπια σπεύδομεν.

 

Δόξα. Ἀπολυτίκιον τῆς Σιτοδοτρίας. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῇ σεπτῇ Σου Εἰκόνι Σιτοδοτρίας προσπίπτωμεν, κλίνοντες τό γόνυ, Παρθένε, τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος· δεόμενοι ἀντιλήψεως, Ἁγνή, πρεσβείαις πρός Υἱόν Σου καί λιταῖς· ἵνα τύχωμεν, Παρθένε, τῆς παρ’ Αὐτοῦ πλημελημάτων ἀφέσεως. Δόξα τοῖς μεγαλείοις Σου, Σεμνή, δόξα τοῖς θαυμασίοις Σου, δόξα ὑπερβαλόντως, Κόρη, τῇ δυναστείᾳ Σου.

 

Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγ. Ἀμβροσίου τῆς Ὄπτινα. Ἦχος ὁ αὐτός.

Τῶν ἐν Ὄπτινᾳ Γερόντων ἀνυμνοῦμεν τόν πρύτανην, τόν ἐν ἁγιότητι μέγαν, θεοφόρον Ἀμβρόσιον· καί τούτου τῇ Εἰκόνι τῇ σεπτῇ Σιτοδοτρίας τῆς Παρθένου, εὐλαβῶς προσπίπτωμεν κινδυνεύοντες οἱ πιστοί, μετά θέρμης ἀναβοῶντες· πρόφθασον ταῖς λιταῖς Σου πρός Θεόν, ἄρον δεινήν περίστασιν, ἔπαρον ὑπέρ ἡμῶν τάς χεῖρας, Ὅσιε.

 

Καί νῦν. Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς.

Τῇ Θεοτόκῳ ὡς μητρί ἐκβοῶμεν, οἱ τυραννούμενοι ἐχθροῦ δυναστείᾳ, τῇ θεϊκῇ Σου σκέπασον ἀγάπῃ ἡμᾶς· σπεῦσον, Κόρη, ῥύσασθαι τῶν τοῦ Βελίαρ παγίδων καί τῆς περιστάσεως καί τῆς δαιμόνων μανίας· Σύ γάρ ὑπάρχες Σιτοδότρια ἡμῶν, πάντων προστάτις, σκέπη τε καί ἀντίληψις.

 

Ψαλμός ν’ (50).

Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατά τό μέγα ἔλεός Σου καί κατά τό πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν Σου, ἐξάλειψον τό ἀνόμημά μου. Ἐπί πλεῖον πλῦνόν με ἀπό τῆς ἀνομίας μου καί ἀπό τῆς ἁμαρτίας μου καθάρισόν με. Ὅτι τήν ἀνομίαν μου ἐγώ γινώσκω καί ἡ ἁμαρτία μου ἐνώπιόν μου ἐστι διά παντός. Σοί μόνῳ ἥμαρτον καί τό πονηρόν ἐνώπιόν Σου ἐποίησα, ὅπως ἄν δικαιωθῆς ἐν τοῖς λόγοις Σου καί νικήσῃς ἐν τῷ κρίνεσθαί Σε.Ἰδοῦ γάρ ἐν ἀνομίαις συνελήφθην καί ἐν ἁμαρτίαις ἐκίσσησέ με ἡ μήτηρ μου. Ἰδοῦ γάρ ἀλήθειαν ἠγάπησας, τά ἄδηλα καί τά κρύφια τῆς σοφίας Σου ἐδήλωσάς μοι. Ῥαντιεῖς μέ ὑσσώπῳ καί καθαρισθήσομαι, πλυνεῖς με καί ὑπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. Ἀκουτιεῖς μοι ἀγαλλίασιν καί εὐφροσύνην, ἀγαλλιάσονται ὀστέα τεταπεινωμένα. Ἀπόστρεψον τό πρόσωπόν Σου ἀπό τῶν ἁμαρτιῶν μου καί πάσας τάς ἀνομίας μου ἐξάλειψον. Καρδίαν καθαράν κτίσον ἐν ἐμοί ὁ Θεός καί πνεῦμα εὐθές ἐγκαίνισον ἐν τοῖς ἐγκάτοις μου. Μή ἀπορρίψῃς με ἀπό τοῦ προσώπου Σου καί τό Πνεῦμα Σου τό Ἅγιον μή ἀντανέλῃς ἀπ’ ἐμοῦ. Ἀπόδος μοι τήν ἀγαλλίασιν τοῦ σωτηρίου Σου καί πνεύματι ἡγεμονικῷ στήριξόν με. Διδάξω ἀνόμους τάς ὁδούς Σου καί ἀσεβεῖς ἐπί σέ ἐπιστρέψουσιν. Ῥῦσαι με ἐξ αἱμάτων ὁ Θεός, ὁ Θεός τῆς σωτηρίας μου, ἀγαλλιάσεται ἡ γλῶσσα μου τήν δικαιοσύνην Σου. Κύριε, τά χείλη μου ἀνοίξεις καί τό στόμα μου ἀναγγελεῖ τήν αἴνεσίν Σου. Ὅτι, εἰ ἠθέλησας θυσίαν, ἔδωκα ἄν, ὁλοκαυτώματα οὐκ εὐδοκήσεις.Θυσίᾳ τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδενώσει. Ἀγάθυνον, Κύριε, ἐν τῇ εὐδοκίᾳ Σου τήν Σιών καί οἰκοδομηθήτω τά τείχη Ἱερουσαλήμ. Τότε εὐδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, ἀναφοράν καί ὁλοκαυτώματα. Τότε ἀνοίσουσιν ἐπί τό θυσιαστήριόν Σου μόσχους.

 

Εἶτα ψάλλομεν ἐξ ὑπαμοιβῆς, πραείᾳ τῇ φωνῇ καί ἐν εὐλαβείᾳ, τόν παρόντα Κανόνα, οὗ ἡ ἀκροστιχίς «ΕΙΚΟΝΙ ΣΙΤΟΔΟΤΡΙΑΣ ΠΡΟΣΠΙΠΤΩ. ΑΝΤΩΝΙΟΣ».

Ὠδή α’. Ἦχος πλ. δ’. Ὁ Εἱρμός. Ὑγράν διοδεύσας.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.

Εἰκόνι Σου, Παρθένε, οἱ ἐν πειρασμοῖς ὑπάρχοντες, Κόρη, Θεοπόθητε Μαριάμ, προσπίπτωμεν· Σοί τάς ἱκεσίας, ὡς εἰς Μητέρα προσφέροντες, Δέσποινα.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ἰδεῖν τοῦ Υἱοῦ Σου τήν φοβεράν ἡμέραν, Παρθένε, καταξίωσον Σαῖς λιταῖς· καί Τοῦτον ὄμματι ἐλέους, Σαῖς ἱκεσίαις κατάστησον βλέποντα.

Δόξα.
Κυρία Παρθένε χῶρας ἡμῶν κρίσιν δεινοτάτην καί τόν πόνον καί τήν φθοράν ἀπέλασον καί τήν ἁμαρτίαν, τήν ταῦτα πάντα ἡμῖν προκαλέσαντα.

Καί νῦν.
Ὁδόν μετανοίας καί ἐπιστροφῆς εὑρεῖν, Θεοτόκε, καθοδήγησον Σαῖς λιταῖς, δεόμεθα καί πρός τόν Υἱόν Σου, Σύ ἡμᾶς ὁδήγησον, ὡς Ὁδηγήτρια.

Ὠδή γ’. Ὁ Εἱρμός. Οὐρανίας ἀψίδος.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.

Ναῷ, Παρθένε, τεμένει τῷ ἐν τῇ Ὄπτινᾳ κείμενον, ἐν ὅ ἡ Σῆ Εἰκών ἡ ἁγία ἀποθησαύρισται, τά νῦν προσφεύγομεν τῶν Ὀρθοδόξων, κακεῖσε τήν δέησιν προσφέρομεν Σοί τῇ Μητρί ἡμῶν.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ἴδε, Κόρη Ἁγία, τούς τῇ Εἰκόνι Σου σπεύδοντας καί δεινοῦ ἄλγους καί λύπης ἡμᾶς ἀπάλλαξον, τούς τῇ Σῇ χάριτι γονυκλινῶς αἰτουμένοις· πρόφθασον, ἀπάλλαξον ἡμᾶς πρεσβείαις Σου.

Δόξα.

Σῇ Εἰκόνι τῇ θείᾳ, Μαρία, ὦ Σιτοδότρια, σπεύδομεν οἱ ἐν θλίψεσι πάντες καί ἐν κρίσει ὑπάρχοντες· αὐτῇ γάρ δέδοκας πλουσίαν τήν Σήν χάριν, ἧν ἡμῖν ἐπόμβρισον, Ἁγία Δέσποινα.

Καί νῦν.
Ἴδε πάντας, Παρθένε, τούς τῇ σκέπῃ Σου σπεύδοντας καί θερμῶς αἰτουμένους Σῆς ἀντιλήψεως· ἄρον τό ἄχθος τά νῦν ἀπό τῆς χώρας, Παρθένε, ἵνα ἀνυμνοῦμεν Σε, ὦ Σιτοδότρια.

Διάσωσον, τούς Σύ προσπίπτοντας, Σιτοδότρια Κόρη, εἰκόνι Σου γάρ τῇ σεπτῇ ἐπισκιάζει ἀφθόνως ἡ Σῆ χάρις.
Ἐπίβλεψον ἐν εὐμενείᾳ, Πανύμνητε Θεοτόκε, ἐπί τήν ἐμήν χαλεπήν τοῦ σώματος κάκωσιν καί ἴασαι τῆς ψυχῆς μου τό ἄλγος.

Ὁ Ἱερεύς τήν κάτωθι δέησιν, ἡμῶν ψαλλόντων τό Κύριε ἐλέησον δωδεκάκις:

Ἐλέησον ἡμᾶς, ὁ Θεός, κατά τό μέγα ἔλεός Σου, δεόμεθά Σου, ἐπάκουσον καί ἐλέησον.

 

Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν (δεῖνος) καί πάσης τῆς ἐν Χριστῶ ἡμῶν ἀδελφότητος. 
Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ ἐλέους, ζωῆς, εἰρήνης, ὑγείας, σωτηρίας, ἐπισκέψεως, συγχωρήσεως καί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, πάντων τῶν εὐσεβῶν καί Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Ἔτι δεόμεθα καί ὑπέρ τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ… (καί μνημονεύονται τά ὀνόματα τῶν ὑπέρ ὧν ἡ Ἱερά Παράκλησις τελεῖται).
Ὅτι ἐλεήμων καί φιλάνθρωπος Θεός ὑπάρχεις καί Σοί τήν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ὁ χορός. Ἀμήν.

Κάθισμα. Ἦχος β’. Τά ἄνω ζητῶν.
Σιτοδοτρίας τῇ σεπτῇ Εἰκόνι νῦν προσπίπτωμεν, οἱ ἐν πόνῳ ψυχῆς καί ἀνάγκῃ νῦν ὑπάρχοντες καί δι’ αὐτῆς αἰτούμεθα τῆς Θεοτόκου τό ἄμετρον ἔλεος καί τήν ταχεῖαν Ταύτης συνδρομήν καί τήν βεβαίαν Αὐτῆς ἀντίληψιν.

Ὠδή δ’. Ὁ Εἱρμός. Εἰσακήκοα Κύριε.
Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Τῆς Ἑλλάδος προστάτιδα, Ὀρθοδόξων πάντων τήν ἀντιλήπτορα καί τήν κόσμου χαρᾶς πρόξενον, Παναγία Σέ κηρύττομεν.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ὄπτινας τῇ Εἰκόνι τῆς Παρθένου προσπίπτωμεν οἱ ἐν θλίψεσι ὑπάρχοντες, αἰτούμενοι ἄχθους βαρυτάτου ἀπολύτρωσιν.

Δόξα.
Δέησιν καί ὕμνον τε, τόν πρός Σέ, Παρθένε, μή ὑπερείδης μου· ἀλλά σπεῦσον ὡς φιλόστοργος, Ἄνασσα, καί ἐλέησον τόν κάμνοντα.

Καί νῦν.
Ὅλος ἐν βορβόρῳ νῦν, τόν τῆς ἁμαρτίας, ὡς κύων εὕροιμι καί ἐκεῖσε κυλιώμενος, τοῦ ἐλέους Σου τυγχάνω ἀνεπίδεκτος.

Ὠδή ε’. Ὁ Εἱρμός. Φώτισον ἡμᾶς. 
Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς. 
Ταῖς τῆς Σῆς Μητρός ἱκεσίαις, Πολυέλεε, Ἀμβροσίου τε δεήσῃ τοῦ σεπτοῦ, ἐφ’ ἡμᾶς τούς δεομένους νῦν ἐπίβλεψον.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς. 
Ῥῦσαι πειρασμοῦ καί θλιβούσης περιστάσεως, Σῆς Μητρός ἐπικαμπτόμενος Χριστέ, μεσιτείᾳ καί πρεσβείᾳ καί δεήσεσι.

Δόξα.
Ἴδε τήν ἡμῶν δυσπραγίαν ὡς Φιλάνθρωπος, τῆς Μητρός Σου ἐπικαπτόμενος Σωτήρ τῇ πρεσβείᾳ, ὅτι Αὐτῇ νῦν καταφεύγωμεν.

Καί νῦν.
Ἆρον ἀφ’ ἡμῶν τόν ζυγόν τῶν ξένων Κύριε, μεσιτείᾳ τῆς Πανάγνου καί λιταῖς, Σιτοδοτρίας γάρ τῇ Εἰκόνι νῦν προσπίπτωμεν.

Ὠδή στ’. Ὁ Εἱρμός. Τήν δέησιν.
Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Σωθῆναι ἀπό τῆς κρίσεως ἐλπίζομεν, οἱ πολλαπλῶς πταίοντες τῷ Κυρίῳ· Σιτοδοτρίας γάρ προσπεσόντες τῇ Εἰκόνι, τῇ Θεοτόκῳ μετά δακρύων προσφεύγομεν, αἰτούμενοι τήν παρ’ Αὐτῆς πρός τόν Θεόν μεσιτείαν καί ἔλεος.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Παντοίων με πόνων ψυχῆς ἀπάλλαξον καί κακώσεων, τραυμάτων τε, Παρθένε· Σιτοδοτρίας γάρ τῇ Εἰκόνι προσπίπτων, τήν παρά Σοῦ αἰτοῦμαι βοήθειαν· καί Σέ θαυμάτων τήν πηγήν ὁμολογῶ καί κηρύττω, Πανύμνητε.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ῥωσίας τε καί Ὀρθοδόξων ἁπάντων, τά Σά θαυμάσια κηρύσσουσι προστάτην· καί τριχομένων κακίαις παντοίαις καί ὀχλουμένων Βελίαρ προσκρούσεσι· καί πάντων τῶν ἐν συμφοραῖς, μόνη βοήθεια πέλεις, Θεόνυμφε.

Δόξα.
Ὅρμησον τήν ψυχήν μου, Παρθένε, εἰς λιμένα ἀσφαλῆ σωτηρίας, ταῖς Σαῖς θερμαῖς πρός Θεόν ἱκεσίαις καί τῇ πρεσβείᾳ Σου τήρησον ἄτρωτον· καί ἐπί πέτραν ἀσφαλῇ τῆς πρός Υἱόν Σου πίστεως, Ἄχραντε.

Καί νῦν.
Συμπνίγομαι ταῖς τοῦ βίου πάθεσι τοῖς ἀκαθάρτοις, ἅ μολύνουσι, Μήτερ, τήν ἐν ἐμοί τοῦ Κυρίου εἰκόνα· ἀλλά Σύ δέομαι, Κόρη, ἀποκάθαρον, ταῖς δάκρυσι καί στεναγμοῖς, ἅ δώρησαί μοι, σεπτή Σιτοδότρια.

Διάσωσον, τούς Σύ προσπίπτοντας, Σιτοδότρια Κόρη, Εἰκόνι Σου γάρ τῇ σεπτῇ ἐπισκιάζει ἀφθόνως ἡ Σῆ χάρις.
Ἄχραντε, ἡ διά λόγου τόν Λόγον ἀνερμηνεύτως, ἐπ’ ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τεκοῦσα, δυσώπησον, ὡς ἔχουσα μητρικήν παρρησίαν.

Ὁ Ἱερεύς μνημονεύει ὡς δεδήλωται, ἡμῶν ψαλλόντων τό Κύριε ἐλέησον δωδεκάκις καί μετά τήν ἐκφώνησιν:

Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Τήν ὡραιότητα.
Σεπτήν Εἰκόνα Σου, Ὄπτινας καύχημα τιμῶμεν, Δέσποινα, Σοί ἀναμέλποντες ὠδάς καί ὕμνους, Ἀγαθή, πρεσβείας Σου ἐξαιτοῦντες· πᾶσι γάρ θαυμάσια ἐκτελεῖ Σόν ἐκτύπωμα, προσαγορευόμενον παρ’ ἡμῖν Σιτοδότρια· καί νῦν ὑπέρ ἡμῶν ἐκδυσώπει τόν Υἱόν Σου Θεοτόκε.

Καί εὐθύς τό Προκείμενον.
Μνησθήσομαι τοῦ ὀνοματός σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καί γενεᾷ. (Δίς).
Στίχ. Ἄκουσον, Θύγατερ, καί ἴδε καί κλῖνον τό οὗς Σου καί ἐπιλάθου τοῦ λαοῦ Σου καί τοῦ οἴκου τοῦ πατρός Σου καί ἐπιθυμήσει ὁ Βασιλεύς τοῦ κάλλους Σου. 
Μνησθήσομαι τοῦ ὀνόματός σου ἐν πάσῃ γενεᾷ καί γενεᾷ.

Ὁ Ἱερεύς: Καί ὑπέρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡμᾶς τῆς ἀκροάσεως τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου, Κύριον τόν Θεόν ἡμῶν ἱκετεύσωμεν.

Ὁ χορός: Κύριε ἐλέησον (γ’).

Ὁ Ἱερεύς: Σοφία. Ὀρθοί ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου. Εἰρήνη πᾶσι.

Ὁ χορός: Καί τῷ πνεύματί σου.

Ὁ Ἱερεύς: Ἐκ τοῦ κατά Λουκᾶν ἁγίου Εὐαγγελίου, τό ἀνάγνω-σμα. Σοφία, πρόσχωμεν.

Ὁ χορός: Δόξα Σοι, Κύριε, δόξα Σοι.
Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἀναστᾶσα Μαριάμ, ἐπορεύθη εἰς τήν Ὀρεινήν μετά σπουδῆς, εἰς πόλιν Ἰοῦδα. Καί εἰσῆλθεν εἰς τόν οἶκον Ζαχαρίου καί ἠσπάσατο τήν Ἐλισάβετ. Καί ἐγένετο, ὡς ἤκουσεν Ἐλισάβετ τόν ἀσπασμόν τῆς Μαρίας, ἐσκίρτησε τό βρέφος ἐν τῇ κοιλίᾳ αὐτῆς. Καί ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καί ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καί εἶπεν. Εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου. Καί πόθεν μοι τοῦτο, ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; Ἰδού γάρ, ὡς ἐγένετο ἡ φωνή τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τά ὦτά μου, ἐσκίρτησε τό βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῆ κοιλίᾳ μου. Καί μακαρία ἡ πιστεύσασα, ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαλημένοις αὐτῇ παρά Κυρίου. Καί εἶπε Μαριάμ. Μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τόν Κύριον καί ἠγαλλίασε τό πνεῦμα μου ἐπί τῷ Θεῷ τῷ σωτῆρί μου. Ὅτι ἐπέβλεψεν ἐπί τήν ταπείνωσιν τῆς δούλης Αὐτοῦ. Ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί· ὅτι ἐποίησέ μοι μεγαλεῖα ὁ Δυνατός καί ἅγιον τό ὄνομα Αὐτοῦ. Ἔμεινε δέ Μαριάμ σύν αὐτῇ ὡσεί μῆνας τρεῖς καί ὑπέστρεψεν εἰς τόν οἶκον αὐτῆς.

Ὁ χορός: Δόξα Σοι, Κύριε, δόξα Σοι.

Δόξα. Ἦχος β’.
Ταῖς τῆς Θεοτόκου πρεσβείαις, Ἐλεῆμον, ἐξάλειψον τά πλήθη τῶν ἐμῶν ἐγκλημάτων.

Καί νῦν.
Τῆς Σιτοδοτρίας πρεσβείαις Ἐλεῆμον, ἐξάλειψον τά πλήθη τῶν ἐμῶν ἐγκλημάτων.

Στίχ. Ἐλεῆμον, ἐλέησόν με ὁ Θεός κατά τό μέγα ἔλεός Σου καί κατά τό πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν Σου ἐξάλειψον τό ἀνόμημά μου.

Ἦχος πλ. β’. Ὅλην ἀποθέμενοι.
Ὄλβον ἀναφαίρετον, τήν θαυμαστήν Σου Εἰκόνα, ἡ Ῥωσία ἔχουσα, θείᾳ εὐδοκίᾳ Σου, Κόρη Πάντιμε· ἐν Ὀπτίνᾳ αὗτη γάρ, ὑπό Ἀμβροσίου ἱστορήθη ἵνα πάντοτε ἡμῖν ὑπομιμνήσκει τά ἐλέει Σου· σώζει δέ ἐκ θλίψεων, τούς ἐν πίστει ταύτῃ προστρέχοντας. Ὅθεν πάντας σκέπε ἡμᾶς τούς καταφεύγοντας πρός Σέ καί αἰτουμένους, Πανύμνητε, τήν Σήν θείαν ἀντίληψιν.

Εὐθύς ἐκφωνεῖται ὑπό τοῦ Ἱερέως ἡ λιτανευτική ἱκεσία:
Σῶσον ὁ Θεός τόν λαόν Σου καί εὐλόγησον τήν κληρονομίαν Σου. Ἐπίσκεψαι τόν κόσμον Σου ἐν ἐλέει καί οἰκτιρμοῖς, ὕψωσον κέρας Χριστιανῶν Ὀρθοδόξων καί κατάπεμψον ἡμῖν τά ἐλέη Σου τά πλούσια.
Πρεσβείαις τῆς Παναχράντου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας, Ἧς τήν Εἰκόνα τῆς Σιτοδοτρίας τιμῶμεν.
Δυνάμει τοῦ Τιμίου καί Ζωοποιοῦ Σταυροῦ.
Προστασίαις τῶν Τιμίων, Ἐπουρανίων Δυνάμεων Ἀσωμάτων.
Ἱκεσίαις τοῦ Τιμίου, Ἐνδόξου Προφήτου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου.
Τῶν Ἁγίων Ἐνδόξων καί Πανευφήμων Ἀποστόλων.
Τῶν ἐν Ἁγίοις Πατέρων ἡμῶν, Μεγάλων Ἱεραρχῶν καί Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων: Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου· Ἀθανασίου καί Κυρίλλου, Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας· Νικολάου Ἐπισκόπου Μύρων τῆς Λυκίας καί Σπυρίδωνος Ἐπισκόπου Τριμυθοῦντος, τῶν Θαυματουργῶν.

Τῶν ἁγίων, ἐνδόξων καί καλλινίκων Μαρτύρων.

Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Μεγαλομαρτύρων Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου, Θεοδώρου τοῦ Τήρωνος καί Θεοδώρου τοῦ Στρατηλάτου.
Τῶν ἁγίων Ἱερομαρτύρων Χαραλάμπους καί Ἐλευθερίου.
Τῶν Ὁσίων καί Θεοφόρων Πατέρων ἡμῶν.
(Τοῦ Ἁγίου τοῦ Ναοῦ, ἐφ’ ὅσον δέν ἐμνημονεύθη ἐν τοῖς ἄνω).

Τῶν Ἁγίων καί Δικαίων Θεοπατόρων Ἰωακείμ καί Ἄννης.

 

(Τῶν Ἁγίων τῆς ἡμέρας).

 

Καί Πάντων Σου τῶν Ἁγίων.

Ἱκετεύομέν Σε, Μόνε Πολυέλεε Κύριε, ἐπάκουσον ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν δεομένων Σου καί ἐλέησον ἡμᾶς.

Ὁ χορός: Κύριε ἐλέησον (12).

Καί ἐπισφραγίζει ὁ Ἱερεύς μετά τῆς δοξολογικῆς ἐκφωνήσεως:
Ἐλέει καί οἰκτιρμοῖς καί φιλανθρωπίᾳ τοῦ Μονογενοῦς Σου Υἱοῦ, μεθ’ Οὗ εὐλογητός εἶ, σύν τῷ Παναγίῳ καί Ἀγαθῷ καί Ζωοποιῷ Σου Πνεύματι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων.

Ὁ χορός: Ἀμήν.

Καί ἀποπληροῦμεν τάς λοιπάς ὠδάς τοῦ Κανόνος:

Ὠδή ζ’. Ὁ Εἱρμός. Οἱ ἐκ τῆς Ἰουδαίας.
Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Πατρίδος Ἑλληνίδος μνήσθητι, Θεοτόκε, ὡς Πόλεως Κωνσταντίνου ποτέ· Ὑπέρμαχον γάρ ταύτης καί Στρατηγόν ἐν πίστει Σέ ἐπιγράφεται ψάλουσα· ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν Θεός εὐλογητός εἶ.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ἴασαι τῆς ψυχῆς μου τόν πόνον, Παναγία, ἡ Ὀρθοδόξων προστάτης καί πρόμαχος· Σῆ γάρ προσπίπτω, Κόρη, τῇ Σῇ ἐπιστασίᾳ καί γηθοσύνως κραυγάζω Σοι· ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν Θεός εὐλογητός εἶ.

Δόξα.
Πῦρ τό τῆς ἁμαρτίας, Παρθένε, τόν Σόν δοῦλον καταναλίσκει, πλήν σπεῦσον ῥυσθῆναι με· κατάσβεσον τήν φλόγαν, εὐχαῖς πρός τόν Υἱόν Σου, ἵνα εὐγνωμόνως κραυζάγω Σοι· ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν Θεός εὐλογητός εἶ.

Καί νῦν.
Τίμιος ἐναντίον Κυρίου τοῦ Ὁσίου ἀναδέδεικται θάνατος, Δέσποινα· τοῦ θείου Ἀμβροσίου, αὐτόν γάρ ἡ Εἰκών Σου Σιτοδοτρίας ηὐλόγησε ψάλλοντα· ὁ τῶν Πατέρων ἡμῶν Θεός εὐλογητός εἶ.

Ὠδή η’. Ὁ Εἱρμός. Τόν Βασιλέα τῶν οὐρανῶν.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.

Ὠραιοτάτη ἡ μορφή Σῆς Εἰκόνος, Σιτοδοτρίας, εὐσυμπάθητε Κόρη, πρός ἧν τό γόνυ ψυχῆς κλίνωμεν πάντες.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ἄνασσα Κόρη, Σιτοδοτρίας Εἰκόνι προσπεσόντες οἱ πιστοί ἀναβοῶμεν· σπεῦσον, Παρθένε, ἀπάλλαξον ἐν τάχει.

Δόξα.
Ναῷ Σου θείῳ ἐν Ὄπτινα, Παρθένε, χαίρουσα σπεύδει πληθύς τῶν Ὀρθοδόξων, τυχεῖν συγγνώμης, ἐλέους τε βοηθείας.

Καί νῦν.
Τῆς Βασιλείας, Παρθένε, τοῦ Υἱοῦ Σου τύχοιμεν πάντες Ὀρθόδοξοι ποθοῦμεν, Σῇ μεσιτείᾳ, δεήσι καί βοηθείᾳ.

Ὠδή θ’. Ὁ Εἱρμός. Κυρίως Θεοτόκον.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.

Ὠραῖος κάλει πάντων ἀνθρώπων πέλει, Μῆτερ, ὁ Σός Υἱός πρός Ὅν τήν δέησιν ἔκχεε, ἵνα ῥυσθῶμεν διά Σοῦ κρίσεως βαρυτάτης.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Νικῆσαι τοῦ Βελίαρ τάς μηχανάς, Παρθένε, Σῇ βοηθείᾳ ἐλπίζομεν πάντοτε, πρός Σόν Υἱόν ταῖς Σαῖς λιταῖς, δι’ ὧν βεβαίως οἱ πάντες σωζόμεθα.

Ὑπεραγία Θεοτόκε σῶσον ἡμᾶς.
Ἴασαι τῆς ψυχῆς μου τό ἄλγος, Θεοτόκε, ὅτι συνθλίβει ἐντόνως τόν δοῦλον Σου· καί δώρησαί μοι τήν χαράν, ἵνα ὑμνῶ Σε, κλεινή Σιτοδότρια.

Δόξα.
Ὄμματι εὐσπλαχνίας βλέψον ἡμῖν ἐν τάχει καί τοῖς δούλοις Σου χείραν ἔκτεινον· Σέ γάρ μητέρα ἡμῶν κατά χάριν κηρύττομεν.

Καί νῦν.
Σάλον τόν τῆς ψυχῆς μου καί ἄλγος καί ὀδύνην, ταῖς Σαῖς πρεσβείαις κατάστειλον δέομαι· Σῆ γάρ προσφεύγω τά νῦν, σεπτή Σιτοδότρια.

Καί εὐθύς, τοῦ Ἱερέως θυμιῶντος τό Ἱερόν Θυσιαστήριον καί τόν εὐσεβῆ λαόν, ψάλλονται τά παρόντα Μεγαλυνάρια:
Ἄξιον ἐστιν ὡς ἀληθῶς, μακαρίζειν Σε τήν Θεοτόκον, τήν ἀειμακάριστον καί παναμώμητον καί μητέρα τοῦ Θεοῦ ἡμῶν. Τήν τιμιωτέραν τῶν Χερουβείμ καί ἐνδοξοτέραν ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ, τήν ἀδιαφθόρως Θεόν Λόγον τεκοῦσαν, τήν ὄντως Θεοτόκον Σέ μεγαλύνομεν.
Εἰκόνι Σου τῇ θείᾳ πανευλαβῶς προσπίπτωμεν, Κόρη, οἱ ἐν θλίψεσι τῆς ψυχῆς, αἰτούμενοι δι’ αὐτῆς τήν Σήν γενναῖαν καί ἀναγκαῖαν τοῖς πᾶσι ἀντίληψιν.
Ἑλλάδος ἁπάσης τήν ὁδηγόν, Γένους Ὀρθοδόξων τήν προστάτην καί βοηθόν Σιτοδοτρίας τήν Εἰκόνα νῦν τιμῶμεν, ὡς τῆς Παρθένου λαμπρόν ἀποτύπωμα.
Κατάπαυσον τόν τάραχον τῆς ψυχῆς τῶν δούλων Σου, Κόρη, Θεοπόθητε Μαριάμ, καί δώρησαι εἰρήνην Σοῖς ἱκέταις, ὅπως μή παύουν τοῦ μεγαλύνειν Σε.
Βάρος, Παρθένε, ἐν τῇ ψυχῇ καί ἄλγος καί πόνος ἐπιπολάζει νῦν ἐφ’ ἡμᾶς· Σύ ἄρον τόν ζυγόν τῆς ἁμαρτίας, ἧ ὡς μεσότοιχον τοῦ Υἱοῦ Σου χωρίζει ἡμᾶς.
Φράγκων, Σαξώνων καί  Ἀλανῶν, Βανδάλων, Λατίνων, Βησιγότθων, Σκανδιναυῶν ταπείνωσον, Κόρη, ὀφρύν  τήν  ἐπηρμένην, ἐπιβουλῆς  δέ  τούτων  ἡμᾶς  ἀπάλλαξον.
Ὡς  πᾶλαι  ἐδωρήσω  θείαν  ἰσχύν  τῷ  Νέβσκι  Ἀλαξάνδρῳ, καθυποτάξαι  τούς  Ἀλανούς, Τεύτονας  τε  ἄλλους  ἐχθρούς  Ὀρθοδοξίας, οὕτω  καί  νῦν,  Παρθένε, ἡμᾶς  ἐνίσχυσον.
Ἀμβροσίῳ τῷ Γέροντι οἱ πιστοί, προσπίπτομεν πάντες οἱ κινδυνεύοντες εὐλαβῶς· ἆρον τάς χεῖρας Πάτερ θεῖε πρός τήν Παρθένον καί ἔλεος ὄμβρισον.

Τό Μεγαλυνάριον τοῦ Ἁγίου τοῦ Ναοῦ ἤ τοῦ Ἁγίου τῆς ἡμέρας. Καί κλείομεν μετά τοῦ

Πᾶσαι τῶν Ἀγγέλων αἱ στρατιαί, Πρόδρομε Κυρίου, Ἀποστόλων ἡ δωδεκάς, οἱ Ἅγιοι Πάντες μετά τῆς Θεοτόκου, ποιήσατε πρεσβείαν εἰς τό σωθῆναι ἡμᾶς.

Τό Τρισάγιον καί τά Τροπάρια ταῦτα.

Ἦχος πλ. β΄.

Ἐλέησον ἡμᾶς, Κύριε, ἐλέησον ἡμᾶς, πάσης γάρ ἀπολογίας ἀποροῦντες, ταύτην Σοι τήν ἱκεσίαν, ὡς Δεσπότῃ, οἱ ἁμαρτωλοί προσφέρομεν, ἐλέησον ἡμᾶς.

Δόξα.
Κύριε ἐλέησον ἡμᾶς, ἐπί Σοί γάρ πεποίθαμεν. Μή ὀργισθῆς ἡμῖν σφόδρα, μηδέ μνησθῆς τῶν ἀνομιῶν ἡμῶν. Ἀλλ’ ἐπίβλεψον καί νῦν ὡς εὔσπλαχνος καί λύτρωσαι ἡμᾶς ἐκ τῶν ἐχθρῶν ἡμῶν. Σύ γάρ εἶ Θεός ἡμῶν καί ἡμεῖς λαός Σου, πάντες ἔργα χειρῶν Σου καί τό ὄνομά Σου ἐπικεκλήμεθα.

Καί νῦν.
Τῆς εὐσπλαχνίας τήν πύλην ἄνοιξον ἡμῖν, εὐλογημένη Θεοτόκε, ἐλπίζοντες εἰς Σέ μή ἀστοχήσομεν, ῥυσθείημεν διά Σοῦ τῶν περιστάσεων· Σύ γάρ ἡ σωτηρία τοῦ γένους τῶν Χριστιανῶν.

Εἶτα ὁ Ἱερεύς τήν Ἐκτενῆ Δέησιν, ἡμῶν ψαλλόντων τό λιτανευτικόν Κύριε ἐλέησον, τρίς (3) μεθ’ ἑκάστην δέησιν, ἐξαιρέσει τῆς πέμπτης δεήσεως, μεθ’ ἧν ψάλλεται τοῦτο τεσ-σαράκοντα (40).

Ἐλέησον ἡμᾶς ὁ Θεός, κατά τό μέγα ἔλεός Σου, δεόμεθά Σου, ἐπάκουσον καί ἐλέησον.
Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου ἡμῶν (δεῖνος) καί πάσης τῆς ἐν Χριστῷ ἡμῶν ἀδελφότητος.
Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ ἐλέους, ζωῆς, εἰρήνης, ὑγείας, σωτηρίας, ἐπισκέψεως, συγχωρήσεως καί ἀφέσεως τῶν ἁμαρτιῶν, πάντων τῶν εὐσεβῶν καί Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν.
Ἔτι δεόμεθα καί ὑπέρ τῶν δούλων τοῦ Θεοῦ… (καί μνημονεύονται τά ὀνόματα τῶν ὑπέρ ὧν ἡ Ἱερά Παράκλησις τελεῖται).
Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ τοῦ διαφυλαχθῆναι τήν ἁγίαν Ἐκκλησίαν (ἤ Μονήν) καί πόλιν (ἤ νῆσον) ταύτην καί πᾶσαν πόλιν καί χώραν, ἀπό ὀργῆς, λοιμοῦ, λιμοῦ, σεισμοῦ, καταποντισμοῦ, πυρός, μαχαίρας, ἐπιδρομῆς ἀλλοφύλων, ἐμφυλίου πολέμου καί αἰφνιδίου θανάτου. Ὑπέρ τοῦ ἵλεων, εὐμενῆ καί εὐδιάλλακτον γενέσθαι τόν Ἀγαθόν καί Φιλάνθρωπον Θεόν ἡμῶν, τοῦ ἀποστρέψαι καί διασκεδάσαι πᾶσαν ὀργήν καί νόσον, τήν καθ’ ἡμῶν κινουμένην καί ῥύσασθαι ἡμᾶς ἐκ τῆς ἐπικειμένης δικαίας Αὐτοῦ ἀπειλῆς καί ἐλεῆσαι ἡμᾶς.
Ἔτι δεόμεθα, ὑπέρ τοῦ εἰσακοῦσαι Κύριον τόν Θεόν, φωνῆς τῆς δεήσεως ἡμῶν τῶν ἁμαρτωλῶν καί ἐλεῆσαι ἡμᾶς.
Ἐπάκουσον ἡμῶν, ὁ Σωτήρ ἡμῶν, ἡ ἐλπίς πάντων τῶν περάτων τῆς γῆς καί τῶν ἐν θαλάσσῃ μακράν καί ἵλεως, ἵλεως γενοῦ ἡμῖν, Δέσποτα, ἐπί ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν καί ἐλέησον ἡμᾶς. Ἐλεήμων γάρ καί Φιλάνθρωπος Θεός ὑπάρχεις καί Σοί τήν δόξαν ἀναπέμπομεν, τῷ Πατρί καί τῷ Υἱῷ καί τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι, νῦν καί ἀεί καί εἰς τούς ἀιῶνας τῶν αἰώνων.

Ὁ χορός: Ἀμήν.

Δόξα. Ἀπολυτίκιον τῆς Σιτοδοτρίας. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τῇ σεπτῇ Σου Εἰκόνι Σιτοδοτρίας προσπίπτωμεν, κλίνοντες τό γόνυ, Παρθένε, τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος· δεόμενοι ἀντιλήψεως, Ἁγνή, πρεσβείαις πρός Υἱόν Σου καί λιταῖς· ἵνα τύχωμεν, Παρθένε, τῆς παρ’ Αὐτοῦ πλημελημάτων ἀφέσεως. Δόξα τοῖς μεγαλείοις Σου, Σεμνή, δόξα τοῖς θαυμασίοις Σου, δόξα ὑπερβαλόντως, Κόρη, τῇ δυναστείᾳ Σου.

Ἀπολυτίκιον τοῦ ἁγ. Ἀμβροσίου τῆς Ὄπτινα. Ἦχος ὁ αὐτός.

Τῶν ἐν Ὄπτινᾳ Γερόντων ἀνυμνοῦμεν τόν πρύτανην, τόν ἐν ἁγιότητι μέγαν, θεοφόρον Ἀμβρόσιον· καί τούτου τῇ Εἰκόνι τῇ σεπτῇ Σιτοδοτρίας τῆς Παρθένου, εὐλαβῶς προσπίπτωμεν κινδυνεύοντες οἱ πιστοί, μετά θέρμης ἀναβοῶντες· πρόφθασον ταῖς λιταῖς Σου πρός Θεόν, ἄρον δεινήν περίστασιν, ἔπαρον ὑπέρ ἡμῶν τάς χεῖρας, Ὅσιε.

Ὑπό τοῦ Ἱερέως Ἀπόλυσις. Καί τῶν Χριστιανῶν ἀσπαζομένων τήν Εἰκόνα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί τοῦ ἁγ. Ἀμβροσίου καί χριομένων δι’ ἁγίου ἐλαίου, ψάλλονται τά παρόντα Τροπάρια:

Ἦχος β’. Ὅτε ἐκ τοῦ ξύλου.
Πάντας τούς προσπίπτοντας πιστῶς, τῇ Σῇ πανυπερτίμῳ Εἰκόνι, Σιτοδοτρίας σεπτῆς, ῥύου πάσης θλίψεως καί περιστάσεως· τῶν παθῶν δέ διάλυσον τόν σάλον, Παρθένε, ἅπασι παρέχουσα χάριν σωτήριον· Σύ γάρ ἡμῶν ἡ προστάτις καί πιστῶν ἁπάντων ἡ σκέπη πέλεις, οἷα Μήτηρ τοῦ Παντάνακτος.

Ἦχος πλ. δ’.
Δέσποινα πρόσδεξαι τάς δεήσεις τῶν δούλων Σου καί λύτρωσαι ἡμᾶς ἀπό πάσης ἀνάγκης καί θλίψεως.

Ἦχος β’.
Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς Σέ ἀνατίθημι, Μήτερ τοῦ θεοῦ, φύλαξόν με ὑπό τήν σκέπην Σου.

Ὁ Ἱερεύς: Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν, Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ ὁ Θεός, ἐλέησον καί σῶσον ἡμᾶς,Ἀμήν.

Από το Ιστολόγιο-ΤΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΟ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ 

Τα πιο εντυπωσιακά – κρεμαστά μοναστήρια του κόσμου

Αλλο ένα δημοσίευμα – διαφήμιση για τις ομορφιές της χώρας φιλοξενεί η Daily Mail, αυτή τη φορά παρουσιάζοντας τα Μετέωρα στο πλαίσιο ενός αφιερώματος για τα κρεμαστά μοναστήρια του κόσμου.

Τα εν λόγω μοναστήρια, όπως σχολιάζεται στο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας μοιάζουν να έχουν χτιστεί στο σημείο όπου η Γη ενώνεται με τον Ουρανό, σε μέρη γαλήνια που βοηθούν τους πιστούς στην προπάθειά τους να επικοινωνήσουν με το Θεό τους.

Τα μοναστήρια που παρουσιάζονται στο αφιέρωμα της Daily Mail, είναι χτισμένα σε απίστευτα ύψη, στις πλαγιές βουνών και βράχων.

Η πρόσβαση σε αυτά είναι δυσπρόσιτη, αφού είναι εφικτή μόνο μέσα από στενά και απότομα μονοπάτια προκειμένου να μην διαταράσσεται η ησυχία τους….

Το μοναστήρι του Αγίου Στεφάνου στα Μετέωρα χτίστηκε στα μέσα του 16ουαιώνα.

Η Αγία Τριάδα στα Μετέωρα…

Η Μονή Ρουσάνου στα Μετέωρα

Το μαναστήρι του Αγίου Βαρλαάμ… στο οποίο ο μόνος τρόπος πρόσβασης είναι αυτός που απεικονίζεται στην παραπάνω εικόνα…

Η μονή Ρουσάνου (Φωτογραφία του 1985)

Τα μοναστήρια του Αγίου Νικολάου Αναπαυσά (αριστερά) και της Ρουσάνου(δεξιά) στην Ελλάδα στα Μετέωρα.

Προσκολλημένο στην πλευρά του βουνού Χασάν στην Κίνα το μοναστήρι αυτό είναι προσβάσιμο μόνο από απότομα και επικίνδυνα μονοπάτια.  

Το συγκεκριμένο μοναστήρι στην Καππαδοκία της Τουρκίας δεν κρέμεται αλλά είναι σκαλισμένο στο βράχο

Το μαναστήρι Σιγκιρίγια αποτελεί ένα από τα οκτώ Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Σρι Λάνκα

Καθώς ο επισκέπτης προσπαθεί να φθάσει στο μονασήρι Σιγκιρίγια ανεβαίνοντας τα πέτρινα σκαλοπάτια… Ενας δρόμος, όχι ιδιαίτερα επικίνδυνος σε  σχέση με άλλους..

Ο βράχος των Λεόντων στην κεντρική περιοχή Ματάλ της Σρι Λάνκα, χρησιμοποιείται ως μοναστήρι από τον 5ο αιώνα π.Χ..

Το μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά στη νότια ακτή της Μαύρης Θάλασσας…

Η μονή της Παναγιάς Σουμελά στην Τουρκία δημιουργήθηκε το 386 μ.Χ. από δύο ιερείς που ανακάλυψαν τη θαυματουργή εικόνα μέσα στο βουνό…

Η φωλιά της Τίγρης στην κοιλάδα Πάρο στο Μπουτάν…

Η «φωλιά της Τίγρης»… πήρε το όνομά της από τον γκουρού Ρίνποτσε, ο οποίος ταξίδεψε στην περιοχή με μια τίγρη…

http://www.iefimerida.gr/news/52777

Προϋποθέσεις για να έχουν αποτέλεσμα οι προσευχές μας (Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτη)

Αλλά επειδή μονάχα η κατάνυξη και τα δάκρυα δεν είναι αρκετά για να πείσουν τον Θεό να μας δώσει αυτά που του ζητούμε στις προσευχές μας αυτές, πρέπει να προσθέσουμε και κάποια άλλα στοιχεία που χρειάζονται ακόμη, για να έχουν θετικό αποτέλεσμα οι προσευχές μας. Ιδού μερικές από αυτές τις προϋποθέσεις στη συνέχεια, έξι τον αριθμό.

α) Όποιος θέλει να πάρει θετική απάντηση στο πρώτο του αίτημα, που είναι η συγχώρηση των αμαρτημάτων του, πρέπει κι αυτός ο ίδιος, όταν προσεύχεται, να συγχωρεί τ’ αμαρτήματα που διέπραξαν εις βάρος του οι άλλοι, καθώς μας δίδαξε ο Κύριος: «όταν στέκεστε σε προσευχή, ν’ αφήνετε ό,τι διαφορές έχετε με κάποιον, συγχωρώντας τον, κ’ έτσι να συγχωρήσει και ο Πατέρας μας ο ουράνιος και τα δικά σας παραπτώματα» (Μαρκ. ια’ 25).

β) Όποιος ζητάει να λάβει κάτι από τον Θεό, πρέπει να το ζητάει χωρίς διψυχία και δισταγμό, αλλά με στερεή και αδίσταχτη πίστη, όπως μας λέει πρώτα ο ίδιος ο Κύριος μας: «όλα όσα ζητάτε στην προσευχή σας με πίστη, θα τα λάβετε» (Ματθ. κα’ 22) και, κατόπιν, ο αδελφόθεος Ιάκωβος: «κι αν κάποιος από σας υστερεί σε σοφία, ας τη ζητήσει από τον Θεό, που τη χαρίζει με απλότητα σε όλους, χωρίς να περιφρονεί κανέναν αλλά που να τη ζητάει με πίστη, δίχως αμφιβολία, διότι όποιος έχει αμφιβολίες ομοιάζει με το κύμα της θάλασσας, που ο άνεμος το παρασέρνει και το πηγαίνει πότε εδώ και πότε εκεί· να μην ελπίζει ποτέ πως θα πάρει κάτι από τον Κύριο ένας τέτοιος άνθρωπος δίγνωμος και άστατος σ’ όλους τους τρόπους της ζωής του» (Ιακ. α΄ 5-7).

γ) Όποιος ζητάει, πρέπει να μην παρακαλεί για ζητήματα που δεν τον συμφέρουν πνευματικά, δηλαδή για κοσμικά πράγματα που προξενούν τις ηδονές του, αλλά να ικετεύει για ζητήματα κατά Θεόν, δηλαδή που συμφέρουν κ’ ενδιαφέρουν τη σωτηρία της ψυχής του. Ακούστε και τον ονειδισμό εκ μέρους του αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου, που λέει: «ζητάτε κάτι και δεν το λαμβάνετε, διότι το ζητάτε με κακό σκοπό, δηλαδή το ζητάτε για να το κατασπαταλήσετε για τις ηδονές σας» (Ιακ. δ’ 3)

δ) Όποιος θέλει να λάβει όσα συμφέροντα για την ψυχή του ζητάει από το Θεό, πρέπει κι αυτός να εργάζεται και να κάνει όλα όσα δύνεται και μπορεί, σύμφωνα και με την κοινή παροιμία, που λέει «συν Αθηνά και χείρα κίνει»· πρέπει δηλαδή να μην αμελεί και να μην παραδίνει θεληματικά τον εαυτό του πρώτα στα πάθη, και τις επιθυμίες, κ’ έπειτα ζητάει τη θεία βοήθεια, διότι δεν θα τη λάβει ποτέ, σύμφωνα και με τον λόγο του Μεγάλου Βασιλείου: πρέπει, λοιπόν, πρώτα να προσφέρει κάνεις όλα όσα μπορεί μόνος του, και υστέρα να παρακαλεί τον Θεό να έρθει βοηθός και σύμμαχος του- διότι, όταν κάποιος παραδώσει τον εαυτό του με νωθρότητα στις επιθυμίες και παραδοθεί έτσι μόνος του στους εχθρούς, αυτόν ο Θεός δεν τον βοηθάει ούτε εισακούει τις δεήσεις του, διότι πρόλαβε ο ίδιος και με την αμαρτία του αποξενώθηκε από τον Θεό· γιατί, βέβαια, όποιος επιθυμεί να έχει τη βοήθεια του Θεού, δεν προδίδει το πρέπον και το αρμόζον· κι αυτός που δεν προδίδει το πρέπον και το αρμόζον, δεν προδίδεται και δεν εγκαταλείπεται ποτέ από τη θεία πρόνοια και βοήθεια» (Ασκητικαί Διατά­ξεις, κεφ. α’). Και, ακριβώς, γι’ αυτούς λέγει ο Θεός με το στόμα του προφήτου Ησαΐα: «με αναζητούν την κάθε ημερα, κ’ επιθυμούν να γνωρίσουν τις εντολές μου, ωσάν λαός που έπραξε το δίκαιο και που δεν εγκατέλειψε την κρίση του Θεού» (Ησ. νη’ 2). Και, για να το πούμε με δυο λόγια, οποίος θέλει να εισακούσει ο Θεός τη δέησή του και να λάβει θετική απάντηση στο ζήτημά του, πρέπει να βιάζει τον εαυτό του, όσο μπορεί, για να φυλάγει τις εντολές του Θεού, ώστε να φτάσει στο σημείο να μην τον κατηγορεί η συνείδηση του ότι καταφρόνησε ή αμέλησε κάποιο πράγμα, που μπορούσε να το κάμει και δεν το έκαμε. Διότι, όπως λέει ο αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, ο ευαγγελιστής Ιωάννης, «όταν η καρδιά μας παύει να μας κατηγορεί, τότε αποκτούμε θάρρος εμπρός στον Θεό, κι Εκείνος μας δίνει ό,τι Του ζητούμε, γιατί εκτελούμε τις εντολές Του, και κάνουμε όλα όσα είναι αρεστά σ’ Εκείνον» (Α’ Ιωάν. γ’ 21-22). Και ο μέγας Βασίλειος προσθέτει: «Είναι, λοιπόν, απαραίτητο να μη μας κατηγορεί σε τίποτε η συνείδησή μας, και τότε μονάχα μπορούμε να επικαλούμαστε τη θεία βοήθεια» (Ασκητ. Διατ., ο.π.) Και όχι μονάχα, όταν κάποιος προσεύχεται για τον εαυτό του, πρέπει να κάνει τα καθήκοντά του όσο μπορεί καλύτερα, αλλά και στην περίπτωση που κάποιος άλλος προσεύχεται για κείνον, πρέπει κι αυτός να συνεργεί προσωπικά για να καρποφορήσει η προσευχή που γίνεται για λόγου του. Αυτό ακριβώς σημαίνει ο λόγος του Αδελφοθέου, «πολύ ισχύει δέησις δικαίου ενεργούμενη» (Ιακ. ε’ 16), τον οποίο ερμηνεύοντας ο θειος Μάξιμος ο Ομολογητής λέγ­ει: «Πράγματι, πολύ ισχύει η δέηση του δικαίου, είτε χάρη στον δίκαιο που την κάνει, είτε και χάρη σ’ εκείνον που ζητάει από τον δίκαιο να την πραγματοποιήσει· διότι, από μεν την πλευρά του δικαίου που γίνεται η δέηση, αυτή δίνει θάρρος να παρουσιαστεί και να ζητήσει από Κείνον που μπορεί να εισακούσει τα αιτήματα των δικαίων, ενώ από την πλευρά εκείνου που ζητάει από τον δίκαιο να κάμει γι’ αυτόν τη δέηση, του δίνει την ευκαιρία ν’ απομακρυνθεί από την κακία και να εγκολπωθεί πάλι την διάθεση για ενάρετο βίο» (Ε’ εκατ. περί θεολογίας, κεφ. πδ’). Και ο ίδιος πάλι, σε άλλο σημείο, λέει: «Είναι πράγματι δείγμα μεγάλης νωθρότητας, για να μην πω παραφροσύνης, να επιζητεί κανείς τη σωτηρία του με τις δεήσεις των δικαίων, ενώ η διάθεσή του στρέφεται προς τις τέρψεις, και να ζητάει τη συγχώρεση εκείνων των αμαρτημάτων, για τα οποία σπιλώνεται με δική του διάθεση και ενέργεια. Πρέπει, λοιπόν, να μην αφήνει ανενεργή και ακίνητη τη δέηση του δικαίου…, αλλά να την ενεργοποιεί και να την ισχυροποιεί, δίνοντάς της φτερά με τις δικές του αρετές» (ο.π., κεφ. πγ’).

ε) Όποιος θέλει να εισακούσει ο Κύριος το αίτημά του, πρέπει να μην λιποψυχάει, ούτε να θλίβεται και να στενοχωριέται όταν προσεύχεται, αλλά να προσμένει με υπομονή και μακροθυμία, κι ας περνάει αρκετός καιρός αναμονής. Έτσι και ο Κύριος, για να μας διδάξει να προσμένουμε υπομένοντας και προσκαρτερώντας στην προσευχή, χωρίς να στενοχωριόμαστε καθόλου, μας αναφέρει στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο την παραβολή της χήρας, η οποία με την επιμονή και την υπομονή της, έπεισε στο τέλος τον άδικο δικαστή να της αποδώσει το δίκιο της. «Και τους έλεγε και την παραβολή αυτή, για το ότι πρέπει πάντοτε να προσεύχονται και να μην αποκάμουν» (Λουκ. ιη’ 1). Έχουμε, από την άλλη πλευρά, και τον λόγο του μεγάλου Βασιλείου, που λέει ότι, μπορεί στη δέησή σου πολλές φορές να ζητήσεις τα πνευματικώς συμφέροντα, όμως δεν επέμεινες αρκετά. Διότι, όπως είναι γραμμένο, «με την υπομονή σας θα σώσετε τις ψυχές σας» (Λουκ. κα’ 19). Και, «όποιος υπομείνει ως το τέλος, αυτός θα σωθεί» (Ματθ. ι’ 22). Έχουμε γι’ αυτό το θέμα παράδειγμα τον Αβραάμ, ο οποίος, αν και ήταν νέος όταν προσεκλήθη από την Ασσυρία να πάει στην Παλαιστίνη, και είχε λάβει μάλιστα και υπόσχεση από το Θεό, πως θα πληθυνθεί το σπέρμα της γενιάς του όπως τ’ αστέρια τ’ ουρανού, είδε να πραγματοποιείται η παραπάνω υπόσχεση του Θεού μόλις στα εκατό χρόνια της ηλικίας του! Επίσης, και το παράδειγμα του Ισαάκ, ο οποίος παρακαλούσε τον Θεό να του χαρίσει τέκνα, αλλά η δέησή του εισακούστηκε μόλις ύστερα’ από είκοσι χρόνια! Ο μέγας Βασίλειος σε συμβουλεύει: «μιμήσου, λοιπόν, και σύ, αδελφέ μου, αυτούς τους Πατριάρχες και την πίστη τους· και αν περάσει κ’ ένας χρόνος, τρίτος ή τέταρτος ή περισσότερα χρόνια δίχως να λάβεις το αίτημά σου, μην αφήνεις την προσευχή, αλλά να επιμένεις με πίστη, εργαζόμενος πάντα το αγαθό». Και ο άββάς Μακάριος προσθέτει: «οποίος δεν βλέπει να εισακούεται γρήγορα η δέησή του, αλλά ν’ αναβάλλεται από το Θεό, αυτός αισθάνεται πιο φλογερή την επιθυμία της προσευχής· και όσο πιο πολύ μακροθυμεί ο Θεός, δοκιμάζοντάς μας στον πόνο, τόσο πιο πολύ έντονα οφείλει ο προσευχόμενος να επιμένει, ζητώντας την δωρεά του Θεού» (Σειρά στο Κατά Ματθαίον, κεφ. ζ’).

ς) και τελευταίον· όποιος θέλει να επιτύχει το αίτημα της προσευχής του, πρέπει πάντοτε να ευχαριστεί τον Θεό, είτε λάβει γρήγορα εκείνο που ζητά, είτε και αργότερα. Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος μας λέγει: «τα αιτήματά σας να τ’ απευθύνετε στο Θεό με προσευχή και δέηση, που θα συνοδεύονται από ευχαριστία» (Φιλιπ. δ’ 6). Επειδή, πολλές φορές, ο Θεός δεν μας δίνει γρήγορα εκείνο που του ζητούμε, ή γιατί ξέρει πως θα χάσουμε αυτό που θα μας χαρίσει και, γι’ αυτόν το λόγο, θα τιμωρηθούμε περισσότερο, αφού αθετήσαμε το χάρισμα του και τη δωρεά του· ή, γιατί, γνωρίζοντας πως μόλις λάβουμε το αίτημά μας θα πάψουμε να προσευχόμαστε. Γι’ αυτό αναβάλλει το ζήτημα μας και δεν το πραγματοποιεί, θέλοντας και προνοώντας να τον παρακαλούμε πάντοτε και να βρισκόμαστε κοντά του με την προσευχή· ή, ακόμη, για να φανεί η πίστη και η αγάπη μας προς τον Θεό, ή και για άλλους λόγους που έχει ο Θεός, ακατανόητους βέβαια σ’ εμάς, αλλά δίκαιους, που αποβλέπουν πάντοτε προς το πνευματικό συμφέρον μας. Τα βεβαιώνει όλα αυτά και ο βαθύς θεολόγος και πράγματι μέγας Βασίλειος, με όσα γράφει στο α’ κεφάλαιο των Ασκητικών του Διατάξεων, οπού συμπερασματικά μας λέγει: «Γνωρίζοντας, λοιπόν, όλα αυτά, είτε πιο γρήγορα εισακουστούμε και λάβουμε, είτε πιο αργά, ας παραμείνουμε πάντοτε με ευχαριστίες στον Κύριο, διότι όλα όσα κάνει ο Δεσπότης τα κάνει πάντοτε οικονομώντας τη δική μας σωτηρία· και να μην λιποψυχούμε, σταματώντας τις προσευχές και τις δεήσεις». Και τί λέω; είτε λάβουμε απ’ το Θεό, είτε δεν λάβουμε τα αιτήματά μας, εμείς πρέπει να τον ευχαριστούμε πάντοτε και να επιμένουμε κρούοντας τη θύρα του Θεού και ζητώντας πάλι και πάλι με την προσευχή μας· διότι μας αρκεί και τούτο το μέγα χάρισμα που λαβαίνουμε, δηλαδή το ότι αξιωνόμαστε να συνομιλούμε με τον ίδιο το Θεό και να παραμένουμε ενωμένοι μ’ Εκείνον όταν προσευχόμαστε. Έτσι μας λέει και ο χρυσός κάλαμος του αγίου Ιωάννου, με κομψότητα και γλαφυρότητα, γράφοντας τα παρακάτω: «μεγάλο αγαθό η προσευχή, όταν γίνεται με διάνοια καθαρή και χαρούμενη, κι όταν μάθουμε τους εαυτούς μας να ευχαριστούν το Θεό πάντοτε: όχι μονάχα όταν λαβαίνουμε τα αιτήματα της προσευχής, μα κι όταν δεν τα λαβαίνουμε. Διότι, άλλοτε μεν μας δίνει κι άλλοτε δεν μας δίνει· ωστόσο, και στις δύο περιπτώσεις είσαι κερδισμένος, αφού είτε λάβεις είτε δεν λάβεις, ήδη έχεις λάβει και μη λαμβάνοντας· κι όταν επιτύχεις το ζητούμενο κι όταν δεν το πετύχεις· ήσουν τυχερός κι όταν δεν το πέτυχες, επειδή μερικές φορές το να μη λάβεις το αίτημά σου είναι επωφελέστερο· διότι, αν δεν ήταν προς το συμφέρον μας το να μην το λάβουμε, ο Θεός θα μας το έδινε οπωσδήποτε. Και το να μην πετυχαίνουμε κάτι, όταν καταλήγει προς το συμφέρον μας, είναι όντως επιτυχία» (Εις Ανδριάντας, λόγ. α΄· και Περί ευχής, τ. ζ’). Ανάλογα έγραψε και ο άγιος Ιωάννης, που μας παρέδωκε την ουράνια Κλίμακα: «να μη λες, πως περνάς πολλή ώρα στην προσευχή, δίχως να κατορθώσεις τίποτε, γιατί ήδη έχεις κάτι κατορθώσει· διότι, ποιό άλλο αγαθό θα μπορούσε να βρεθεί καλύτερο απ’ το να βρίσκεσαι κοντά στον Κύριο και να είσαι με την προσευχή εκεί, αδιαλείπτως περιμένοντας την ένωση μ’ Εκείνον;»

Αν, λοιπόν, αδελφοί και πατέρες, συμφωνείτε με όλα όσα είπαμε πιο πάνω, και προσφέρετε στον άγιο Θεό τις προσευχές που περιέχονται σε τούτο το βιβλίο εδώ, εγώ σας πληροφορώ πως θα πλουτίσετε τις ψυχές σας με πίστη ακλόνητη, με βέβαιη ελπίδα, με αγάπη ανόθευτη, με συγχώρεση των αμαρτημάτων, και θα έχετε την απαλλαγή των ορατών και των αοράτων κακών, την απόλαυση των αιτημάτων σας, τη λύτρωση από τους πειρασμούς των δαιμόνων και την επικοινωνία και ένωση με τον Θεό και τους Αγγέλους του· επειδή, κατά τον χαριτώνυμο και χρυσόστομο κήρυκα της προσευχής: «όταν αληθινά συνομιλούμε στην προσευχή με τον Θεό, τότε γινόμαστε ένα με τους Αγγέλους» (Λόγος Περί Προσευχής). Και μ’ ένα λόγο, θέλω να σας πω, ότι με τις θείες τούτες προσευχές θ’ απολαύσετε ένα σωρό αγαθά, μια απέραντη θάλασσα από θησαυρούς, πλήθος από καλά, ολόκληρη θημωνιά από αρετές, ατελείωτη σειρά χαρισμάτων και ώριμους καρπούς πνευματικής ωφελείας.

Απολυτίκια του Αγίου Μαξίμου του Γραικού.

Α.Ρωσικό

Τη του Πνεύματος καταλαμπρυνθείς αίγλη

Της σοφίας των θεοσόφως ρητορευόντων ηξίωσαι.

Τω φωτί δε της ευσεβείας καταυγάζων τας εν σκότει

της αγνοίας τελούσας καρδίας των ανθρώπων,

πάμφωτος εφάνης της Ορθοδοξίας φωστήρ ,Μάξιμε όσιε.

Εκ ζήλου δ΄ενθέου αποξενωθείς της πατρίδος μέτοικος

εγένου εις τας χώρας τας ρωσικάς,ένθα η του Υψίστου

Δεξιά εστεφάνωσε σε εν βασάνοις δεσμών και

φυλακής και εδόξασε σε εν θαύμασι .

Πρέσβευε απαύστως υπέρ ημών ,των εν αγάπη τιμώντων την μνήμην σου.

(Δημοσιεύτηκε στο γνωστό σύγγραμμα του Γρηγ.Παπαμιχάλη «Μάξιμος ο Γραικός», Αθήνα 1950 ,σελ.508)

Β.Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού

‘Ηχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ασκήσει τὸ πρότερον, παιδαγωγήσας σαυτόν, εν όρει του Άθωνος, και νεκρωθεὶς τω Θεώ, τον κόσμον κατέλαβες· μέγας φανεὶς παμμάκαρ ισαπόστολος νέος, έστρεψας πλανωμένους εις οδοὺς του Κυρίου, διο  θεόφρον Μάξιμε, ημών

μνημόνευε.

Γ.Γέροντος Γερασίμου Μικραγιαννανίτου.

Ήχος δ’.

Εξ Άρτης ανέτειλας, ώσπερ αστήρ φαεινός, σοφία κοσμούμενος, και αρετών τω φωτί, Πατήρ ημών Μάξιμε` όθεν την εν Ρωσία , Εκκλησίαν λαμπρύνας, λόγω σου Ορθοδόξω, και ορθότητι βίου,ενήθλησας νομίμως, και δόξης ηξίωσαι.

Δ.Αλλα απολυτίκια του Αγίου.

Ήχος α’.

Του λίθου σφραγισθέντος Λακεδαιμονίων τον γόνον, και της Άρτης το καύχημα, τον φωστήρα των Ρώσων και του Άθω αγλάισμα, τιμήσωμεν συμφώνως οι πιστοί, βοώντες προς αυτόν ειλικρινώς, δόξα τω δεδωκότι σοι ισχύν, δόξα τω σε στεφανώσαντι, δόξα των Ορθοδόξων το νέον καύχημα.

Ήχος α΄

Της Ηπείρου το κλέος και της Άρτης το καύχημα,

Της Ορθοδοξίας εγένου οδηγός φαεινότατος.

Τιμώντες ούν την μνήμην σου σεπτώς

ω Μάξιμε γεραίρομεν πιστώς.

Τους αγώνας σου ,τας νίκας και τα δεσμά,

προς τήρησιν της πίστεως.

Δόξα τω σε δοξάσαντι Χριστώ

Δόξα τω σε αναδείξαντι

διάπυρον προασπιστήν,

Του πατρώου δόγματος.

Θαύμα ενός ευλαβούς πλοιάρχου.

Ο αββάς Γρηγόριος ο αναχωρητής μας διηγήθηκε τα εξής: «Στο πλοίο, καθώς ερχόμουν από το Βυζάντιο, μπήκε και κάποιος σκριβών(=σωματοφύλακας του βασιλιά) με τη γυναίκα του, ο οποίος είχε τάμα να προσκυνήσει στην αγία πόλη. Κι ήταν ο πλοίαρχος πολύ ευλαβής και νηστευτής. Καθώς λοιπόν ταξιδεύαμε, ξόδευαν σπάταλα το νερό οι υπηρέτες του σκριβώνα. Όταν λοιπόν φτάσαμε στη μέση του πελάγους, μας έλειψε το νερό κι ήμασταν σε πολύ δύσκολη θέση· κι ήταν ελεεινό θέαμα να βλέπεις γυναίκες και νεαρούς και μικρά παιδιά να λιποθυμούν από τη δίψα και να είναι σαν νεκροί. Αφού λοιπόν κάναμε τρεις μέρες σ’ αυτή την τόσο επικίνδυνη κατάσταση και δεν είχαμε πια ελπίδα ζωής, ο ακριβών, μη υποφέροντας τη δύσκολη κατάσταση, έβγαλε το ξίφος του θέλοντας να σκοτώσει και τον πλοίαρχο και τους ναύτες, γιατί έλεγε, ότι αυτοί ήσαν αίτιοι που χανόμασταν, μια και δεν γέμισαν νερό για τις ανάγκες μας. Εγώ παρακαλούσα το σκριβώνα και του έλεγα: «Μην το κάνεις, αλλά μάλλον ας παρακαλέσουμε τον Κύριο μας Ιησού Χριστό, τον αληθινό Θεό μας, τον «ποιούντα μεγάλα και ανεξιχνίαστα ων ουκ έστιν αριθμός». Να που κι ο πλοίαρχος, όπως βλέπεις, συμπληρώνει τρίτη μέρα που καταγίνεται με την προσευχή και τη νηστεία». Ησύχασε τότε ο σκριβών και την τέταρτη μέρα κατά το μεσημέρι σηκώθηκε ο πλοίαρχος κι έκραξε μεγαλόφωνα «δόξα Σοι, Χριστέ, ο Θεός ημών», τόσο που εμείς καταπλαγήκαμε από τη φωνή του. Και λέει στους ναύτες; «Ξεδιπλώστε τις δερμάτινες τέντες»· και καθώς τις άπλωσαν, να ένα σύννεφο που ήρθε πάνω από το πλοίο κι έβρεξε τόσο νερό, μέχρι που γέμισαν όλα τα δοχεία μας. Ήταν δε το θαύμα μέγα και φοβερό, επειδή, αν και το πλοίο αρμένιζε, μας συνακολουθούσε το σύννεφο και δεν έβρεξε έξω από το πλοίο».

(Ιωαν. Μόσχου, «Λειμωνάριον», εκδ. Ι.Μ. Σταυρονικήτα, Αγ. Όρος)

 

Αναζητώντας τον Θεό.(Εφηβεία: Βιώνοντας νέες πραγματικότητες σε κοινωνίες που αλλάζουν).

(Εισήγηση στο συνέδριο του γραφείου νεότητας της Αρχιεπισκοπής
της Αθήνας για την εφηβεία. 26 – 28 Ιανουαρίου 2007).

Όταν μιλά κανείς για την αναζήτηση του Θεού υπάρχει ένας πολύ μεγάλος κίνδυνος. Γιατί ο Θεός δεν εκβιάζεται και δεν γνωρίζεται παρά μόνον όταν κι ο Ίδιος το θελήσει. Αν λοιπόν ήθελα να πω κάτι αξιόλογο θα όφειλα να αφήσω τις σκέψεις μου κατά μέρος και να αφήσω τον Θεό να μιλήσει στην καρδιά μου. Κι εφ’ όσον δεν το κάνει, θα όφειλα να έχω την ειλικρίνεια να ομολογήσω πως δεν έχω τίποτα να πω γιατί, απλούστατα, δεν γνωρίζω τίποτα. Κι αυτή η ομολογία θα ήταν πολύ πιο γόνιμη από τις όποιες αυθαίρετες αποφάνσεις.

Το δυστύχημα όμως είναι ότι οι άνθρωποι που μιλούν ακατάσχετα γι’ αυτά τα θέματα, συνήθως δεν έχουν επίγνωση αυτής τους της άγνοιας και σκορπίζουν σύγχυση σε όσους έχουν την αφέλεια να τους εμπιστευτούν. Μιλούν για τον Θεό και τη Χάρη Του με μια ευκολία και μια επιπολαιότητα που με σοκάρει. Αυτό είναι που κατά τη γνώμη μου ονομάζουμε θρησκεία. Και το παρατηρούμε ακόμα και σε σημαντικές μορφές της Ιστορίας. Μου έρχεται στο μυαλό ο Αυγουστίνος, που ήταν ένας συμπαθής επίσκοπος του 4ου αιώνα του οποίου, όμως, οι «θεολογικοί» αυτοσχεδιασμοί αποτέλεσαν την αφετηρία της διολίσθησης της δυτικής εκκλησίας στον σκοταδισμό την περίοδο του  Μεσαίωνα. Έναν σκοταδισμό που δεν άφησε και τους ορθοδόξους ανεπηρέαστους.

Γι’ αυτό και ενώ μιλάμε για την αναζήτηση του Θεού, νιώθω την ανάγκη να αναφερθώ πρώτα στον Μεσαιωνικό σκοταδισμό. Γιατί δεν θέλω να παράξω το δικό μου Μεσαίωνα όπως κάνουν και τόσοι άλλοι. Αλλά τι είναι ο σκοταδισμός στην ουσία του; Και πώς μας εμποδίζει στην πορεία μας προς τον Θεό; Θα δώσω μια παρομοίωση για να το αποσαφηνίσω. Αν κάποιος είναι ερωτευμένος, ενδέχεται να μην κοιμάται τα βράδια. Φανταστείτε λοιπόν πως έρχεται ένας τύπος και λέει: «Α, θέλω κι εγώ να ερωτευτώ. Τι πρέπει να κάνω;». Μέσα στην αφέλειά του, και μην έχοντας ζήσει την εμπειρία του έρωτα, διαβάζει για κάποιον που είχε όντως ερωτευτεί, εστιάζει στο εξωτερικό σύμπτωμα και συμπεραίνει: «Πρέπει να μη κοιμάμαι τα βράδια!». Αρχίζει λοιπόν να πίνει 10 εσπρέσσο κάθε βράδυ αναζητώντας τον αληθινό έρωτα …κλεισμένος στο δωμάτιό του τις νύχτες, όντας εξουθενωμένος το πρωί στη δουλειά και ανίκανος να χαρεί τη ζωή του από την αϋπνία…

Σαν να μην έφτανε αυτό, κάποιοι φίλοι του, αποφασίζουν να  βελτιώσουν τις μεθόδους του και βάζουν το μυαλό τους να δουλέψει: Εκτός από το να πίνουν καφέ τα βράδια, αρχίζουν να ακούν δυνατή μουσική τις νύχτες, να ζητούν από φίλους να τους καταβρέχουν όταν αποκοιμούνται και άλλα παρόμοια.

Ο στόχος, προφανώς, έχει παντελώς χαθεί.

Αυτοί οι ταλαίπωροι άνθρωποι βιώνουν έναν ιδιότυπο σκοταδισμό: Δεν γνωρίζουν τι είναι αυτό που αναζητούν. Μπορεί να νιώθουν μια ασφάλεια μέσα στην ομάδα τους και τις αλλόκοτες συνήθειές τους, αλλά είναι φανερό πως δεν έχουν καμία υποψία του ποιος ήταν ο αρχικός στόχος. Και θα ήταν προτιμότερο να μην είχαν ακούσει ποτέ γι’ αυτόν, ώστε να μπορούσαν να χαρούν τουλάχιστον τη ζωή τους και να μην υποβάλλουν τον εαυτό τους σε αυτό το ιδιότυπο βασανιστήριο. Και ίσως καταφάσκοντας με αυτόν τον τρόπο τη ζωή, γνώριζαν και τον έρωτα και μάλιστα χωρίς να ξενυχτούν λόγω της καφεΐνης τα βράδια…

Η ειρωνεία είναι πως όταν κάποιος από αυτούς όντως ερωτευτεί και συνειδητοποιήσει πως όλα αυτά είναι μάταια κι ότι το νόημα βρίσκεται αλλού, οι άλλοι της ομάδας τον καταδιώκουν ως αιρετικό, αφού πλέον δεν τηρεί την παράδοση της σέκτας.

Το ίδιο συμβαίνει και με τον σφετερισμό του ονόματος του Θεού από τους εκάστοτε θρησκευτικούς ανθρώπους. Ο καθένας ας αντιληφθεί τις αναλογίες.

Αλλά αν όλα αυτά είναι θρησκεία, τι είναι αναζήτηση του Θεού;

Ως φυσικός επιστήμονας αλλά και έχοντας μελετήσει λίγο φιλοσοφία, έχω διαβάσει επανειλημμένως πως η μόνη δυνατότητα που έχουμε οι άνθρωποι για επαφή με τον έξω κόσμο είναι οι πέντε μας αισθήσεις (όραση, ακοή κ.τ.λ.). Οι άγιοι όμως μας μιλούν για προσευχή. Τι είναι η προσευχή; Είναι κάτι που το βλέπουμε ή το ακούμε; Ή είναι απλά μια συναισθηματική κατάσταση; Αυτό πιστεύουν μερικοί ψυχολόγοι. Κι έχουν δίκιο, με την έννοια ότι αυτό βιώνουμε ως προσευχή οι άνθρωποι, συνήθως. Κάποιοι άγιοι, όμως, μάς λένε ότι όταν είμαστε έτοιμοι, η αληθινή προσευχή γίνεται κάτι άλλο: Γίνεται η διόπτρα σε μια νέα πραγματικότητα. Μας λένε ότι ο άνθρωπος έχει και τη δυνατότητα της γνώσης του Θεού, της μετοχής στη χάρη Του. Το σώμα και τη ψυχή μας έχουν μια πρόσβαση στις Άκτιστες Ενέργειες Του. Κι οι άγιοι μας λένε ότι όποιος έχει ζήσει αυτήν την πραγματικότητα καταλαβαίνει ότι αυτό είναι το μεγαλύτερο, το ασύγκριτο Δώρο που μάς έχει δοθεί. Η αληθινή αναζήτηση του Θεού δεν είναι κάτι άλλο από την προσπάθεια να ανοίξουν τα μάτια της ψυχής και να ανοιχτούμε σε αυτό το Δώρο.

Για να το κάνω ακόμη σαφέστερο: Αν η επιστήμη κάποτε μας εξασφαλίσει αιώνια υγεία και ζωή και η τεχνολογία την ευημερία των ανθρώπων, όταν η τέχνη ακμάσει, το φυσικό περιβάλλον προστατευτεί, ακόμη κι αν όλοι οι άνθρωποι για κάποιο λόγο γίνουμε καλοί κι επομένως θα είναι περιττή μια θρησκεία που να περιστέλλει τις συνειδήσεις, αν δηλαδή υπερνικούσαμε κάθε πρόβλημα της ανθρωπότητας θα υπήρχε λόγος να αναζητάμε πλέον τον Θεό; Ή μήπως ο άνθρωπος έχοντας τη δυνατότητα να βρει την πληρότητα μόνος του δε θα Τον είχε πια ανάγκη; Θα απαντούσα ναι και στα δύο: Ναι. Δεν θα τον είχε ανάγκη. Αλλά και ναι: θα υπήρχε λόγος να Τον αναζητήσει. Γιατί υπάρχει μια Ελευθερία που δεν είναι απλά υπέρβαση ανάγκης. Που δεν είναι ελευθερία από κάτι: από τη φθορά, τη δυστυχία ή τον θάνατο. Υπάρχει μια Ελευθερία που είναι Δώρο του Θεού στον άνθρωπο και που μόνο όταν το ζήσει κανείς καταλαβαίνει την αξία του.

Ο π. Antony Bloom λέει ότι στα νιάτα του (κατά τα οποία ήταν άθεος) ζούσε ευτυχισμένος. Αλλά τού φαινόταν μια ευτυχία χωρίς νόημα κι είχε αποφασίσει ν’ αυτοκτονήσει αν μέσα σε κάποιο χρόνο δεν έβρισκε κάποιο νόημα στη ζωή. Το βρήκε τελικά στο πρόσωπο του Χριστού. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν πρέπει να επιδιώκουμε την ευτυχία, αλλά ότι ο Χριστός ήρθε να μας χαρίσει κάτι βαθύτερο κι από την ευτυχία!.. Η αληθινή Εκκλησία μάς καλεί σε μια (επι-) Κοινωνία που αγκαλιάζει τα πάντα. Και ο τελευταίος κόκκος άμμου της πιο ξεχασμένης παραλίας έχει αγαπηθεί από τον Θεό. Ο Θεός δεν υπόσχεται ευτυχία, αλλά μας καλεί σε μια τέτοια Αγάπη. Είναι κάτι πέρα από τη φύση του ανθρώπου.

Αυτή είναι η διδασκαλία της αληθινής Εκκλησίας και μια «εκκλησία» που δεν προσπαθεί να μεταγγίζει την Αγάπη αυτήν, έχει χάσει τον προσανατολισμό της.

Σε αυτήν την πορεία αναζήτησης, για μένα, τρομερό σκάνδαλο είναι τα ερωτήματα που με ξεπερνούν: Πώς ο Θεός της Αγάπης επιτρέπει τέτοιον πόνο μέσα στην ιστορία: από σκοταδισμό των θρησκειών μέχρι φρικαλεότητες του Άουσβιτς σε αθώους ανθρώπους; Πώς εγκατέλειψε τον Χριστό στο σταυρό; Όταν μπαίνω σε αυτές τις σκέψεις, η μόνη λογική απάντηση που βρίσκω είναι ότι ο Θεός δεν υπάρχει ή ότι δεν είναι Θεός αγάπης και μας έχει εγκαταλείψει. Αλλά αν θεωρήσω έγκυρη αυτή τη σκέψη, ίσως επαναλαμβάνω το λάθος του Αυγουστίνου: να ερμηνεύω πράγματα που με ξεπερνούν με τη λογική, εγκαινιάζοντας έτσι τον δικό μου σκοταδισμό. Ο π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ παρατηρεί ότι ενώ είχε κι αυτός τέτοια αναπάντητα και βασανιστικά ερωτήματα, όταν ένιωσε την Παρουσία του Θεού, τα ερωτήματα εξαφανίστηκαν. Κι είδε πως μέσα στον Θεό δεν υπάρχει τραγωδία. Αυτό δεν μπορώ να το καταλάβω βιωματικά μιας και δεν έχω τις δικές του εμπειρίες. Η μαρτυρία του όμως, με βοηθά να πιστεύω πως η αναζήτησή μου έχει νόημα.

Αλλά μιας και το συνέδριό μας αφορά στην εφηβεία, θα ήθελα να μεταφερθώ λίγο και σ’ αυτήν: Στο φροντιστήριο που δουλεύω ως φυσικός, με αφορμή κοσμολογικά ερωτήματα, πιάνουμε καμιά φορά κουβέντα με τα παιδιά για την δημιουργία και το τέλος του κόσμου, την προέλευση του ανθρώπου, την ύπαρξη του Θεού και του νοήματος της ζωής. Κάποιες φορές τα ερωτήματα είναι τόσο κατακλυσμιαία που δυσκολεύομαι να επανέλθω στο μάθημα και την επίλυση εξισώσεων. Το ενδιαφέρον λοιπόν υπάρχει. Ωστόσο είμαι βέβαιος ότι ελάχιστα από αυτά τα παιδιά θα απευθύνονταν σε ένα κατηχητικό ή την θεσμική εκκλησία για να βρουν απαντήσεις.

Επειδή λοιπόν μου ζητήθηκε να αναφέρω σκέψεις για το πώς η εκκλησία θα μπορούσε να προσεγγίσει αυτά τα παιδιά, θα ήθελα να αντιστρέψω το ερώτημα: Aν αν η θεσμική εκκλησία είναι φορέας της Αλήθειας, γιατί δεν απευθύνουν αυθόρμητα τα παιδιά σε αυτήν τα ερωτήματά τους;

Κρίνοντας από την επαφή μου με τους μαθητές μου, με φίλους στο πανεπιστήμιο, με τους συνεργάτες σε ένα φοιτητικό περιοδικό που συμμετέχω ή και από ευρύτερες νεανικές παρέες, θα έλεγα ότι οι περισσότεροι νέοι, όταν νιώσουν την ανάγκη να αναζητήσουν τον Θεό, δεν θα στραφούν στην εκκλησία. Ίσως λίγοι στραφούν σε κάποιον ιερέα που τους εμπνέει ως πρόσωπο. Ίσως κάποιοι ανάψουν ένα κερί σε έναν ναό ή εξωκλήσι. Αλλά δεν περιμένουν από τη θεσμική εκκλησία να τους μιλήσει για τον αληθινό Θεό περισσότερο απ’ όσο θα περίμεναν από την υποθετική «ερωτική σέκτα της αϋπνίας» να τους μιλήσει για τον αληθινό έρωτα. Για τους περισσότερους, η θεσμική εκκλησία είναι ένα φολκλορικό φαινόμενο, ένας φορέας συντήρησης που σφετερίζεται το όνομα του Θεού χειραγωγώντας αφελείς συνειδήσεις. Και πιστεύουν πως τα όποια ετεροχρονισμένα ανοίγματα κάνει, τα κάνει για λόγους στράτευσης οπαδών κι όχι για να μοιραστεί μιαν Αλήθεια της οποίας είναι φορέας.

Θα μπορούσε να αποδώσει κανείς αυτά σε προκατάληψη της κοινωνίας. Αλλά από τα οκτώ χρόνια που ήμουν κατηχητής, μπορώ να πω με βεβαιότητα πως πάρα πολλοί αξιόλογοι άνθρωποι που περνούν από εκκλησιαστικούς χώρους, αποστασιοποιούνται τελικά. Για αυτούς δεν τίθεται θέμα προκατάληψης. Έζησαν τα πράγματα από μέσα.

Νομίζω, λοιπόν, πως πριν πάμε να μιλήσουμε στους έφηβους για τον Θεό και να βοηθήσουμε στην αναζήτησή τους, πρέπει να αναρωτηθούμε αν είμαστε φορείς του ευαγγελικού μηνύματος.Ο Χριστός μάς είχε προειδοποιήσει για «ποιμένες» που θα κηρύττουν και θα θαυματουργούν (!)στ’ όνομά Του αλλά θα εμποδίζουν τους ανθρώπους να Τον συναντήσουν. Μήπως είμαστε εμείς αυτοί οι «ποιμένες»;

Τολμάμε να φιλοσοφούμε για το Θεό με σχολαστικές αναλύσεις που δεν αγγίζουν κανέναν. Τον επικαλούμαστε για να «εξαγνίσουμε» προκαταλήψεις και νευρώσεις μας. Η πλειοψηφία της εκκλησιαστικής ηγεσίας παίζει στο όνομα του Θεού βλάσφημα παιχνίδια εξουσίας και εθνικισμού. Δεν έχει τα θεολογικά κριτήρια να μην ονομάζει «Ιερά παράδοση» τον συντηρητισμό της, ή Εκκλησία τον εαυτό της. Με την ευθύνη πιστών και πνευματικών, ακρωτηριάζονται άνθρωποι με τις απαγορεύσεις, τις στρεβλώσεις και τις ενοχές. Απαξιώνεται ο έρωτας και η σεξουαλικότητα που είναι τόσο κρίσιμα θέματα για την εφηβεία. Τα τελευταία χρόνια, ακόμη και η «Θεολογία του προσώπου» εκφυλίστηκε σε ξύλινο λόγο που εκφέρεται από ανέραστα χείλη.

Αυτή είναι η Εκκλησία του Θεού της Αγάπης και του τελευταίου κόκκου άμμου;

Ένα άλλο σύμπτωμα του σκοταδισμού είναι ότι διαχειρίζεται τους υπαρξιακούς φόβους των πιστών για να υποσκάπτει τη ζωή. Φαντασιώνεται έναν άυλο, «ανώτερο» κόσμο στον οποίο αυθυποβάλλεται ότι βρίσκει νόημα: Έναν κόσμο «καφεΐνης». Η εκκλησία δεν έχει ελευθερωθεί ακόμη από αυτό το κλίμα. Με αυτόν τον τρόπο υπονομεύει τη ζωή και ακρωτηριάζει τα εργαλεία που μας χάρισε ο Θεός για να Τον πλησιάσουμε. Γιατί δεν υπάρχει καμία κατάφαση, καμία αληθινή χαρά που θα μπορούσε να μην απευθύνεται στον Αληθινό Θεό. Ο Θεός είναι σαν τον ουρανό που σκεπάζει όλη την πλάση: Δεν της αρνείται κάτι από τη φύση της, αλλά την σκέπει, την φωτίζει, της δίνει ελπίδα και νοηματοδοτεί κάθε της εκδήλωση. Πολλοί άγιοι που μιλούν για την επίσκεψη του Θεού, μαρτυρούν ότι το υλικό τους σώμα είναι δέκτης αυτής της Παρουσίας Του. Νιώθουν ότι το ίδιο τους το σώμα προσεύχεται.

Θα ήθελα εδώ να παραθέσω ένα κείμενο μιας κοπέλας που περιγράφει πώς τα χρόνια της εφηβείας ήταν γι’ αυτήν ήταν ένα πέρασμα από το δικό της σκοταδισμό, από το δικό της προσωπικό ψεύδος (που βίωνε στο δημοτικό), στη ζωή.

«Η 1η γυμνασίου ήταν η πιο συμπλεγματική μου περίοδος ή μάλλον, λίγο πριν τη κατηφόρα. Άρχισα να μιλάω άσχημα… Χειρότερα από αλήτη, και είχα και επιβράβευση από πάνω. Όσο όμως οι δικοί μου με έβλεπαν να κάνω την προσευχή μου (έστω κι αν βαριόμουν θανατηφόρα την ώρα εκείνη) και δεν με άκουγαν να μιλώ άσχημα, όλα ήταν ΟΚ. Στη 2α γυμνασίου είπα, ή μάλλον ούρλιαξα μέσα μου: ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ ΕΔΩ; Hello! Ξύπνα! Έχεις:

-Πραγματικούς φίλους; Όχι…

-Αγάπη μέσα σου; Όχι…

-Συμπόνια; Όχι…

-Όνειρα; Όχι…

-ΠΡΟΣΩΠΟ; Όχι..!! Δεν είχα ΤΙΠΟΤΑ! Ανειλικρινής, ψεύτρα (περισσότερο προς τον εαυτό μου), επιπόλαια κενή… Τίποτα! Δεν είχα τίποτα μέσα μου, εκτός από ένα ερωτηματικό βουτηγμένο στην αηδία… Μετά το δημοτικό, όπου ήμουν κλεισμένη στον κόσμο μου, είχα βγει έξω από αυτόν, χωρίς να έχω ιδέα πού βρίσκομαι! Ήρθε η αντίδραση. Σταμάτησα να βρίζω, να φέρομαι άσχημα και άρχισα να ντύνομαι άνετα, όπως ήθελα εγώ… Ταυτόχρονα σταμάτησα να χαμογελώ ψεύτικα, να τρώω, να «προσεύχομαι»… Είχα, μέσα από μια αιματηρή περίοδο, που ήμουν το πιο μιασμένο και βρωμερό πλάσμα του κόσμου, χωρίς ελπίδα σωτηρίας, αρχίσει να βρίσκω τον εαυτό μου…

(…)

Κι έτσι πέρασε κι η τρίτη τάξη του γυμνασίου… Δημιουργικότατα. Άρχισα να γράφω, να δημιουργώ και να πρεσβεύω απόψεις και ιδέες στα κοινωνικά θέματα (χωρίς να παπαγαλίζω), να μαθαίνω, ν’ ακούω μουσική, ν’ ανακαλύπτω τις δυνατότητες του μυαλού και του σώματός μου.»

Διαβάζοντας αυτό το κείμενο, αναρωτιέμαι, αν η εκκλησία έχει φτάσει την δική της εφηβεία… Γιατί αυτή η ψυχολογική εξέλιξη αντανακλά και την πνευματική εξέλιξη και ενήλικων ανθρώπων στην αναζήτηση του Θεού:

Όπως η κοπέλα γκρέμισε πρώτα το κοσμοείδωλο της, πρώτα γκρεμίζει κανείς τα είδωλα του Θεού που του έχουν χτίσει ή που ο ίδιος έχει πλάσει στο μυαλό του. Αυτό εύκολα το λέμε αλλά σπανίως συμβαίνει. Το επισήμανε κι ο Ντοστογιέφσκι στον «Μεγάλο Ιεροεξεταστή» και πιστεύω πως κανείς μας δεν θα το καταφέρει ολοκληρωτικά.

Στο δεύτερο στάδιο μένει κανείς μετέωρος. Ο Θεός πέθανε και ο άνθρωπος καλείται να αντιμετωπίσει αυτό το κενό. Η τόλμη εδώ έγκειται στο να μην φτιάξει νέα είδωλα στη θέση των παλιών. Να έχει τα κότσια να αντιμετωπίσει το σκοτάδι, τον αγνωστικισμό. Θυμίζω εδώ τη φράση της κοπέλας: «Μετά το δημοτικό, όπου ήμουν κλεισμένη στον κόσμο μου, είχα βγει έξω από αυτόν, χωρίς να έχω ιδέα πού βρίσκομαι!». Τα πάντα επαναπροσδιορίζονται. Για πολλούς ανθρώπους αυτό είναι μια λυτρωτική εμπειρία. Γιατί «σκοτώνοντας» τον «Θεό» στον οποίο πίστευαν, ελευθερώνονται από την αλλοτρίωση που τους επέβαλε.

Από κει κι ύστερα (στο τρίτο στάδιο), δεν ξέρω αν υπάρχουν και πολλά που μπορούμε να κάνουμε, πέρα από το να έχουμε ταπείνωση, να καταφάσκουμε τη ζωή και να προσπαθούμε να αγαπάμε. Εναπόκειται στον (αληθινό) Θεό να απαντήσει. Και θα το κάνει αν και όταν το θελήσει…

Αυτή είναι η ακροβασία, η αβεβαιότητα της σχέσης, σε αντίθεση με τις βεβαιότητες και τις κατοχυρώσεις των θρησκειών: Όπως και σε μια ανθρώπινη σχέση, ο Άλλος είναι ελεύθερος να απουσιάσει, να σ’ αφήσει να παλέψεις μόνος σου, να σ’ αφήσει να πιστέψεις πως σε ξέχασε ή ακόμη πως δεν υπάρχει.

Αν στην ως τώρα ζωή μου, λοιπόν, δεν έχω βιώσει παρά ψήγματα, παρά νύξεις μιας Παρουσίας, πού έγκειται ο προσανατολισμός μου;

Θα έχετε ακούσει για τη θεωρία της «Μεγάλης Έκρηξης» για ο πώς δημιουργήθηκε ο Κόσμος. Πώς από έναν χώρο που δεν είναι μεγαλύτερος από την κεφαλή μιας καρφίτσας, ξεπήδησε όλο μας το Σύμπαν μέσα από μια ασύλληπτη «έκρηξη» ενέργειας και φωτός.

Σκεφτόμουν πρόσφατα πως αυτό στο οποίο ελπίζω είναι μια αντίστοιχη «Μεγάλη Έκπληξη» του Θεού της Αγάπης: Πως αν υπάρχει, ελπίζω σε Αυτόν κι όχι στην πενιχρή κι απερίγραπτα λειψή δική μου αναζήτηση. Δεν ελπίζω, λοιπόν, τόσο στη αναζήτηση του ανθρώπου προς τον Θεό, αλλά την αναζήτηση του Θεού προς τον άνθρωπο.. Θα έφτανα να πω πως πλέον έχω πάψει να Τον αναζητώ, όχι γιατί δεν Τον προσμένω, αλλά γιατί ξέρω πως η Παρουσία Του δεν είναι κάτι που περνά από το χέρι μου.

Ελπίζω πως για κάποιο λόγο επιλέγει τώρα να σιωπά. Ίσως μέσα από αυτήν τη σιωπή να μας ετοιμάζει να Τον γνωρίσουμε. Κι ότι παρά όλη μας την αναξιότητα, όλα μας τα σκοτάδια, θα έρθει η στιγμή που σαρώσει τα πάντα στο πέρασμά Του σε μια θάλασσα Ελέους, Φωτός και Αγάπης που δεν είμαστε σε θέση να υποψιαστούμε.

Δημήτρης Μουρούλης.

http://dimitris.webgalaxy.gr

Οι γνωστότεροι χειρόγραφοι κώδικες της Καινής Διαθήκης.

Ο παπυρος P52 (Rylands Greek Papyrus 457).

Ο πάπυρος P52, από τους περισσότερους επιστήμονες θεωρείται, το αρχαιότερο σωζόμενο χειρόγραφο, με κείμενο απο τήν Καινή Διαθήκη. Χρονολογείται περίπου στο 125 μετά Χριστόν, (ίσως και νωρίτερα στο 100 μετά Χριστόν)!

Περιέχει αποσπάσματα από το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο 18:31-33 (στην μπροστινή όψη) και 18:37-38 (στην πίσω όψη του).

 

Περιγραφή

• Αριθμός χειρογράφου : P52
• Αριθμός ανακαλύψεως : Gr. P. 457 (Greek Papyrus 457)
• Χρονολόγηση χειρογράφου : 100 – 125 μ.χ.
• Που και πότε ανακαλύφθηκε : Στην Αίγυπτο το 1920.
• Αποκτήθηκε : Το 1920, απο τον Bernard P. Grenfell.
• Μέγεθος : Ύψος 8,9 εκατοστά, πλάτος 6 εκατοστά.
• Κείμενο : Το χειρόγραφο είναι γραμμένο και στις 2 όψεις. Κάθε όψη περιέχει 7 γραμμές, απο το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο, τα εδάφια 18:31-33 και 18:37-38.
• Που βρίσκεται : Στη πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη John Rylands, στο Μάντσεστερ (Manchester) της Αγγλίας. http://www.library.manchester.ac.uk/

Το Κείμενο

ΟΙ ΙΟΥΔΑΙΟΙ ΗΜΙΝ ΟΥΚ ΕΞΕΣΤΙΝ ΑΠΟΚΤΕΙΝΑΙ
OYΔΕΝΑ ΙΝΑ Ο ΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΠΛΗΡΩΘΗ ΟΝ ΕΙ-
ΠΕΝ ΣHΜΑΙΝΩΝ ΠΟΙΩ ΘΑΝΑΤΩ ΗΜΕΛΛΕΝ ΑΠΟ-
ΘΝHΣΚΕΙΝ ΕΙΣΗΛΘΕΝ ΟΥΝ ΠΑΛΙΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΑΙΤΩ-
ΡΙΟΝ Ο ΠIΛΑΤΟΣ ΚΑΙ ΕΦΩΝΗΣΕΝ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥΝ
ΚΑΙ ΕΙΠΕΝ ΑΥΤΩ ΣΥ ΕΙ O ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΩΝ ΙΟΥ-
ΔAΙΩN

• 1η γραμμή : περιέχει 34 γράμματα
• 2η γραμμή : περιέχει 34 γράμματα
• 3η γραμμή : περιέχει 31 γράμματα
• 4η γραμμή : περιέχει 35 γράμματα
• 5η γραμμή : περιέχει 32 γράμματα
• 6η γραμμή : περιέχει 31 γράμματα

Οι γραμμές περιέχουν 31-35 γράμματα, με μέσο όρο περίπου 33.

* Στην τέταρτη γραμμή το κείμενο γράφει ΠΑΛΙΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΑΙΤΩΡΙΟΝ. Αυτό συμφωνεί με τον Πάπυρο 66 (Bodmer II), πού γράφτηκε περίπου στα ~ 200 μ.χ και με τον Βατικάνειο κώδικα (Codex Vaticanus) του ~325 μ.χ.

Στα δε υπόλοιπα χειρόγραφα γράφεται ΕΙΣ ΤΟ ΠΡΑΙΤΩΡΙΟΝ ΠΑΛΙΝ (Κώδικες Σινά, Αλεξάνδρειας και Βυζαντινοί).

Ο Βατικάνειος κώδικας (Codex Vaticanus)http://images.csntm.org/Manuscripts/GA_03/Vaticanus-Scripture-Index.pdf

ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΙΜΙ ΕΓΩ ΕΙΣ TOΥΤΟ ΓΕΓΕΝΝΗΜΑΙ
ΚΑΙ (ΕΙΣ ΤΟΥΤΟ) * ΕΛΗΛΥΘΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟΝ ΙΝΑ ΜΑΡΤY-
ΡΗΣΩ ΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΠΑΣ Ο ΩΝ EΚ ΤΗΣ ΑΛΗΘΕI-
ΑΣ ΑΚΟΥΕΙ ΜΟΥ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ ΛΕΓΕΙ ΑΥΤΩ
Ο ΠΙΛΑΤΟΣ ΤΙ ΕΣΤΙΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚAΙ ΤΟΥΤO
ΕΙΠΩΝ ΠΑΛΙΝ ΕΞΗΛΘΕΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΙΟΥ-
ΔΑΙΟΥΣ ΚΑΙ ΛΕΓΕΙ ΑΥΤΟΙΣ ΕΓΩ ΟΥΔEΜΙΑΝ
ΕΥΡΙΣΚΩ ΕΝ ΑΥΤΩ ΑΙΤΙΑΝ…

• 2η γραμμή : περιέχει 30 γράμματα
• 3η γραμμή : περιέχει 30 γράμματα
• 4η γραμμή : περιέχει 28 γράμματα
• 5η γραμμή : περιέχει 30 γράμματα
• 6η γραμμή : περιέχει 28 γράμματα
• 7η γραμμή : περιέχει 31 γράμματα

Οι γραμμές περιέχουν 28-31 γράμματα, με μέσο όρο 29,5.

* Φαίνεται ότι η επαναλαμβανόμενη φράση ΕΙΣ ΤΟΥΤΟ, πιθανόν να έχει παραλειφθεί, γιατί δεν υπάρχει ο κατάλληλος χώρος στην γραμμή. Εάν υπήρχε τα γράμματα τις γραμμής θα έφταναν τα 38.

Στο κείμενο που έχει διασωθεί υπάρχουν 18 από τα 24 γράμματα της Ελληνικής αλφαβήτου. Τα γράμματα Β, Ζ, Ξ, Φ, Χ, Ψ, δέν εμφανίζονται.

.

 

περισσότερα στην παρακάτω διεύθυνση.

http://www.imkt.cy.net/14/T14-036.pdf

Πραγματικά είμαστε «σεσωσμένοι διά της Χάριτος». (Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς)

Μόνο η παμμεγίστη αγάπη του Θεού είναι η αιτία της «διαβιώσεως» μας με τον Χριστό, της αναστάσεώς μας «εκ των νεκρών» με τον Χριστό, της αναλήψεώς μας στον ουρανό με τον Χριστό, της βιώσεώς μας «εν Χρι¬στώ», της υψώσεώς μας με τον Χριστό υπεράνω όλων των Χερουβείμ και των Σεραφείμ. Εδώ καθαρά φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμιά δική μας αξία. Πραγματικά είμαστε «σεσωσμένοι διά της Χάριτος».

Νεκροί εμείς στις αμαρτίες (και από τις αμαρτίες), ποτέ δεν θα μπορούσαμε μόνοι μας ούτε να αναζωογονηθούμε, ούτε να αναστηθούμε, ούτε να υψωθούμε στον ουρανό, ούτε να γίνουμε αιώνιοι και να ζήσουμε αιώνια στην παν-χερουβική Θεϊκή δόξα. Όλο αυτό είναι έργο της απεριόριστης, της χωρίς σύνορα αγάπης του Θεού, απέναντι σε μας «εν Χριστώ Ιησού», είναι έργο της άπειρης, της χωρίς όρια φιλανθρωπίας του Θεού. Ο Θεοφόρος Απόστολος «καταδεικνύει» ότι η σωτηρία μας βρίσκεται στην Χριστοποίησή μας και την εν-Χριστοποίησή μας δηλαδή στην ανάστασή μας από τους αμαρτωλούς θανάτους, με τη δύναμη του «αναστάντος» και «αναληφθέντος» Κυρίου Ιησού Χριστού. Η σωτηρία δεν είναι τίποτε άλλο από τη ζωή στον Σωτήρα, δεν είναι τίποτε άλλο από τη ζωή με το Σωτήρα. Αυτό είναι το επίτευγμα, στο οποίο ο άνθρωπος, όλη τη ζωή του Σωτήρα «εν Αγίω πνεύματι» τη βιώνει σαν δική του ζωή, διαμέσου των ιερών μυστηρίων και των αγίων αρετών, όλη του τη ζωή τη ζει «εν Χριστώ» από την ψυχική γέννηση μέχρι την ανάληψή του στον ουρανό (με τον Χριστό). Εδώ ο άνθρωπος «μονίμως και διαρκώς» ζει στον και με τον αναστημένο και αναληφθέντα Σωτήρα, γιατί η πατρίδα μας, η πολιτεία μας, το πολίτευμά μας είναι στους ουρανούς (Φιλ. 3,20) και αν ακόμη ζούμε μεταξύ των ανθρώπων η ζωή μας είναι κρυμμένη μαζί με τον Χριστό «εν τω Θεώ» (Κολ. 3,3) και εμείς σκεπτόμαστε αυτά που είναι ψηλά στον ουρανό και όχι αυτά που είναι χαμηλά δηλ. στην γη (Κολ. 3,2). Εμείς είμαστε χριστιανοί, επειδή είμαστε του Χριστού. Γιατί εμείς, είμαστε ένα με τον Χριστό «ως προς» το θάνατο, την ανάσταση και τη ζωή Του (Ρωμ. 6, 4-14). Έτσι, κάθε Χριστιανός βιώνει σε μικρογραφία το Θεανθρώπινο πλήρωμα, την Θεανθρώπινη παν-ενότητα, που ο Κύριος Ιησούς Χριστός πραγματοποίησε στο σώμα Του, δηλαδή στην εκκλησία Του. Και αυτός (ο χριστιανός) γίνεται εκκλησία «εν σμικρώ». Γιατί η σωτηρία δεν είναι τίποτε άλλο από την εκκλησιοποί¬ηση και εν-εκκλησιοποίηση και αυτό σημαίνει αδιάκοπη εν-διαβίωση στο Θεανθρώπινο σώμα της εκκλησίας, διά ¬μέσου των Θείων μυστηρίων και των αγίων αρετών.

«Είδες, λέει ο Ιερός Χρυσόστομος, το άπειρο μέγεθος της δυνάμεώς Του σε μας που πιστεύουμε; Τους νεκρούς, τους υιούς της οργής, τους ζωοποίησε. Είδες πόσο μεγάλη είναι η ελπίδα της κλήσεως (προσκλήσεως); «και μας ανέστησε μαζί και μας εκάθισε μαζί» (Εφ. 2,6). Είδες τον πλούτο της ένδοξης κληρονομιάς του; Το ότι μας «ανέστησε μαζί», είναι γνωστό· αλλά το «μας εκάθισε μαζί εις τα επουράνια εν Χριστώ Ιησού», πώς είναι βέβαιο; Όπως και το «μας ανέστησε μαζί». Διότι κανείς δεν αναστήθηκε ποτέ, παρά μόνον αφού αναστήθηκε η κεφαλή, αναστηθή¬καμε και εμείς… Λοιπόν, έτσι και εκάθισε μαζί. Όταν κάθεται η κεφαλή, κάθεται και το σώμα. Γι’ αυτό, λοιπόν, πρόσθεσε «μαζί με τον Χριστό». Ή, εάν όχι γι’ αυτό, τότε μας ανέστησε μαζί του με το λουτρό (του βαπτίσματος). Πώς λοιπόν μας εκάθισε μαζί Του; «Εάν υπομένουμε», λέγει, «θα βασιλεύσουμε επίσης μαζί του· εάν έχουμε αποθάνει μαζί του, θα ζήσουμε επίσης μαζί Του» (Β’ Τιμ. 2,12). (Ιερού Χρυσοστόμου Λόγος Δ΄ προς Εφεσίους).

(Αγ. Ιουστίνου Πόποβιτς, «Προς Εφεσίους Επιστολή Απ. Παύλου», εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσ/νίκη, σ.82-84)

¬

Εκπληκτικό ντοκιμαντέρ για την άλωση της Πόλης από μαθητές του 1ου Γενικού Λυκείου Κατερίνης

———————————————————————————

 

 

Θρύλοι,θρήνοι και Παραδόσεις για την Άλωση της Πόλης.

Απόσπασμα

επιμέλεια:πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου.

                                   

Ω Πόλις, Πόλις πόλεων πασών κεφαλή!

Ω Πόλις, Πόλις κέντρου των τεσσάρων του κόσμου μερών!

Ω  Πόλις, Πόλις Χριστιανών καύχημα και βαρβάρων αφανισμοί.

Ω  Πόλις, Πόλις άλλη παράδεισος φυτευθεισα πρὸς δυσμάς,

έχουσα ένδον φυτὰ πάντοτα βρίθουσα καρποὺς πνευματικούς!

Ποῦ σου το κάλλος, παράδεισε;

Θρήνοι  

Θρήνοι για την καταστροφή και την άλωση πόλεων ή χωρών σώζονται και σε παλιότερα λογοτεχνικά δημιουργήματα. Ιδιαίτερα όμως αναπτύσσονται μετά την πτώση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας.

Το πάρσιμο της Πόλης, που αποτελούσε το κέντρο του Ελληνισμού, είχε βαθιά και οδυνηρή απήχηση στην ψυχή του λαού και θεωρήθηκε ως τραγικό σημάδι για τη μοίρα ολόκληρου του Έθνους. Ήταν επόμενο η λαϊκή μούσα και η λόγια ποίηση να θρηνήσουν την απώλεια, με ιδιαίτερα συγκινητικό τρόπο. Παράλληλα όμως με την ψυχική συντριβή, οι θρήνοι εκφράζουν και τις ελπίδες του έθνους ότι δε θα αργήσει η μέρα για την απελευθέρωση: «Πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας είναι». Έτσι ο λαός, μέσα στα τραγικά χρόνια της σκλαβιάς, έβρισκε κάποια παρηγοριά για τα δεινά του.

Τα ποιήματα αυτά, μερικά από τα οποία γράφτηκαν αμέσως μετά την Άλωση και άλλα πολύ αργότερα, αποτελούν σημαντικό κεφάλαιο της λογοτεχνίας μας, κυρίως όμως ως ιστορική μαρτυρία για τις πληροφορίες και τις κρίσεις που περιέχουν. Ελάχιστα παρουσιάζουν και κάποιες λογοτεχνικές αρετές.

Στο γεγονός της Αλώσεως αναφέρονται και πολλά δημοτικά τραγούδια, όπως το πασίγνωστο «Σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη…». Παραθέτουμε εδώ δυο αποσπάσματα από το θρήνο Το ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης.

Το ανακάλημα της Κωνσταντινόπολης   

Το θρηνητικό αυτό ποίημα αποτελείται από 118 δεκαπεντασύλλαβους στίχους και γράφτηκε, πιθανότατα, σύγχρονα, με το γεγονός που ιστορεί, από άγνωστο ποιητή. Ο ποιητής του, σύμφωνα με νεότερη άποψη του Κριαρά, είναι Κύπριος. Περιγράφει με απλό και συγκινητικό τρόπο την άλωση και καταστροφή της Πόλης από τους Τούρκους το 1453, τις ταλαιπωρίες των Ελλήνων και τις τελευταίες στιγμές του αυτοκράτορα.

5	Θρήνος κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και λύπη, Θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις. Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλιν την αγία, το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν τους. Τις το ‘πεν; Τις το μήνυσε; Πότε ‘λθεν το μαντάτο;
10	Καράβιν εκατέβαινε στα μέρη της Τενέδου και κάτεργον το υπάντησε, στέκει και αναρωτά το: – «Καράβιν, πόθεν έρκεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;» – «Έρκομαι ακ τ’ ανάθεμα κι εκ το βαρύν το σκότος. ακ την αστραποχάλαζην, ακ την ανεμοζάλην·
15	απέ την Πόλην έρχομαι την αστραποκαμένην. Εγώ γομάριν δε βαστώ, αμέ μαντάτα φέρνω κακά δια τους χριστιανούς, πικρά και δολωμένα. ………………………………………………………. Ήλιε μου, ανάτειλε παντού, σ’ ούλον τον κόσμον φέγγε κι έκτεινε τας ακτίνας σου σ’ όλην την οικουμένη
20	κι εις την Κωσταντινόπολην, την πρώτην φουμισμένην και τώρα την Τουρκόπολην, δεν πρέπει πιο να φέγγεις. Αλλ’ ουδέ τας ακτίνας σου πρέπει εκεί να στέλλεις να βλέπουν τ’ άνομα σκυλιά τες ανομίες να κάμνουν, να ποίσου στάβλους εκκλησιές, να καίουν τας εικόνας
25	να σχίζουν, να καταπατούν τα ‘λόχρυσα βαγγέλια, να καθυβρίζουν τους σταυρούς, να τους κατατσακίζουν , να παίρνουσιν τ’ ασήμια τους και τα μαργαριτάρια και των αγίων τα λείψανα τα μοσχομυρισμένα να καίουν, ν’ αφανίζουσιν, στη θάλασσα να ρίπτουν,
	να παίρνουν τα λιθάρια των και την ευκόσμησίν των και στ’ άγια δισκοπότηρα κούπες κρασί να πίνουν.

---

ανακάλημα: θρήνος (ρ. ανακαλιέμαι στην Κύπρο).
απαραμύθητος: απαρηγόρητος.
απαντοχή: ελπίδα.
κάτεργον: πλοίο.
υπαντώ: συναντώ.
ακ (+αιτιατ.): από.
αστροποχάλαζη: αστραπή με χαλάζι, συμφορά.
γομάρι: φορτίο πλοίου.
αμέ: αλλά.
δολωμένος (για πράγματα): δολερός, δόλιος.
φέγγω: φωτίζω.
φουμισμένος: φημισμένος.
ποίσουν (ποιήσουν): κάνουν.
λιθάρι: πολύτιμος λίθος.
ευκόσμησις: τα στολίδια.

Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας 

Τρίτη 29 Μαϊου: Οι Τούρκοι αρχίζουν την επίθεση από την πύλη του Αγ. Ρωμανού όπου το τείχος ήταν σχεδόν κατεστραμμένο. Οι πρώτες επιθέσεις αποκρούσθηκαν μετά από μάχη σώμα με σώμα στις οποίες ήταν παρόντες ο Ιουστινιάνης και ο Κων/νος. Σ’ αυτή τη μάχη τραυματίστηκε ο Ιουστινιάνης και κατέφυγε στο Γαλατά.

ΜΙΑ ΛΑΪΚΗ ΑΦΗΓΗΣΗ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΗ: «Η κακή τύχη ηθέλησε και ελαβώθη ο καπετάνιος Γιουστουνιάς ( Ιουστινιάνης) με μια σαϊττέα εις τα σαγόνια και έτρεχε το αίμα εισέ όλο του το κορμί, και εσκιάχθη να μην αποθάνη, και δεν εμίλησε λόγον να βάλη άλλον εις τον τόπον του, μόνε άφησε τον πόλεμον καί έφυγε κρυφά, δια να μην τζακιστούνε οι σύντροφοι του. Και εμπήκανε οι εχθροί μέσα. Οπού αν ήθελε αφήσει άλλον εις τον τόπον τον, δεν ηθέλανε εμπή, οι εχθροί και ήθελε κρατεί τον πόλεμον και δεν ήθελε χάσει την χωράν, τόσο ότι ακόμα αντιστέκανε οι Ρωμαίοι και πολεμούσανε ανδρείως- και εσκλήρυνε πολλά ο πόλεμος. Και ο βασιλεύς, ωσάν· έμαθε ότι ελαβώθη ο καπετάνιος και έφυγε, τότε επήγαινε με αναστεναγμόν να τον ευρή, και ερωτά πού ‘να τον ευρή. Και οι πολεμιστάόες, οι σύντροφοι του, επολεμούσανε χωρίς καπετάνιο. αμή αρχίσανε και αυτοί και άφηναν τον πόλεμον και εφεύγανε. Τότε επηρανε οι Τούρκοι θάρρος πολύ και οι Ρωμαίοι εόειλιάσανε πολλά. Και ετούτα εγίνισαν όιατίέφυγε ο καπετάνιος, οπού έκαμνε χρεία να στέκη και να πολεμά έως να αποθάνη εις την τιμήν του, και ήθελε όιόει θάρρος και των συντρόφων του, όιατί όλη η δύναμη του Τούρκου ήτανε εις εκείνην την μερέα. Και οι ελεεινοί Ρωμαίοι αμή ελιγοστεύανε και δεν ημπορουσανε να αντισταθούνε εισέ τόσο πλήθος Τούρκων». (Βαρβερινός κώδικας)

Η αποχώρηση του Ιουστινιάνη προκάλεσε σύγχυση και οι Τούρκοι άρχισαν να εισβάλλουν στην Πόλη κατά μάζες. Ακολούθησε η τελική αντίσταση κατά την οποία ο Κων/νος έπεσε πολεμώντας ως απλός στρατιώτης. Κι o καίσαρ, όταν άκουσε πώς έγινε πια το θέλημα του Θεού, επήγε στη μεγάλη εκκλησία, έπεσε και προσκύνησε ζητώντας έλεος από το Θεό κι άφεση αμαρτιών. Aποχαιρέτισε τον Πατριάρχη, όλο τον υπόλοιπο κλήρο, τη ρήγισσα, προσκύνησε σ’ όλα τα σημεία κι εβγήκε από το ναό, πίσω εβόησε όλος ο κλήρος κι όλοι όσοι βρέθηκαν τότε εκεί, γυναίκες και παιδιά αμέτρητα τον ξεπροβόδισαν με θρήνους κι αναστεναγμούς, τόσο που έλεγες ότι η μεγάλη εκκλησία εσάλεψε από τον τόπο της, κι εμένα μου φαίνεται ότι ή βουή τους θα έφτασε κείνη τη στιγμή ίσαμε τον ουρανό. Καθώς έβγήκε από την εκκλησία είπε ένα μονό: «Όποιος θέλει να θυσιαστεί για τους ιερούς ναούς και την ορθόδοξη πίστη μας, ας με ακολουθήσει» και καβαλίκεψε το φαρί του κι ετράβηξε για τη Χρυσή Πύλη – εκεί ενόμισε ότι θα βρει τον άπιστο. Τον ακολούθησαν ως τρεις χιλιάδες πολεμιστές. Μπροστά στην πύλη είδαν πάρα πολλούς Τούρκους πού καρτερούσαν να πιάσουν τον καίσαρα. Τους εσκότωσαν όλους αυτούς. ‘Έτσι ο καίσαρ έφτασε ίσαμε την πύλη, μα από τους πολλούς σκοτωμένους δεν ημπορούσε να προχωρήσει άλλο και πάλι βρέθηκαν μπροστά του άλλοι Τούρκοι κι έπολέμησαν και μ’ αυτούς ως το θάνατο. Εκεί έπεσε ο ευσεβής καίσαρ Κωνσταντίνος υπέρ των ιερών ναών και της ορθοδοξίας, μήνας Μάιος, την 29η μέρα, αφού εσκότωσε με το χέρι του, όπως έλεγαν όσοι έμειναν ζωντανοί, πάνω από 600 Τούρκους, κι έτσι αλήθεψε ο χρησμός: «Με Κωνσταντίνο έγινε και πάλι με Κωνσταντίνο θ’ αποθάνει». Γιατί οι αμαρτίες έρχεται ή ώρα και κρίνονται από το θεό και, καθώς λέγεται, οι κακουργίες κι οι ανομίες καταλύουν τους θρόνους των ισχυρών.

29η Μαϊου, 2:30 το μεσημέρι: Η χιλιόχρονη βυζαντινή αυτοκρατορία είχε καταλυθεί. Καμιάς πολιτείας η πτώση δεν θρηνήθηκε τόσο πολύ όσο της Πόλης του Ελληνισμού, επειδή ως το 1453 είχε παραμείνει το αδούλωτο προπύργιο του Βυζαντινού κράτους. Η αντίσταση των πολιορκουμένων μπροστά στους πολυάριθμους άπιστους για την πατρίδα και τη θρησκεία, έμεινε χαραγμένη στον υπόδουλο Ελληνισμό και δημιούργησε την εθνική συνείδηση στους 4 αιώνες σκλαβιάς. …. Οι Ελληνες μόλις διέτρεξε η φήμη πως έπεσε η Πόλη, άλλοι άρχισαν να τρέχουν προς το λιμάνι στα πλοία των Βενετσιάνων και των Γενοβέζων και καθώς ορμούσαν πολλοί πάνω στα πλοία βιαστικά και με ακαταστασία χάνονταν, γιατί βούλιαζαν τα πλοία. Και έγινε εκείνο που συνήθως γίνεται σε τέτοιες καταστάσεις. Με θόρυβο, φωνές και χωρίς καμιά τάξη έτρεχαν να σωθεί ο καθένας μέσα σε σύγχυση…
Ένα μεγάλο πλήθος άνδρες και γυναίκες, που όλο και μεγάλωνε από τους κυνηγημένους, στράφηκε προς τον πιο μεγάλο ναό της Πόλης, που ονομάζεται Αγια Σοφιά. Μαζεύτηκαν εδώ άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Σε λίγο όμως πιάστηκαν από τους Τούρκους χωρίς αντίσταση. Πολλοί άνδρες σκοτώθηκαν μέσα στο ναό από τους Τούρκους. Αλλοι πάλι σ’ άλλα μέρη της Πόλης πήραν τους δρόμους χωρίς να ξέρουν για που. Σε λίγο άλλοι σκοτώθηκαν, άλλοι πιάστηκαν και πολλοί όμως από τους Ελληνες φάνηκαν γενναίοι αντιστάθηκαν και σκοτώθηκαν, για να μη δουν τις γυναίκες και τα παιδιά τους σκλάβους.
«Σε όλη την Πόλη τίποτε άλλο δεν έβλεπες παρά αυτούς που σκότωναν και αυτούς που σκοτώνονταν αυτούς που κυνηγούσαν και κείνους που έφευγαν». Λαόνικος Χαλκοκονδύλης, «Απόδειξις ιστοριών» (μετάφραση). Ο λαός διέδιδε με το τραγούδι του το σκληρό μήνυμα ως θέλημα Θεού. Πηραν την πόλιν, πηραν την, πηραν τη Σαλονίκη, πηραν και την Αγία Σοφιά, το μέγα Μοναστήρι, που ειχε τριακόσια σήμαντρα κι εξήντα δυό καμπάνες κάθε καμπάνα και παπάς, κάθε παπάς και διάκος. Σιμά να βγουν τά άξια κι ο βασιλιάς του κόσμου φωνή τους ηρθ’ εξ ουρανου κι απ’ Αρχαγγέλου στόμα. Στις 2:30 το μεσημέρι η χιλιόχρονη Βυζαντινή Αυτοκρατορία το σύμβολο του Ελληνισμού και Χριστιανισμού, είχε καταλυθεί.

  HΛαϊκή μούσα θρηνεί για την άλωση της Πόλης: «Πάψετε το Χερουβικό, κι ας χαμηλώσουν τ’ Άγια γιατί είναι θέλημα Θεού, η Πόλη να τουρκέψη». «Η Δέσποινα ταράχτηκε και δάκρυσαν οι εικόνες». Αλλά το γενναίο φρόνημα του έθνους με αισιοδοξία δηλώνει: «Σώπασε, κυρά Δέσποινα, μην κλαις και μη δακρύζης, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα’ ναι». Θρήνος κλαυθμός και οδυρμός και στεναγμός και λύπη, Θλίψις απαραμύθητος έπεσεν τοις Ρωμαίοις. Εχάσασιν το σπίτιν τους, την Πόλιν την αγία, το θάρρος και το καύχημα και την απαντοχήν τους. Τις το ‘πεν; Τις το μήνυσε; Πότε ‘λθεν το μαντάτο; Καράβιν εκατέβαινε στα μέρη της Τενέδου και κάτεργον το υπάντησε, στέκει και αναρωτά το: -«Καράβιν, πόθεν έρκεσαι και πόθεν κατεβαίνεις;» -«Ερκομαι ακ τα’ ανάθεμα κι εκ το βαρύν το σκότος, ακ την αστραποχάλαζην, ακ την ανεμοζάλην απέ την Πόλην έρχομαι την αστραποκαμένην. Εγώ γομάριν Δε βαστώ, αμέ μαντάτα φέρνω κακά δια τους χριστιανούς, πικρά και δολωμένα.» (δημοτικό, απόσπασμα).

Παραδοσιακοί και θαυμαστοί θρύλοι, αναπτύχθηκαν γύρω από την άλωση της Πόλης, για να θρέψουν τις ελπίδες και το θάρρος του εθνους επί αιώνες. «Πάλι με ΧρόνουΣ και καιρούς»

Όταν έπεσε η Κωνσταντινούπολη στους Τούρκους, ένα πουλί ανέλαβε να πάει ένα γραπτό μήνυμα στην Τραπεζούντα στην Χριστιανική Αυτοκρατορία του Ποντου για την Άλωση της Πόλης. Μόλις έφτασε εκεί πήγε κατευθείαν στη Μητρόπολη που λειτουργούσε ο Πατριάρχης και άφησε το χαρτί με το μήνυμα πάνω στην Άγια Τράπεζα. Κανείς δεν τολμούσε να πάει να διαβάσει το μήνυμα. Τότε πήγε ένα παλλικάρι, γιός μιας χήρας, και διάβασε το άσχημο μαντάτο «Πάρθεν η Πόλη, Πάρθεν η Ρωμανία».

Το εκκλησίασμα και ο Πατριάρχης άρχισαν τον θρήνο, αλλά ο νέος τους απάντησε.

«Κι αν η Πόλη έπεσε, κι αν πάρθεν η Ρωμανία, πάλι με χρόνους και καιρούς, πάλι δικά μας θα’ ναι».

Πάρθεν η Ρωμανία Έναν πουλίν, καλόν πουλίν εβγαίν’ από την Πόλην ουδέ στ’ αμπέλια κόνεψεν ουδέ στα περιβόλια, επήγεν και-ν εκόνεψεν α σου Ηλί’ τον κάστρον. Εσείξεν τ’ έναν το φτερόν σο αίμα βουτεμένον, εσείξεν τ’ άλλο το φτερόν, χαρτίν έχει γραμμένον, Ατό κανείς κι ανέγνωσεν, ουδ’ ο μητροπολίτης έναν παιδίν, καλόν παιδίν, έρχεται κι αναγνώθει. Σίτ’ αναγνώθ’ σίτε κλαίγει, σίτε κρούει την καρδίαν. «Αλί εμάς και βάι εμάς, πάρθεν η Ρωμανία!»

Μοιρολογούν τα εκκλησιάς, κλαίγνε τα μοναστήρια κι ο Γιάννες ο Χρυσόστομον κλαίει, δερνοκοπιέται, -Μη κλαίς, μη κλαίς Αϊ-Γιάννε μου, και δερνοκοπισκάσαι

-Η Ρωμανία πέρασε, η Ρωμανία ‘πάρθεν. -Η Ρωμανία κι αν πέρασεν, ανθεί και φέρει κι άλλο. (Δημοτικό τραγούδι του Πόντου).

Εκείνη η μέρα η σκοτεινή, αστραποκαϊμένη
της τρίτης της ασβολερής, της μαυρογελασμένης,
της θεοκαρβουνόκαυστης, πουμπαρδοχαλασμένης,

 έχασε μάνα το παιδί και το παιδίν τη μάναν,
και των κυρούδων τα παιδιά υπάν ασβολωμένα,
δεμένα από το σφόνδυλα όλα αλυσοδεμένα
δεμένα από τον τράχηλον και το ουαί φωνάζουν.
με την τρομάραν την πολλήν, με θρηνισμόν καρδίας·/ [. . .]
να πάτε όλοι κατ’ εχθρών, κατά των Μουσουλμάνων,
και δεύτε εις εκδίκησιν, τρέχετε μη σταθήτε,
τον Μαχουμέτην σφάξετε, μηδέν αναμελείτε,
την πίστιν των την σκυλικήν να την λακτοπατήτε. [. . .]
ω, Κωνσταντίνε Δράγαζη, κακήν τύχην οπού ‘χες,
και τι να λέγω, ουκ ημπορώ, και τι να γράφω ουκ οίδα,

 σκοτίζει μου το λογισμόν ο χαλασμός της πόλης.

———————————————

 Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς.

Ο λαοφιλέστερος θρύλος έχει να κάνει με το τελευταίο αυτοκράτορα που μαρμάρωσε μέσα στο ναό της Αγίας Σοφίας. Η παράδοση πέρασε από στόμα σε στόμα αμέσως μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης.

Όταν η Πόλη πέρασε στα χέρια των Τούρκων, ο λαός δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ένα τέτοιο κτίσμα έχει περιέλθει σε μουσουλμανικά χέρια. Διέδωσαν λοιπόν ότι ο βασιλιάς κρύφτηκε πίσω από μία κολόνα του ναού της Αγίας Σοφίας, χάθηκε μέσα στους διαδρόμους και παρέμεινε κρυμμένος εκεί.

Οι ώρες αναμονής τον «μαρμάρωσαν». Είναι γεγονός ότι κανείς δεν βρήκε το πτώμα του τελευταίου υπερασπιστή, του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου του Παλαιολόγου. Χάθηκε και πίστεψαν ότι Άγγελος Κυρίου το έκρυψε και το μαρμάρωσε. Κάποτε θα έρθει η ώρα που πνοή Θεού θα του δώσει δύναμη και ζωή ξανά και όλα θα ξαναγίνουν από την αρχή. Η Πόλη θα είναι και πάλι ελεύθερη.

 Ο παπάς της Αγίας Σοφίας.

Ένας άλλος θρύλος ιδιαίτερα αγαπητός είναι ο θρύλος του παπά της Αγίας Σοφίας. Η παράδοση λέει ότι την ώρα που οι Τούρκοι έμπαιναν στην εκκλησία, ο παπάς διέκοψε τη λειτουργία και κρύφτηκε πίσω από το ιερό. Σε εκείνο το σημείο που κρύφτηκε ενώ υπήρχε μία πόρτα, «ως δια μαγείας» η πόρτα έγινε τοίχος τον οποίο κανείς και ποτέ δεν κατάφερε να σπάσει από τότε. Ούτε οι Τούρκοι, ούτε οι Έλληνες μάστορες τους οποίους έφερναν για αυτό το σκοπό δεν μπόρεσαν να γκρεμίσουν τον τοίχο. Ο θρύλος καταλήγει ότι όταν η Αγία Σοφία ξαναγίνει ελληνική εκκλησία, τότε ο παπάς θα βγει από το ιερό και θα ολοκληρώσει την ημιτελή λειτουργία του.
Η κρύπτη της Αγίας Σοφίας

Eνα «μυστικό» δωμάτιο στην Aγία Σοφία της Kωνσταντινούπολης αποκαλύπτεται τώρα ως «θυρανοίξια» του κρυφού ιερού όπου είχε καταφύγει στις 29 Mαΐου 1453 ο βυζαντινός ιερέας για να συνεχίσει τη θεία λειτουργία που είχε διακοπεί στον κύριο Nαό της Aγίας Σοφίας. H ανακάλυψη οφείλεται στον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Bιέννης Πολυχρόνης Eνεπεκίδης. Tο ξεχασμένο δωμάτιο εντοπίστηκε όταν η νέα διευθύντρια του Mουσείου της Aγίας Σοφίας Zαλέ Nτεντέογλου ρώτησε αν υπάρχει χώρος που να μην έχει ανοιχτεί και διέταξε να παραβιάσουν την κλειδαριά του συγκεκριμένου χώρου, αφού δεν υπήρχε κλειδί της πόρτας. Aποκαλύφθηκε τότε πως το δωμάτιο που δεν είχε ανοιχτεί από το 1968, υπήρξε εργαστήρι του Γκάσπαρο Φοσάτι (1809 – 1883), ο οποίος ακολουθώντας την εντολή του Σουλτάνου, αναστήλωσε πλήρως το μνημείο στη διάρκεια της περιόδου 1847 – 1849. H έρευνα του καθηγητή Πολυχρόνη Eνεπεκίδη καταδεικνύει ότι ο Φοσάτι είχε απλώς μετατρέψει επιδέξια σε γραφείο του την κρύπτη που του είχαν υποδείξει οι Eλληνες φίλοι του στην Πόλη. H κρύπτη, μία από τις πολλές του μεγάλου ναού, ήταν το κρυφό εκείνο ιερό όπου συνεχίστηκε από τον ιερέα η διακοπείσα ιεροτελεστία, και όταν τελείωσε έκλεισε η πόρτα της κρύπτης και θα άνοιγε, κατά την παράδοση, όταν και πάλι Eλληνες θα ήταν οι ιερείς και το εκκλησίασμα.

Η Αγία Τράπεζα.

Η Αγία Τράπεζα ήταν κατασκευασμένη από χρυσό. Από πάνω της κρέμονταν 30 στέμματα των αυτοκρατόρων, ανάμεσα τους και αυτό του Μ. Κωνσταντίνου. Και λέγεται ότι αυτό γινόταν για να θυμίζουν στους χριστιανούς την προδοσία του Ιούδα. Τα τριάκοντα αργύρια.

Σύμφωνα με την παράδοση πριν ο Μωάμεθ ο Β΄ καταλάβει την Κωνσταντινούπολη, ο αυτοκράτορας Κων/νος διέταξε να μεταφέρουν την αγία τράπεζα και όλα τα κειμήλια της Αγίας Σοφίας μακριά από την πόλη για να μην πέσουν στα χέρια των Τούρκων. Τρία καράβια Ενετικά λοιπόν ξεκίνησαν από την πόλη γεμάτα με όλα αυτά τα κειμήλια, όπως λέει και ο θρύλος, αλλά το τρίτο από αυτά που μετέφερε την αγία τράπεζα βυθίστηκε στα νερά του Βοσπόρου στην περιοχή του Μαρμαρά.

Από τότε μέχρι σήμερα στο σημείο εκείνο που είναι βυθισμένη η αγία τράπεζα τα νερά της θάλασσας είναι πάντοτε ήρεμα και γαλήνια, ασχέτως με τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην γύρω περιοχή. Το φαινόμενο μαρτυρούν και σύγχρονοι Τούρκοι επιστήμονες, που έχουν κάνει κατά καιρούς απόπειρες να ανακαλύψουν που οφείλεται αυτό το περίεργο φαινόμενο, αλλά λόγω της λασπώδους σύστασης του βυθού, επέστησαν άκαρπες.

Στο βιβλίο του Δωροθέου Μονεμβασίας με τίτλο “Βίβλος Χρονική” (1781) διαβάζουμε:

” Οι Ενετοί την υπερθαύμαστον και εξάκουστον Αγίαν Τράπεζαν της Αγίας Σοφίας, την πολύτιμον και ωραιότατην, έβγαλαν από τον Ναό και έβαλαν εις το καράβι, και καθώς έκαναν άρμενα και επήγαιναν προς Βενετία, ω, του θαύματος! Πλησίον της νήσου του Μαρμαρά άνοιξε το καράβι και έπεσεν εις την θάλασσαν η Αγία Τράπεζα κξαι εβούλησε και είναι εκεί ως σήμερον, και τούτο είναι φανερόν και το μαρτυρούν οι πάντες, διότι όλον το μέρος εκείνο, όταν κάμνει φουρτούνα, η θάλασσα όλη κάμνει κύματα φοβερά, εις δε τον τόπο όπου είναι η Αγία Τράπεζα είναι γαλήνη και δεν ταράσσεται η θάλασσα. Και υπαγαίνουν τινές εκεί με περάματα, και λαμβάνουν από την θάλασσαν εκείνην, όπου είναι η Αγία Τράπεζα, και μυρίζει θαυμασιώματα μυρωδίαν, από το άγιον μύρον όπου έχει και των άλλων αρωμάτων “

Ο πατέρας της Ελληνικής λαογραφίας, Νικόλαος Πολίτης, γράφει για το περιστατικό:

“ Την ημέρα που πάρθηκεν η Πόλη έβαλαν σ’ ένα καράβι την Αγία Τράπεζα, να την πάνε στην Φραγκιά, για να μην πέσει στα χέρια των Τούρκων. Εκεί όμως στην θάλασσα του Μαρμαρά, άνοιξε το καράβι και η Αγία Τράπεζα εβούλιαξε στον πάτο. Στο μέρος εκείνο η θάλασσα είναι λάδι, όση θαλασσοταραχή και αν είναι γύρω. Και το γνωρίζουν το μέρος αυτό από τη γ΄λήνη που είναι πάντα εκεί και από την ευωδία που βγαίνει. Πολλοί μάλιστα αξιώθηκαν να την ιδούν στα βάθη της θάλασσας.”

Τρία καρά – κρουσταλλένια μου, τρία καρά – τρία καράβια φεύγουνι,
που μέσα που την Πόλι, κλαίει καρδιά μας, κλαίει κι αναστενάζει.
το’ να φορτώνει του Σταυρό, κι τ’ άλλο του Βαγγέλιου
του τρίτου του καλύτερου, την Άγια Τράπεζά μας,
μη μας την πάρουν τα σκυλιά, κι μας τη μαγαρίσουν
Η Παναγιά αναστέναξι, κι δάκρυσαν οι ‘κόνις………

Η Αγία Τράπεζα της Αγίας Σοφίας αναπαύεται στο βυθό της θάλασσας, πάνω στην άμμο και στα κοχύλια. Το σημείο όπου βούλιαξε το καράβι το ξέρουν καλά οι ναυτικοί και εύκολα το βρίσκουν. Πραγματικά, ακόμα κι όταν η πιο άγρια τρικυμία, φουσκώνει ολόγυρα τα κύματα και κάνει τη θάλασσα να μουγκρίζει, εκεί είναι γαλήνη και ησυχία.

Από τη λεία και λαμπρή επιφάνεια του νερού ανεβαίνουν γλυκές ευωδιές και αντίλαλος από αγγελικές ψαλμωδίες. Πολλοί άξιοι δύτες που μαζεύουν κοράλλια ή ψαρεύουν σφουγγάρια, προσπάθησαν να κατέβουν και να δουν το ναυαγισμένο καράβι.

Κανείς δεν τα κατάφερε. Η θάλασσα, πολύ βαθιά σ αυτό το μέρος, φυλάει την Αγία Τράπεζα και τα λείψανα των Αγίων από κάθε βέβηλο μάτι.

Όταν όμως θα ξαναπάρουμε την Πόλη, η Αγία Τράπεζα, που μένει στην άμμο του βυθού, θ ανέβει στην επιφάνεια όπως ανεβαίνει ο δύτης. Θ αρμενίσει μόνη της κατά το Βυζάντιο και θα την πάρουμε από κει που θ αράξει. Θα την ξαναφέρουμε στην Αγία Σοφία και με χαρούμενους ύμνους, θα την αφιερώσουμε πάλι στη Σοφία του Θεού.

Τότε, μέσα στη Βασιλική που έχτισε ο μεγάλος Ιουστινιανός, θα λάμψουν πάλι τα μωσαϊκά, οι εικόνες των Αγίων, τα λόγια του Ευαγγελίου, και ο σταυρός θα ξαναφανεί πάνω από το μαρμάρινο τραπέζι που ξέπλυναν τα κύματα.

——————————————————-

«ΤΟ ΠΟΤΑΜΙ ΠΟΥ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΝΑ ΚΥΛΑΕΙ«: Οι περισσότεροι τοπικοί θρύλοι για την άλωση της Κωνσταντινούπολης μοιάζουν σε ένα σημείο: όλοι δείχνουν ότι ο χρόνος σταμάτησε με την κατάληψη της ιερής πόλης της Ορθοδοξίας από τους άπιστους Τούρκους και ότι η τάξη στον κόσμο θα επανέλθει με την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας από τους Έλληνες. Έτσι, και στην Ήπειρο υπάρχει μιααντίστοιχη λαϊκή δοξασία. Συγκεκριμένα, ένα πουλί φέρνει την αναγγελία της πτώσης της Πόλης σε μια ομάδα βοσκών που εκείνη τη στιγμή ποτίζουν τα κοπάδια τους σε ένα ποτάμι, Ο θρύλος λέει ότι στο άκουσμα της φοβερής είδησης τα νερά του ποταμίου σταμάτησαν να κυλάνε, αφού και το φυσικό στοιχείο θεώρησε ότι η πτώση της Κωνσταντινούπολης ήταν κάτι το ανήκουστο. Το ποτάμι θα συνεχίσει και πάλι να κυλάει, μόλις απελευθερωθεί η Πόλη, συνεχίζει ο λαϊκός θρύλος…

«ΤΑ ΨΑΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΓΕΡΟΥ«: Κάποιος καλόγερος είχε ψαρέψει σε ένα ποτάμι ψάρια και τα τηγάνιζε κοντά στην όχθη του ποταμού. Τη στιγμή εκείνη ακούστηκε από ένα πουλί το μήνυμα της πτώσης της Κωνσταντινούπολης στους Τούρκους. Ο καλόγερος σάστισε και αμέσως τα μισοτηγανισμένα ψάρια πήδησαν από το τηγάνι και ξαναβρέθηκαν στο ποτάμι. Εκεί ζουν αιώνια μέχρι τη στιγμή της απελευθέρωσης της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, οπότε και θα ξαναβγούν για να συνεχιστεί το τηγάνισμα τους.

«Ο Πύργος της Βασιλοπούλας»: Στα κάστρα του Διδυμότειχου ένας κυκλικός πύργος, ο ψηλότερος ονομάζεται «πύργος της βασιλοπούλας». Η παράδοση λέει πως κάποτε ο βασιλιάς διασκέδαζε κυνηγώντας και στη θέση του άφησε την κόρη του. Όταν τον ειδοποίησαν ότι έρχονται οι Τούρκοι είχε τόση εμπιστοσύνη στην οχυρότητα του κάστρου ώστε είπε: «αν σηκωθεί από τη χύτρα ο κόκορας και λαλήσει, θα πιστέψω ότι κυριεύτηκε η πόλη.». Οι Τούρκοι όμως χρησιμοποίησαν δόλο και έδειξαν το χρυσοκέντητο μαντήλι του βασιλιά στην κόρη του. Αυτή μόλις το είδε, τους παρέδωσε το κλειδί του κάστρου κι έγινε αιτία της άλωσης. Όταν κατάλαβε πως την ξεγέλασαν, δεν άντεξε την ντροπή και αυτοκτόνησε πέφτοντας από τον πύργο. Από τότε ο πύργος λέγεται της βασιλοπούλας.

«0I ΚΡΗΤΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ»: Έ ναν από τους πύργους των τειχών της Πόλης τον υπεράσπιζαν τρία αδέρφια, άρχοντες Κρητικοί που πολεμούσαν με το μέρος των Βενετών (η Κρήτη τότε ήταν κάτω από την κυριαρχία των Βενετών). Μετά την πτώση της πόλης τα τρία αδέρφια και οι άντρες τους εξακολουθούσαν να πολεμούν και παρά τις λυσσώδεις προσπάθειες τους οι Τούρκοι δεν είχαν κατορθώσει να καταλάβουν τον πύργο. Για το περιστατικό αυτό ενημερώθηκε ο Σουλτάνος και εντυπωσιάστηκε από την παλικαριά τους. Αποφάσισε, λοιπόν, να τους επιτρέψει να φύγουν με ασφάλεια από τον πύργο και να πάρουν ένα καράβι με τους άντρες τους και να γυρίσουν στην Κρήτη. Πραγματικά η πρόταση του έγινε δεκτή με τη σκέψη ότι έπρεπε να μείνουν ζωντανοί για να πολεμήσουν να ξαναπάρουν τη Βασιλεύουσα πίσω από τους απίστους. Έτσι οι Κρητικοί επιβιβάστηκαν στο πλοίο τους και ξεκίνησαν για το νησί τους. Το πλοίο δεν έφτασε ποτέ στην Κρήτη και ο θρύλος λέει ότι περιπλανιούνται αιώνια στο πέλαγος μέχρι τη στιγμή που θα ξεκινήσει η μάχη για την ανακατάληψη της Πόλης από τους Έλληνες. Τότε το πλοίο των Κρητικών θα τους ξαναφέρει στην Κωνσταντινούπολη για να πάρουν και αυτοί μέρος στη μάχη και να ολοκληρώσουν την αποστολή τους και το ελληνικό έθνος να ξανακερδίσει την Πόλη.

————————————————————–

ὁ ἱστορικὸς τῆς ἁλώσεως Δούκας θρηνεῖ τὴν πτῶσιν καὶ περιγράφει τὴν ἁρπαγὴν τῶν θησαυρῶν τῆς Πόλεως·

«῏Ω πόλις, πόλις, πόλεων πασῶν κεφαλή! ὦ πόλις, πόλις, κέντρον τῶν τεσσάρων τοῦ κόσμου μερῶν! ὦ πόλις, πόλις, Χριστιανῶν καύχημα καὶ βαρβάρων ἀφανισμός! ὦ πόλις, πόλις, ἄλλη παράδεισος φυτευθεῖσα πρὸς δυσμάς, ἔχουσα ἔνδον φυτὰ παντοῖα βρίθοντα καρποὺς πνευματικούς! ποῦ σου τὸ κάλλος, παράδεισε; ποῦ σου ἡ τῶν χαρίτων τοῦ πνεύματος εὐεργετικὴ ῥῶσις ψυχῆς τε καὶ σώματος; ποῦ τὰ τῶν ἀποστόλων τοῦ κυρίου μου σώματα, τὰ πρὸ πολλοῦ φυτευθέντα ἐν τῷ ἀειθαλεῖ παραδείσῳ, ἔχοντα ἐν μέσῳ τούτων τὸ πορφυροῦν ἱμάτιον, τὴν λόγχην, τὸν σπόγγον, τὸν κάλαμον, ἅτινα ἀσπάζοντες ἐφανταζόμεθα τὸν ἐν σταυρῷ ὑψωθέντα ὁρᾶν. ποῦ τὰ τῶν ὁσίων λείψανα, ποῦ τὰ τῶν μαρτύρων; ποῦ τὰ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου καὶ τῶν λοιπῶν βασιλέων πτώματα; αἱ ἀγυιαί, τὰ περίαυλα, αἱ τρίοδοι, οἱ ἀγροί, οἱ τῶν ἀμπέλων περιφραγμοί, τὰ πάντα πλήρη καὶ μεστὰ λειψάνων ἁγίων, σωμάτων εὐγενῶν, σωμάτων ἁγνῶν, ἀσκητῶν ἀσκητριῶν. ὦ τῆς ζημίας! ἔθεντο, κύριε, τὰ θνησιμαῖα τῶν δούλων σου βρώματα τοῖς πετεινοῖς τοῦ οὐρανοῦ, τὰς σάρκας τὼν ὁσίων σου τοῖς θηρίοις τῆς γῆς κύκλῳ τῆς νέας Σιών, καὶ οὐκ ἦν ὁ θάπτων. ὦ ναέ, ὦ ἐπίγαιε οὐρανέ, ὦ οὐράνιον θυσιαστήριον, ὦ θεῖα καὶ ἱερὰ τεμένη, ὦ κάλλος ἐκκλησιῶν, ὦ βίβλοι ἱεραὶ καὶ θεοῦ λόγια, ὦ νόμοι παλαιοί τε καὶ νέοι, ὦ πλάκες γραφεῖσαι θεοῦ δακτύλῳ, ὦ εὐαγγέλια λαληθέντα θεοῦ στόματι, ὦ θεολογίαι σαρκοφόρων ἀγγέλων, ὦ διδασκαλίαι πνευματοφόρων ἀνθρώπων, ὦ παιδαγωγίαι ἡμιθέων ἡρώων, ὦ πολιτεία, ὦ δῆμος, ὦ στρατός ὑπὲρ μέτρον τὸ πρίν, νῦν δὲ ἀφανισθεὶς ὡς ποντιζομένη ναῦς ἐν τῷ πλεῖν, ὦ οἰκίαι καὶ παντοδαπὰ παλάτια καὶ ἱερὰ τείχη, σήμερον συγκαλῶ πάντα καὶ ὡς ἔμψυχα συνθρηνῶ, τὸν ῾Ιερεμίαν ἔχων ἔξαρχον τῆς ἐλεεινῆς τραγῳδίας. “πῶς ἐκάθισεν μόνη ἡ πόλις ἡ πεπληθυμμένη λαῶν; ἐγενήθη ὡς χήρα ἡ πεπληθυμμένη ἐν ἔθνεσιν, ἄρχουσα ἐν χώραις ἐγενήθη εἰς φόρον, κλαίουσα ἔκλαυσεν ἐν νυκτί, καὶ τὰ δάκρυα αὐτῆς ἐπὶ τῶν σιαγόνων αὐτῆς, καὶ οὐχ ὑπάρχει ὁ παρακαλῶν αὐτὴν ἀπὸ πάντων τῶν ἀγαπώντων αὐτήν οὗτοι οἱ θρῆνοι καὶ οἱ κοπετοὶ τοῦ ῾Ιερεμίου, οὓς ἐκόψατο ἐν τῇ ἁλώσει τῆς παλαιῶς ῾Ιερουσαλήμ, οἶμαι δὲ καὶ περὶ τῆς νέας, καλῶς τὸ πνεῦμα τῷ προφήτῃ ὑπέδειξεν. ποία τοίνυν γλῶσσα ἐξισχύσει τοῦ εἰπεῖν καὶ λαλῆσαι τὴν γενομένην ἐν τῇ πόλει συμφοράν καὶ τὴν δεινὴν αἰχμαλωσίαν καὶ τὴν πικρὰν μετοικίαν, ἣν ὑπέστη, οὐκ ἀπὸ ῾Ιερουσαλὴμ εἰς Βαβυλῶνα ἢ εἰς ᾿Ασσυρίους, ἀλλ᾿ ἀπὸ Κωνσταντινουπόλεως εἰς Συρίαν, εἰς Αἴγυπτον, εἰς ᾿Αρμενίαν, εἰς Πέρσας, εἰς ᾿Αραβίαν, εἰς ᾿Αφρικήν, εἰς ᾿Ιταλίαν σποράδην, ἐν τῇ ᾿Ασίᾳ τῇ μικρᾷ καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς ἐπαρχίαις. καὶ ταῦτα πῶς; ἐν τῇ Παφλαγονίᾳ ὁ ἀνὴρ καὶ ἐν Αἰγύπτῳ ἡ γυνή, καὶ τὰ τέκνα ἐν ἄλλοις τόποις σποράδην ἀλλοιούμενα, ἀπὸ γλώττης εἰς γλῶτταν καὶ ἀπ᾿ εὐσεβείας εἰς ἀσέβειαν καὶ ἀπὸ θείων γραφῶν εἰς ἀλλόκοτα γράμματα. φρῖξον, ἥλιε καὶ σὺ γῆ. στέναξον εἰς τὴν πανελῆ ἐγκατάλειψιν τὴν γενομένην ἐν τῇ ἡμετέρᾳ γενεᾷ παρὰ τοῦ δικαιοκρίτου θεοῦ διὰ τὰς ἁμαρτίας ἡμῶν. οὐκ ἐσμὲν ἄξιοι ἀτενίσαι τὸ ὄμμα εἰς οὐρανόν, εἰ μὴ μόνον κάτω νενευκότες καὶ εἰς γῆν τὰ πρόσωπα θέντες κράξομεν δίκαιος εἶ, κύριε, καὶ δικαία ἡ κρίσις σου. ἡμάρτομεν, ἠνομήσαμεν, ἠδικήσαμεν παρὰ πάντα τὰ ἔθνη, καὶ πάντα ἃ ἐπήγαγες ἡμῖν, ἐν ἀληθινῇ καὶ δικαία κρίσει ἐπήγαγες. πλὴν φεῖσαι ἡμῶν, κύριε, δεόμεθα.

Μεθ᾿ ἡμέρας οὖν τρεῖς τῆς ἁλώσεως ἀπέλυσε τὰ πλοῖα, πορεύεσθαι ἕκαστον εἰς τὴν αὐτῶν ἐπαρχίαν καὶ πόλιν, φέροντα φόρτον ὥστε βυθίζεσθαι. ὁ δὲ φόρτος τί; ἱματισμὸς πολυτελής, σκεύη ἀργυρᾶ χρυσᾶ χαλκᾶ καττιτέρινα, βιβλία ὑπὲρ ἀριθμόν, αἰχμάλωτοι, καὶ ἱερεῖς καὶ λαϊκοί, καὶ μονάζουσαι καὶ μοναχοί. τὰ πάντα πλήρη φόρτου, αἱ δὲ σκηναὶ τοῦ φοσσάτου πλήρεις αἰχμαλωσίας καὶ τῶν ἄνωθεν ἀριθμηθέντων τῶν παντοίων εἰδῶν. καὶ ἦν ἰδεῖν ἐν μέσῳ τῶν βαρβάρων ἕνα φοροῦντα σάκκον ἀρχιερατικόν, καὶ ἕτερον ζωννύμενον ἐπιτραχήλιον χρυσοῦν, ἕλκοντα κύνας ἐνδεδυμένους, ἀντὶ τῶν σαγισμάτων ἀμνοὺς χρυσοϋφάντους. ἄλλοι ἐν συμποσίοις καθήμενοι, καὶ τοὺς ἱεροὺς δίσκους ἔμπροσθεν σὺν διαφόροις ὀπώραις ἐσθίοντες, καὶ τὸν ἄκρατον πίνοντες ἀπὸ τῶν ἱερῶν κρατήρων. τὰς δὲ βίβλους ἁπάσας, ὑπὲρ ἀριθμὸν ὑπερβαινούσας, ταῖς ἁμάξαις φορτηγώσαντες ἀπανταχοῦ ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ δύσει διέσπειραν. δι᾿ ἑνὸς νομίσματος δέκα βίβλοι ἐπιπράσκοντο, ᾿Αριστοτελικοὶ Πλατωνικοὶ θεολογικοὶ καὶ ἄλλο πᾶν εἶδος βίβλου. εὐαγγέλια μετὰ κόσμου παντοίου ὑπὲρ μέτρον, ἀνασπῶντες τὸν χρυσὸν καὶ τὸν ἄργυρον, ἀλλ᾿ ἐπώλουν, ἄλλ᾿ ἔρριπτον. τὰς εἰκόνας ἁπάσας πυρὶ παρεδίδουν, σὺν τῇ ἀναφθείσῃ φλογὶ κρέη ἐψῶντες ἤσθιον».

Α.ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ

Β.http://smiland.pblogs.gr

Γ.http://edo-makedonia.pblogs.gr